Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις για τα ΑΕΙ έχουν μετατραπεί σε φωνή των μαθητών προς το υπουργείο Παιδείας για τα δεινά του σχολείου; Παρατηρώντας τα θέματα της Εκθεσης την τελευταία πενταετία, τρεις χρονιές οι υποψήφιοι εκλήθησαν να σχολιάσουν την αξία της φιλαναγνωσίας, της ιστορικής συνείδησης και της δημιουργικότητας.
«Εφηβος, όταν αρρώσταινα, καθόμουν στο σπίτι και αποτελείωνα ένα ολόκληρο μυθιστόρημα. Μάλιστα, μια φορά “ανέβασα πυρετό” παραπάνω, για να τελειώσω το “Ανθρώπινο κτήνος” του Ζολά – το θυμάμαι ακόμη», έλεγε ο συγγραφέας Θεόδωρος Γεωργιάδης στο κείμενο που δόθηκε στους μαθητές το 2020. «Γιατί, κύριε, να πρέπει να μαθαίνουμε Ιστορία; Εμείς κοιτάμε μπροστά. Κοιτάμε στο μέλλον», εξιστορούσε ο επίσης συγγραφέας Ραϋμόνδος Αλβανός το 2022. «Η αξία της δημιουργικότητας είναι πολιτιστικά, κοινωνικά αλλά και οικονομικά αδιαμφισβήτητη, εξ ου και η ένταξή της στους γενικούς εκπαιδευτικούς στόχους παγκοσμίως. Η δυναμική σχέση της εκπαίδευσης μέσω των τεχνών με τη δημιουργικότητα έχει επιβεβαιωθεί ερευνητικά» παρατήρησε, στα φετινά θέματα, ο πανεπιστημιακός Αντώνης Λενακάκης.
Οι Πανελλαδικές είναι διαγωνισμός συμπλήρωσης θέσεων στα ΑΕΙ, δεν είναι εξετάσεις πιστοποίησης γνώσεων.
Λογοτεχνία και σχολείο, Ιστορία και σχολείο, δημιουργικότητα, τέχνη και σχολείο ήταν οι θεματικές της Εκθεσης το 2020, το 2022 και το 2025 αντίστοιχα, με φίλη φιλόλογο να σχολιάζει ευστόχως ειρωνικά: «Ο μόνος θεσμός που κάνει σταθερά κριτική στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι οι Πανελλαδικές Εξετάσεις!». Η Εκθεση, με τον τρόπο που λειτουργεί διαχρονικά στο πλαίσιο των Πανελλαδικών Εξετάσεων, είναι ο μόνος θεσμός που καταφανώς εκθέτει τις στρεβλώσεις του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Οι Πανελλαδικές είναι διαγωνισμός συμπλήρωσης θέσεων στα ΑΕΙ, δεν είναι εξετάσεις πιστοποίησης γνώσεων. Σκοπός, λοιπόν, είναι ο υποψήφιος να γράψει καλύτερα από τους συνυποψηφίους του. Το να ζητάμε, λοιπόν, από τους υποψηφίους να μιλήσουν για τη σχέση τους με την τέχνη, όταν απουσιάζουν τα καλλιτεχνικά μαθήματα από το λύκειο και το γυμνάσιο, είναι η «ώρα του παιδιού», το να ρωτάμε έναν 18χρονο γιατί πρέπει να μάθει Ιστορία όταν τον έχουμε αναγκάσει να την παπαγαλίσει, το να θέλουμε ένα παιδί να διαβάζει λογοτεχνικά βιβλία όταν έχουμε «πήξει» τον ελεύθερο χρόνο του με φροντιστήρια (με ευθύνη και των γονιών), είναι σαν να ζητάμε να μιλήσει για τις ελλείψεις του σχολείου. Ο υποψήφιος των Πανελλαδικών που τρέμει μήπως χάσει μία μονάδα και μείνει εκτός της σχολής της αρεσκείας του, δεν θα το κάνει! Και αυτό διότι, πρώτον, έχει εγκλωβιστεί στη σιγουριά των στερεοτυπικών απαντήσεων. Και δεύτερον, κανείς δεν θα τον ακούσει εάν πει την αληθινή γνώμη του.
Μην ψάχνουμε, ετησίως, κρυμμένες αλήθειες με αφορμή τα θέματα της Εκθεσης. Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις απαιτούν πειθαρχία, όχι δημιουργικότητα. Το σχολείο τι αξιώσεις έχει;
