Ο 17ος αιώνας για την Αγγλία ήταν μια εποχή γεμάτη συνωμοσίες, δολοφονίες, εμφύλιες συγκρούσεις, αποκεφαλισμούς βασιλέων, εξορίες – το αίμα έρρεε άφθονο. Τόσο που στην Ολλανδία και, κυρίως, στη Γαλλία, η Βρετανία αποκλήθηκε «το νησί του Διαβόλου».
Και όμως, όπως γράφει ο Τζόναθαν Κιτς στο βιβλιαράκι που συνοδεύει μία ακόμα φροντισμένη δισκογραφική παραγωγή της Harmonia Mundi, εκείνη ακριβώς την περίοδο άνθησε η μουσική.
Αυτή φέρνουν στο φως μια παρέα σύγχρονων μουσικών: η Ματίλντ Βιάλ και ο Θιμπό Ρουσέλ, σε συνεργασία με τους Ρονάν Καλίλ και Ζάκαρι Ουάιλντερ, για να φτιάξουν όλοι μαζί το άλμπουμ «Το τελευταίο ρόδο. Τραγούδια, μελωδίες και χοροί από ένα μυστηριώδες χειρόγραφο». Η Βιάλ παίζει βιόλα, με ειδίκευση στη βιόλα ντα γκάμπα της «πρώιμης μουσικής»· ο Ρουσέλ παίζει λαούτο, με ειδίκευση και αυτός σε όργανα εποχής. Μαζί απευθύνθηκαν στο Μουσείο της Μουσικής, στο Παρίσι, για να βγάλουν από τις προθήκες του δύο όργανα του 17ου αιώνα: μια βιόλα μπαστάρδα και ένα αρχιλαούτο. Και τα δύο έχουν μακρά ιστορία περιπλανήσεων και τεχνικών αναπροσαρμογών, ξεκινώντας το ταξίδι τους από την ταραγμένη Αγγλία των Μεταφυσικών Ποιητών. Πλαισιωμένοι από το πληκτροφόρο βερζινάλ (Καλίλ) και την εξαίσια φωνή του τενόρου Ουάιλντερ, έφτιαξαν ένα μουσικό ταξίδι με σημείο αφετηρίας μια παρτιτούρα ενός ελάχιστα γνωστού συνθέτη, του Αντονι Πουλ (1629-1692), ο οποίος, λόγω του ότι ήταν καθολικός, εγκατέλειψε την Αγγλία για να γλιτώσει από τις ανηλεείς διώξεις, βρίσκοντας καταφύγιο στη Γαλλία. Το χειρόγραφό του «ξεθάφτηκε» στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας.
Οργανική μουσική σπάνιας σαγήνης και μυστικής ενατένισης. Αλλά ο αλαφροΐσκιωτος ακροατής χάνεται σε μια μεθυστική χρονοδίνη κυρίως με τα έξι τραγούδια του δίσκου: από το πασίγνωστο «Greensleeves» (ανωνύμου) και το υπέροχο «O grief» του Τζον Κοπράριο (1570-1626) στο «Tell me no more you love» του έξοχου Τζον Μπλόου (1649-1708), στο «To Corina» του Πιέτρο Ρέτζιο (1632-1685) και, τέλος, σε δύο μοναδικά κλασικά αριστουργήματα στην αξεπέραστη ερμηνεία αυτού του άλμπουμ: το «Music for a While» του ανυπέρβλητου Χένρι Πέρσελ (1659-1695), μαθητή του Μπλόου, και το ερωτικότατο «‘Tis the last rose of summer», επίσης ανώνυμου συνθέτη. Ακούγοντας αυτά τα εκπληκτικά τραγούδια που συνδέονται μεταξύ τους όπως ένας αστερισμός σε μια καλοκαιρινή αστροφεγγιά, στη μνήμη μας έρχονται οι στίχοι του Τζον Ντον, ενός από τους Μεταφυσικούς Ποιητές της σκοτεινής εκείνης εποχής που όμως γέννησε άνθη: «Να είσαι το παλάτι σου ή ο κόσμος θα είναι η φυλακή σου».
