Εντυπη έκδοση. Οταν ήταν παιδί ο Αντώνης Κοτζιάς περίμενε πάντα το τέλος της ταινίας για να αναζητήσει στα credits ακόμη και της πιο τετριμμένης ξένης παραγωγής ένα ελληνικό ονοματεπώνυμο. «Δεν ξέρω γιατί, αλλά ήταν κάτι που μου έδινε μεγάλη χαρά. Μάλλον χωρίς να το συνειδητοποιώ έκανα κάποιου είδους προβολή στο μέλλον, ελπίζοντας ότι θα έρθει μια μέρα και η δική μου σειρά».
Τελικά αυτό που πέτυχε σταδιακά και με πολλή δουλειά ο Αντώνης Κοτζιάς μαζί με τους συνεργάτες του στη Yafka ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Η εταιρεία οπτικών εφέ που ίδρυσε το 2006 συνεργάζεται σήμερα με κολοσσούς της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής βιομηχανίας: Netflix, HBO, Hulu, Disney+, Amazon Prime, NBC και Apple TV. «Αυτή τη στιγμή, βρισκόμαστε ανάμεσα στο 5% των εταιρειών παγκοσμίως που αναλαμβάνουν πρότζεκτ τέτοιου βεληνεκούς και απήχησης», υπογραμμίζει στην «Κ» από το «κρησφύγετό» του στην Αθήνα, την έδρα της Yafka, εκεί όπου γίνεται όλη η «δουλειά» καθώς το προϊόν που προσφέρει η εταιρεία στους περίοπτους πελάτες της είναι 100% ελληνικό. «Ολα γίνονται εδώ, οι μόνιμοι συνεργάτες αλλά και οι έκτακτοι τυχαίνει να είναι όλοι Ελληνες και κάτι μάλλον σπάνιο, το 70% των ανθρώπων μας είναι γυναίκες». Το 90% των υπαλλήλων της Yafka έχει εκπαιδευθεί στο Yafka School, το εκπαιδευτικό παράρτημα της εταιρείας. Το ενδιαφέρον είναι ότι εκτός από τη Yafka υπάρχουν και άλλες ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο. «Είναι μεγάλη μου χαρά και περηφάνια το ότι απόφοιτοι της σχολής μας είναι ιδρυτές ή βασικά μέλη στις περισσότερες – αν όχι σε όλες. Αυτό ήταν και το δικό μου “ρομαντικό” όραμα όταν επέστρεψα στην Ελλάδα: να δημιουργηθεί μια βιομηχανία οπτικών εφέ εδώ».
Ηταν λίγο πριν από την κρίση όταν ο Αντώνης Κοτζιάς, ολοκληρώνοντας έναν μακρύ κύκλο σπουδών και εργασίας στην Αγγλία, στη Σκωτία, στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία, επέστρεψε στην Ελλάδα και ίδρυσε τη Yafka. Η εταιρεία ξεκίνησε με μια πολλά υποσχόμενη ανάθεση ενός πρότζεκτ του History Channel για την αρχαία τεχνολογία. «Ετυχε μια αγγλική εταιρεία παραγωγής να δει μια ταινία μου στο πλαίσιο του προ-διδακτορικού μου για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων», θυμάται ο κ. Κοτζιάς. Η συνεργασία με έναν διεθνούς κύρους τηλεοπτικό οργανισμό (μαζί με μία υποψηφιότητα για βραβείο Emmy για εκείνη την παρθενική δουλειά) ήταν φυσικό να ανοίξει πόρτες. Το πελατολόγιο εμπλουτίστηκε με δίκτυα πρώτης γραμμής: Discovery Channel, SyFy, Channel 4 και National Geographic. Παράλληλα, κατάφεραν να εδραιώσουν το όνομά τους και στην ελληνική αγορά μέσα από συνεργασίες με σκηνοθέτες που ο Κοτζιάς θαύμαζε προσωπικά: Παντελής Βούλγαρης, Γιάννης Οικονομίδης, Νίκος Γραμματικός, Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη, Κωνσταντίνος Γιάνναρης και πολλοί άλλοι.
Οι δύο παραγωγές, πάντως, που εκτόξευσαν τη φήμη της εταιρείας σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν αρχικά το «Westworld» του HBO και στη συνέχεια το «Fallout» της Amazon Prime. «Και οι δύο, την εποχή που κυκλοφόρησαν, συγκαταλέγονταν ανάμεσα στις δύο-τρεις μεγαλύτερες παραγωγές παγκοσμίως», επισημαίνει ο Αντώνης Κοτζιάς. Και το success story συνεχίζεται απτόητο.
«Αυτή τη στιγμή, βρισκόμαστε ανάμεσα στο 5% παγκοσμίως που αναλαμβάνουν πρότζεκτ τέτοιου βεληνεκούς», τονίζει ο ιδρυτής της Yafka, Αντώνης Κοτζιάς.
«Εδώ και λίγες ημέρες κυκλοφορεί από το Hulu η δεύτερη σεζόν του “Nine Perfect Strangers” με τη Νικόλ Κίντμαν, όπου είχαμε σημαντική συμμετοχή ως ένα από τα βασικά γραφεία οπτικών εφέ. Με βάση την απόδοσή μας σε αυτή τη σειρά, είχαμε τη χαρά να υπογράψουμε σύμβαση με την Disney+ ώστε να συνεχίσουμε τη συνεργασία και σε άλλα πρότζεκτ. Εχουμε ήδη ξεκινήσει για τη δεύτερη σεζόν του “Percy Jackson”. Παράλληλα, μόλις πριν από δύο εβδομάδες υπογράψαμε και για τη δεύτερη σεζόν του “Fallout”, τη μεγαλύτερη και ακριβότερη σειρά της Amazon Prime. Είχαμε δουλέψει και στην πρώτη σεζόν, αλλά τίποτα δεν ήταν βέβαιο για τη συνέχεια».
Ο Κοτζιάς σπεύδει να συμπληρώσει ότι κανένα από τα παραπάνω πρότζεκτ δεν υποστηρίχθηκε από τον ΕΚΚΟΜΕΔ, καθώς ο νέος σχεδιασμός του δεν επιτρέπει τέτοιες συνεργασίες. «Παρ’ όλα αυτά, καταφέραμε να φέρουμε τις παραγωγές στην Ελλάδα χωρίς κρατική υποστήριξη, κάτι που δεν συμβαίνει σχεδόν πουθενά στην υπόλοιπη Ευρώπη. Θέλω να διευκρινίσω ότι ο ΕΚΚΟΜΕΔ μας έχει στηρίξει σε αρκετά πρότζεκτ που γυρίστηκαν στην Ελλάδα. Το πρόβλημα για εμάς ξεκινά με τα μεγάλα πρότζεκτ που θέλουν να έρθουν στη χώρα μόνο για οπτικά εφέ (VFX). Δυστυχώς, αυτά τα πρότζεκτ που δυνητικά μπορούμε να προσελκύσουμε εμείς στην Ελλάδα δεν μπορούν πλέον να ενταχθούν στον νέο σχεδιασμό του ΕΚΚΟΜΕΔ. Επιπλέον ακούγεται τελευταία ότι κινδυνεύει γενικά η δυνατότητα να ενταχθεί η μεταπαραγωγή (post production) αυτοτελώς στο πρόγραμμα του ΕΚΚΟΜΕΔ. Ελπίζω αυτό να διορθωθεί σύντομα, γιατί πραγματικά δεν έχει καμία λογική».
Σκιές από το μέλλον
Η ιστορία επιτυχίας της Yafka, ωστόσο, έχει μια σκιά που ακούει στο όνομα τεχνητή νοημοσύνη. Η βιομηχανία των οπτικών εφέ βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή της… ανασφάλειας λόγω της τεχνολογικής επέλασης. «Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα πολύ λεπτό σημείο, όπου η τεχνητή νοημοσύνη μάς προσφέρει εργαλεία που προφανώς διευκολύνουν τη δουλειά μας. Την ίδια στιγμή, κανείς δεν μπορεί να περιγράψει το τοπίο σε τρία ή πέντε χρόνια από σήμερα. Απειλούμαστε ευθέως. Ηδη αντίστοιχες εταιρείες του δικού μας μεγέθους στην Αμερική έχουν “παγώσει” τη δραστηριότητά τους ακριβώς λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας», μας λέει ο Αντώνης Κοτζιάς. Για τον ίδιο το κόστος θα είναι ευρύτερο. «Κάτι θα κερδηθεί, αλλά και κάτι θα χαθεί από αυτή την ιστορία. Βασικά, θα χαθεί το στοιχείο της έκπληξης και του αιφνιδιασμού, στο μυαλό του θεατή όλα θα είναι δυνατά, ακόμη και η πιθανότητα ο πρωταγωνιστής να μην είναι ένας ηθοποιός αλλά προϊόν τεχνητής νοημοσύνης».
