Eνα χώρο που δεν έχει ανοίξει ποτέ για το κοινό, το υπόγειο των καταγραφικών στούντιο του Ωδείου Αθηνών, εγκαινιάζει φέτος το Subset, το φεστιβάλ νέας μουσικής που οραματίστηκε και επιμελείται ο συνθέτης Σταύρος Γασπαράτος, σαν μια «αγκαλιά για τη σύγχρονη μουσική και την κοινότητα των Ελλήνων καλλιτεχνών». Εκεί θα παρουσιαστεί ένα τμήμα από το διττό έργο «Αναλογία του χρόνου» του συνθέτη Δημήτρη Καμαρωτού, που υπήρξε συνεργάτης του Ιάννη Ξενάκη. Πρόκειται για μια εγκατάσταση, βασισμένη σε κείμενα του Γιώργου Βέλτσου με τη φωνή της Αμαλίας Μουτούση, η οποία θα είναι επισκέψιμη με ελεύθερη είσοδο. Στο δεύτερο τμήμα του έργου, ο Καμαρωτός θα παρουσιάσει ένα ντουέτο του με την περφόρμερ Aννα Παγκάλου.
«Θέλουμε να αναδείξουμε τις διαφορετικές εκδοχές της δημιουργίας και να προσελκύσουμε ένα κοινό που ενδιαφέρεται να εξερευνήσει αυτά τα ιδιώματα», λέει ο Σταύρος Γασπαράτος στην «Κ».
Στόχος της πενθήμερης διοργάνωσης, που επανέρχεται φέτος τον Ιούνιο για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, είναι να παρουσιαστούν σχήματα «από τη σύγχρονη μουσική των συναυλιακών χώρων, μέχρι τα νέα ψηφιακά ιδιώματα, τις ηλεκτρονικές και πειραματικές εκδοχές της σύγχρονης μουσικής. Θέλουμε να αναδείξουμε τις διαφορετικές εκδοχές της σύγχρονης δημιουργίας και να προσελκύσουμε ένα κοινό που ενδιαφέρεται να εξερευνήσει αυτά τα ιδιώματα», μας τονίζει ο κ. Γασπαράτος. Από την πρώτη χρονιά διοργάνωσης του Subset, βασική επιδίωξη είναι η διεύρυνση του κοινού της νέας μουσικής, «δείχνοντας πόσο επικοινωνιακά είναι αυτά τα είδη και πόσο όμορφα μπορεί να περάσει κάποιος σε ένα τέτοιο φεστιβάλ».
Οι πρώτες δύο διοργανώσεις έχτισαν την καλή φήμη του Subset, το οποίο πλέον συνδιαλέγεται με κορυφαία φεστιβάλ πειραματικής μουσικής της Ευρώπης. «Φέτος, έχουμε την πρώτη κοινή ανάθεση με τα φημισμένα φεστιβάλ Unsound της Κρακοβίας και CTM του Βερολίνου», αναφέρει με ενθουσιασμό ο κ. Γασπαράτος. Πρόκειται για την περφόρμανς με τίτλο «Χίλντεγκαρντ» των Ουκρανών καλλιτεχνών Χεϊνάλι και Αντριάνα Γιαροσλάβα Σαϊένκο, οι οποίοι «χρησιμοποιώντας modular συνθεσάιζερ αναμετρούνται με τα παραδοσιακά ουκρανικά τραγούδια με τρόπο πρωτοποριακό και εντυπωσιακό». Πέρα από την καλλιτεχνική της σημασία, μια τέτοια σύμπραξη ανοίγει το πεδίο συνεργασίας με αυτά τα φεστιβάλ, εκπρόσωποι των οποίων θα βρίσκονται στο Subset, συνεπώς «ελπίζουμε οι επόμενες συμπαραγωγές να αφορούν και Ελληνες καλλιτέχνες», προσθέτει ο Σταύρος Γασπαράτος.
Το μεγαλύτερο όνομα που θα εμφανιστεί φέτος στο Subset, ωστόσο, δεν είναι άλλο από τον διεθνούς φήμης Ιάπωνα ηλεκτρονικό συνθέτη και εικαστικό Ριότζι Ικέντα, με το έργο «Ultratronics», που θα παίξει ο ίδιος ζωντανά μέσα σε μια εντυπωσιακή βιντεο-εγκατάσταση. Το έργο αυτό «συνδυάζει glitch αισθητική με αλγοριθμικούς ρυθμούς, για να δημιουργήσει μία από τις πιο προσβάσιμες και «χορευτικές» δουλειές του μέχρι σήμερα», εξηγεί ο κ. Γασπαράτος. Αυτό που κάνει τον Ικέντα ξεχωριστό, συμπληρώνει ο καλλιτεχνικός υπεύθυνος του φεστιβάλ, «είναι η μοναδική ικανότητά του να μεταφράζει σύνθετες μαθηματικές έννοιες σε αισθητηριακά περιβάλλοντα μεγάλης δύναμης».
Στους σημαντικούς καλεσμένους του Subset συγκαταλέγεται και το βερολινέζικο ντουέτο των Mouse in Mars, οι οποίοι θα παρουσιάσουν «ένα πολύ επικοινωνιακό και ζωντανό πρότζεκτ αναρχικής τεχνητής νοημοσύνης», σύμφωνα με τον κ. Γασπαράτο. Από τη διεθνή σκηνή ξεχωρίζει επίσης η Λάιρα Πράμουκ με τα εντυπωσιακά θεατρικά σόου της. «Η δουλειά της περιστρέφεται γύρω από την κλασικά εκπαιδευμένη φωνή της, κινούμενη γύρω από την πειραματική φολκ ελεκτρόνικα», όπως περιγράφει ο κ. Γασπαράτος, προσθέτοντας ότι «θα παρουσιάσει το νέο της άλμπουμ σε μια ξεχωριστή σόλο περφόρμανς που στήνει ειδικά για το Subset, με διαφορετικό τρόπο από ό,τι συνηθίζει στα μεγάλα φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής, όπως το Sónar».
Ελληνικό πρόγραμμα
Ισότιμη παρουσία με τους διεθνείς καλλιτέχνες έχουν και οι Ελληνες μουσικοί στο πρόγραμμα του φεστιβάλ, που υποστηρίζει τα εγχώρια σχήματα, «δίνοντας αναθέσεις και συσπειρώνοντας μια κοινότητα ανθρώπων».
Θα δούμε νέα έργα, μεταξύ των οποίων το «Lapis Silentium» του συνθέτη Φίλιππου Τσαλαχούρη, ο οποίος επικοινωνεί με μια βίντεο εγκατάσταση της Ρένας Τσαγγαίου, το πολυμεσικό «Field Guide [to the lost flower]» του Μιχάλη Παρασκάκη, σε ποίηση της Ελεονόρε Σενμάιερ, αλλά και το «Reintegration of the Ear» της Ελληνοαμερικανίδας Κριστίνα Βάντζου, σε ανάθεση του Subset.
Με την ελληνική παράδοση συνδιαλέγεται η «Μπλε κλωστή», έργο του Νίκου Αντωνόπουλου, που «προσεγγίζει με πολύ ουσιαστικό και καινούργιο τρόπο την παράδοση των νησιών με σύγχρονες τεχνικές, σε ένα one man show», σημειώνει ο κ. Γασπαράτος, που ευελπιστεί το Subset να συνεχίσει τη διαδρομή του και τα επόμενα χρόνια.
To Subset Festival πραγματοποιείται στο Ωδείο Αθηνών, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου, 4-8/6/2025.
