Ξετυλίγοντας μια σειρά από βιωμένους τόπους, ο Μίλτος Σκούρας ορίζει στα νέα έργα του μια βαθύτατη σχέση ανάμεσα στο όλον και το μύχιο, αναδεικνύοντας το σπάραγμα ως συνθήκη κατανόησης του ορίζοντα. Δίπλα στις μεγάλες τοπιογραφίες του παραθέτει τη λεπτομέρεια του ίχνους. Κάτι που άφησε ένας άνθρωπος, τα υπολείμματα της δραστηριότητας, ένα λάστιχο αυτοκινήτου, ένα εικονοστάσι, μια σφαίρα, μια λαμαρίνα, ένα προφυλακτικό, ένα τσαμαδούρι για βάρκες, ένα κουτί αναψυκτικού… Το τρίμμα της ανάγκης δίπλα στην απεραντοσύνη.
Η νέα έκθεση στην γκαλερί «Εκφραση» της Γιάννας Γραμματοπούλου, στον πεζόδρομο της Βαλαωρίτου, έχει επιμελητή τον Γιάννη Μπόλη και αναδεικνύει, με αυτά τα έμμεσα ανθρωποκεντρικά έργα, μια άλλη πτυχή του εικαστικού κόσμου του Μίλτου Σκούρα. «Στα μικρά μαυρόασπρα έργα, μέσω της μονοχρωμίας, η σύλληψη της εγγύτητας, της απομόνωσης, της λήθης, της φθοράς, της διάβρωσης και του υπαινιγμού της ανθρώπινης παρουσίας οδηγούν από τη ζωγραφική στην εννοιολογική υπόσταση του έργου, επαναπροσδιορίζοντας το συνολικό αφήγημα», λέει ο ίδιος.
Στην ξενάγηση που κάνει στην έκθεση, ο Μίλτος Σκούρας παθιάζεται καθώς μιλάει γι’ αυτές ακριβώς τις μεταλλάξεις. «Αυτό το λάστιχο», λέει, καθώς δείχνει ένα υπόλειμμα σε μια ακτή, «μπορεί να γίνει μια φωλιά για άλλα έμβια όντα, κι έτσι να αποκτήσει μια νέα χρησιμότητα, μπορεί να γίνει ένα άλλο κομμάτι της φύσης». Το εικονοστάσι, σκουριασμένο και απαξιωμένο στον χρόνο, απέναντι στο αναπάντεχο εύρημα της σφαίρας, αντίλαλος της Αντίστασης στα βουνά της Πελοποννήσου, δίπλα σε ονειρικά και απόκοσμα τοπία ορίζει αυτήν ακριβώς την εξόρυξη της εμπειρίας και της μνήμης. «Με ενδιαφέρει η διαχείριση του βλέμματος, η διαχείριση της αφήγησης», λέει.
Η μητέρα του Μίλτου Σκούρα, κόρη του προέδρου της κοινότητας, είχε γεννηθεί το 1921 και τον Δεκέμβριο του 1943, στο Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων ήταν 22 ετών. «Ο παππούς μου, Χρήστος Παπανδρέου, μαζί με τον αδελφό του εκτελέσθηκαν με όλους τους άντρες της πόλης. Το αρχοντικό τους το έκαψαν οι Γερμανοί την ίδια ημέρα της εκτέλεσης όπως όλη την πόλη».
Ορισμένα από τα τοπία είναι από τα χώματα των Καλαβρύτων, ή από το εκεί οικογενειακό κτήμα του πατέρα που ήταν από το Αίγιο, όλα κομμάτια μιας προσωπικής ανασκαφής στην οθόνη μιας άχρονης πλέον εμπειρίας στη ροή των εικόνων. Στον θεατή των έργων γεννιέται ένα νήμα συνειρμών, ένα απροσδιόριστο κύμα οικειότητας.
Εχοντας ζήσει για μεγάλα διαστήματα στο εξωτερικό, ο Μίλτος Σκούρας είχε ανάγκη να εκφράσει με αυτόν τον τρόπο τα ελληνικά του βιώματα. Με τις τοπιογραφίες του αυτές, σε διάλογο με το σπάραγμα, το ίχνος και το θραύσμα, επιχειρεί να συνδεθεί με κάτι απροσδιόριστα βαθύ και εν τέλει –εκθέτοντάς το– να το απελευθερώσει και να το μετουσιώσει.
Μιλάει με ενθουσιασμό για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τη δουλειά του ως ένα διαρκές έργο σε εξέλιξη. Αυτές οι τοπιογραφίες με την ιδιαιτερότητα του ίχνους εντάσσονται στη γενικότερη προσήλωσή του στο ανθρώπινο ίχνος. Οπως μελετάει σχεδόν εμμονικά χώρους εργασίας και το ποτάμι των ανθρώπων στην καθημερινότητά τους, έτσι προσεγγίζει και κάθε κομμάτι γης που μπορεί να γίνει μήτρα αφηγήσεων.
Αίθουσα Τέχνης «Εκφραση», Βαλαωρίτου 9α, έως 7 Ιουνίου.
