Η Μαρία Καλλιμάνη προσδιορίζει τα έργα της με μια σειρά από αρνήσεις. «Ούτε χορός, ούτε θέατρο, ούτε περφόρμανς», λέει όταν της ζητάμε να μας εξηγήσει σε ποια από τις παραστατικές τέχνες ανήκει το «Κάπως, αλλιώς, καθόλου, μαζί», που θα δούμε σύντομα στην Πειραιώς 260 (27-29/6), στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Η δουλειά της όμως πάντοτε καταφάσκει στις ανθρώπινες σχέσεις με ευαισθησία και λεπτότητα. Η σκηνή αποτελεί για εκείνη ένα πεδίο μελέτης της ζωής, χρησιμοποιώντας ως υλικό το σώμα χορευτών και ηθοποιών, επαγγελματιών ή και ερασιτεχνών. Ο λόγος απουσιάζει και πρωταγωνιστεί η κίνηση. Ο ήχος της μουσικής και αυτός που παράγεται από τα σώματα που κινούνται, συνθέτουν το σάουντρακ των παραστάσεών της.
«Από τη στιγμή που αναπνέουμε, υπάρχουμε. Κι αφού υπάρχουμε, χορεύουμε», έχει πει η Γιαπωνέζα χορεύτρια και χορογράφος Καρλότα Αϊκέντα, με την οποία η Καλλιμάνη συνεργάστηκε το 2003 στο έργο της «Togué». Επειτα από 26 χρόνια σπουδών, διαμονής και εργασίας στη Γαλλία, η καλλιτέχνις που έκανε σημαντικές συνεργασίες με χορογράφους σύγχρονου χορού και πολύμηνες διεθνείς περιοδείες, έχει επιστρέψει στην Ελλάδα. Το 2019 το έργο της «Allez viens…» ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο. Η παράσταση αναπτύχθηκε με τη δημιουργική συμμετοχή των ηθοποιών κατά τη διάρκεια των προβών και κλιμακώθηκε μέσα από δικούς τους αυτοσχεδιασμούς ως αγώνας μέχρις εσχάτων ενάντια στο γήρας.
Τώρα, στο «Κάπως, αλλιώς, καθόλου, μαζί» η ίδια, ένας ακόμη χορευτής και δύο ηθοποιοί «χορογραφούν» την ιστορία ενός ζευγαριού, η οποία εξελίσσεται στη διάρκεια των περίπου 50 λεπτών της παράστασης. Τα δύο ζευγάρια, που στην αρχή είναι ένα, κινούνται πανομοιότυπα μέσα σε δύο ολόιδια σπίτια έως ότου οι δρόμοι τους χωρίζουν εξαιτίας διαφορετικών βλεμμάτων, επιθυμιών, καταβολών. Η μία όψη ανεξαρτητοποιείται από την άλλη ακολουθώντας διαφορετική πορεία. Η πραγματικότητα παύει να είναι μοναδική και επάνω στη σκηνή οι δύο πραγματικότητες ξεδιπλώνονται την ίδια ακριβώς στιγμή. Δύο πανομοιότυπα ζευγάρια, σαν καθρέφτης το ένα του άλλου, το καθένα στον δικό του χώρο αναμετριέται με την ιστορία του δημιουργώντας νέο μέλλον.
«Η σχέση του ζευγαριού είναι ένας ζωντανός οργανισμός που κινείται, πρωί, μεσημέρι, βράδυ και πάλι από την αρχή καθώς ο χρόνος περνάει. Μέχρι τη στιγμή που μια μετακίνηση, μια μικρή διαφοροποίηση γίνεται το “άνοιγμα” για μια άλλη εκδοχή», σχολιάζει η καλλιτέχνις. «Ακόμη και το βλέμμα του θεατή κάποια στιγμή επιλέγει ποια από τις δύο παράλληλες δράσεις θα παρακολουθήσει, εντάσσοντας και τη δική του οπτική γωνία μέσα σε αυτό το παιχνίδι συνειδητών και ασυνείδητων παρεμβολών».
Την πρωτότυπη μουσική σύνθεση της παράστασης υπογράφει η Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου. Με την ίδια συνεργάζεται η Παναγιώτα Καλλιμάνη και σε ένα ακόμη έργο που θα δούμε αυτό το καλοκαίρι, αυτή τη φορά στο 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας. Η χορευτική περφόρμανς «Φωνές» (22/7) είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της με ηλικιωμένους γυναίκες και άνδρες, μέλη δύο ΚΑΠΗ του Δήμου Καλαμάτας. Αφετηρία της δημιουργικής διαδικασίας αποτελεί ο καλαματιανός χορός, που συνδέεται άμεσα με την ιστορία και τη συλλογική μνήμη της πόλης. Η δομή του παραδοσιακού χορού και τραγουδιού, σε αυτή την περφόρμανς, ανασχηματίζεται από τις προσωπικές αφηγήσεις και τις μνήμες των συμμετεχόντων.
