Εντυπη έκδοση. Οποιος επιθυμεί να δει τον αρχαίο κυκλαδικό πολιτισμό να συνδιαλέγεται ουσιαστικά με το παρόν πάνω στον κοινό άξονα της ανθρώπινης ζωής, με τις χαρές, τα γλέντια, τα βάσανα και τα πένθη της, από τη γέννηση έως τον θάνατο, τότε πρέπει να επισκεφθεί την έκθεση της Μαρλέν Ντουμά «Cycladic Blues» που ανοίγει σήμερα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Την έκθεση –πρώτη μουσειακή της ζωγράφου στην Ελλάδα– έχει επιμεληθεί ο Ντάγκλας Φόγκλας σε στενή συνεργασία με την καλλιτέχνιδα παρουσιάζοντας περισσότερα από 40 ζωγραφικά έργα και έργα σε χαρτί, που συνθέτουν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των αλλόκοτα όμορφων και προκλητικών αναπαραστάσεων της κορυφαίας Νοτιοαφρικανής ζωγράφου.
Η συγκεκριμένη έκθεση, με την τόλμη και την ποιότητά της, αποτελεί ένα εξαιρετικό εικαστικό γεγονός για την Αθήνα. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο επειδή πολύ πρόσφατα ένας πίνακας της 70χρονης ζωγράφου δημοπρατήθηκε στον οίκο Christie’s έναντι 13,6 εκατ. δολαρίων, σημειώνοντας ρεκόρ για μια γυναίκα δημιουργό εν ζωή. Ούτε επειδή εκείνη και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με σημαντικούς χορηγούς ως υποστηρικτές φέρνουν στην Αθήνα –μια πόλη στις παρυφές των μεγάλων καλλιτεχνικών πρωτευουσών– έργα πρώτης γραμμής από μια πολυετή κι επιτυχημένη καλλιτεχνική πορεία (κάποια μάλιστα άγνωστα έως τώρα), και επιπλέον δύο νέους πίνακες εμπνευσμένους από τους θησαυρούς των συλλογών του μουσείου.
Το πιο σημαντικό είναι πως η Μαρλέν Ντουμά πραγματεύεται την ομορφιά και την ασχήμια της ανθρώπινης ιστορίας, δηλαδή το θέμα που την απασχολεί καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας της, σε μια ειλικρινή, ακομπλεξάριστη, δυναμική συνεύρεση με την ελληνική αρχαιότητα. Η χειρονομιακή ζωγραφική της, με το χιούμορ, την αισθαντικότητα και την πληθωρικότητά της, δεν συνυπάρχει τύποις με τις αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του μουσείου στο Μέγαρο Σταθάτου. Μας υπενθυμίζει ότι οι Κυκλαδίτες, γυναίκες και άνδρες, έζησαν την εποχή τους με χαρά, απόλαυσαν το σώμα και χάθηκαν ήσυχα μέσα στον χρόνο αποδεχόμενοι τη θνητότητά τους. Το ίδιο ακριβώς υποστηρίζει η καλλιτέχνις με τη δουλειά της και γι’ αυτόν τον λόγο επέλεξε προσωπικά όχι μόνο τα έργα της αλλά και τις 14 αρχαιότητες που εκτίθενται μαζί, προκειμένου να μιλήσει για την οικογένεια, τις ερωτικές επιθυμίες, το σώμα που ποθεί ή πάσχει, για τα γηρατειά.
Στους δύο ορόφους του Μεγάρου Σταθάτου, αυτού του τυπικά αστικού σπιτιού, η ζωή και η τέχνη γλεντάνε χωρίς προσχήματα. Ακόμη και η φθορά ή το γήρας εδώ «διασκεδάζουν» τη θλίψη τους. «Το να είσαι ηλικιωμένος μπορεί να σε κάνει να νιώθεις άσχημα», σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης, αναφερόμενη στα δύο καινούργια έργα που εκτίθενται στο ισόγειο και τιτλοφορούνται «Old» (2025) και «Phantom Age» (2025), και συνεχίζει: «Προς μεγάλη μου χαρά μου είπαν ότι αυτή η αρχαία κυρία, η μούσα μου εκείνη τη νύχτα που τη δημιούργησα, δεν ήταν απλώς μια ηλικιωμένη που έχαιρε σεβασμού, αλλά μια μεγάλη σε ηλικία εταίρα καθ’ οδόν προς τη γιορτή του Διονύσου, του θεού του κρασιού». Στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου μας διάβασε στο τέλος σε μια ελεύθερη απόδοση ένα απόσπασμα από ποίημα της Σαπφούς που μιλάει για το αναπόφευκτο κακό του θανάτου. «Και οι θεοί θα πέθαιναν, αν ο θάνατος ήταν κάτι καλό».
«Μarlen Dumas. Cycladic Blues», έως 3 Νοεμβρίου, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης / Μέγαρο Σταθάτου.
