Τη βαθιά σχέση του με τη ζωγραφική, σχέση που πηγάζει από τις πρώτες του απόπειρες στη δημιουργία, παρουσιάζει ο νομπελίστας Τούρκος συγγραφέας Ορχάν Παμούκ σε ένα βίντεο, παραγωγή του Μουσείου Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης. Είναι ένα πεντάλεπτο βίντεο, που αξίζει να δει κανείς, για την ποίηση των εικόνων και την αλήθεια των λεγομένων του Παμούκ, που έχει μια παλιά και βαθιά σχέση με το Μανχάταν. Οποτε βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, τα τελευταία 18 χρόνια, πηγαίνει ανελλιπώς στο Μετροπόλιταν τις Παρασκευές ή τα Σάββατα τα βράδια, όταν το ωράριο αυτές τις δύο ημέρες παρατείνεται έως τις 9 μ.μ. Επιμένει να πηγαίνει μόνος. «Είναι ωραίο να πηγαίνεις στο μουσείο μετά τη δουλειά», λέει. «Κοιτάω και περπατάω».
Ξεκινάει τις νεοϋορκέζικες ημέρες του με μισή ώρα περίπατο στο Riverside Walk. «Χρησιμοποιώ», συνεχίζει, «ένα σημειωματάριο όπου γράφω τα πάντα. Σαν να προσπαθώ να ζω μια ζωή που ποτέ δεν μπόρεσα να ζήσω». Αν και έγινε συγγραφέας, πάντα ήθελε να γίνει ζωγράφος. «Το είχα πάρει στα σοβαρά και ζωγράφιζα όλη μέρα. Στα 22 μου, όμως, το γύρισα στο γράψιμο. Γιατί συνέβη αυτό, ακόμη δεν ξέρω». Τα μυθιστορήματά του, πάντως, πριν τα γράψει τα βλέπει σαν εικόνες στο μυαλό του.
Στο Μετροπόλιταν είχε δει τις περσικές μινιατούρες, που δεν υπήρχαν αλλού, έργα του 16ου αιώνα που αποδίδονται στον Quadimi. Ηταν εικονογράφηση για το μεσαιωνικό περσικό έπος Shahnama, που αποτέλεσε έμπνευση για το βιβλίο του «Με λένε κόκκινο». «Κοιτούσα τα έργα και μετά επέστρεφα σπίτι και έγραφα».
Το σπίτι του στη Νέα Υόρκη απέχει μόλις 35 λεπτά με τα πόδια από το Μετροπόλιταν. Σε ένα μουσείο, τονίζει, μπορείς να έχεις εμπειρίες που δεν μπορείς να έχεις στην καθημερινότητα της αστικής ζωής. «Το 2008 άρχισα μυστικά να ζωγραφίζω. Αρχισα να κρατάω ημερολόγια και να ζωγραφίζω παράλληλα. Ηταν μια λειτουργία της μνήμης. Σαν να έκρυβα τον εαυτό μου στις εικόνες. Μου αρέσει η αστική σιλουέτα της Νέας Υόρκης. Εχω την ψευδαίσθηση πως κρύβομαι ανάμεσα στα δέντρα και στους ουρανοξύστες». Ολα αυτά –λίγο-πολύ– τα περιγράφει στο πιο πρόσφατο βιβλίο του, «Αναμνήσεις από τα μακρινά βουνά», που κυκλοφόρησε στα αγγλικά τον Νοέμβριο του 2024. Είναι τα ημερολόγιά του, πυκνός λόγος και ζωγραφική, σκέψεις και σκίτσα, ένας βίος καταγεγραμμένος. Στο Μετροπόλιταν κάθε φορά ακούει τους φύλακες να επαναλαμβάνουν μελωδικά: «Το μουσείο θα κλείσει σε πέντε λεπτά». Αυτή η επανάληψη, λέει, του δίδαξε τη σύνδεση με έναν τόπο και την ιεροτελεστία του. Μπορούσε να μονολογήσει: «Ημουν στο Μετροπόλιταν για μία ακόμη φορά».
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Λονδίνο
Ούγκο Ροντινόνε
Τα γλυπτά του Ελβετού γλύπτη Ούγκο Ροντινόνε (γενν. 1964) καταλαμβάνουν τους χώρους της γκαλερί Sadi Coles HQ στο Λονδίνο (στην 62 Kingley St. W1) έως τις 2 Αυγούστου. Με τίτλο «Το σώμα ουράνιο τόξο», η έκθεση παρουσιάζει ρεαλιστικά γλυπτά σε ένα «φλούο» περιβάλλον. Οι τοίχοι, το δάπεδο και η οροφή έχουν φινιρίσματα και ανταύγειες σε αποχρώσεις του ουράνιου τόξου, γεννώντας μια σχέση ανάμεσα στα έργα και στο περιβάλλον.
Ελσίνκι
Μεγάλη δωρεά
Το Μουσείο Ατενέουμ του Ελσίνκι δέχθηκε δωρεά περίπου 700.000 ευρώ από Φινλανδό ιδιώτη. Σύμφωνα με τους όρους, 150.000 ευρώ πρόκειται να ενισχύσουν το τμήμα συντήρησης της Εθνικής Πινακοθήκης της Φινλανδίας, μουσείο της οποίας είναι το Ατενέουμ. Ανακοινώθηκε ότι θα προχωρήσει η αποκατάσταση των αρ νουβό σχεδίων που είχαν αποτελέσει βάση για το φινλανδικό περίπτερο στη Διεθνή Εκθεση των Παρισίων του 1900.
Μαδρίτη
Χουάν Ντιέγκο Φλόρες
Ο μεγάλος σταρ της όπερας, ο τενόρος Χουάν Ντιέγκο Φλόρες, είναι διαρκώς στην επικαιρότητα με τις πυκνές εμφανίσεις του στα θέατρα του κόσμου. Από τις προσεχείς συμμετοχές του, που προκαλούν ενδιαφέρον σε ένα ευρύτερο κοινό, είναι οι παραστάσεις της «Τραβιάτας» του Βέρντι στο Τεάτρο Ρεάλ της Μαδρίτης στις 14, 17 και 20 Ιουλίου. Θα ερμηνεύσει τον ρόλο του Αλφρέντο. Η σκηνοθεσία είναι του Βίλι Ντέκερ.
Παρίσι
Κινεζική τέχνη
Μία από τις τρέχουσες εκθέσεις στο Λούβρο φέρνει στο προσκήνιο την περίφημη κινεζική συλλογή του συλλέκτη Αντόλφ Τιρς, ο οποίος υπήρξε δημοσιογράφος, ιστορικός και πολιτικός άνδρας του 19ου αιώνα. Αποκαλύπτεται το κρυφό πάθος που καλλιεργούσε για την Κίνα μέσα από έναν πλούτο εκθεμάτων, που παρουσιάζονται στο ιστορικό, διπλωματικό και πολιτιστικό τους πλαίσιο. Πρόκειται για πάνω από 170 έργα από τον 18ο και τον 19ο αιώνα.
Λος Άντζελες
Βίλα Γκέτι
Στις 27 Ιουνίου θα επαναλειτουργήσουν η Βίλα και το Μουσείο Γκετί μετά την προσωρινή διακοπή της λειτουργίας τους εξαιτίας των καταστροφικών πυρκαγιών στο Λος Αντζελες. Η Βίλα Γκετί έκλεισε στις 7 Ιανουαρίου, όταν οι εγκαταστάσεις απειλήθηκαν από τη φωτιά στο Παλισέιντς. Η πρόσβαση από τη Σάνσετ Μπούλεβαρντ δεν έχει ακόμη αποκατασταθεί. Ο αριθμός των επισκεπτών έχει ανώτατο ημερήσιο όριο τα 500 άτομα.
