Πέστο τραπανέζε, πάστα α λα Νόρμα, πάστα ενκασάτα, σισιλιάνικα κανόλι, αραντσίνι. Και τι δεν τρώει ο λιχούδης επιθεωρητής Σάλβο Μονταλμπάνο στα αστυνομικά μυθιστορήματα του Αντρέα Καμιλλέρι. Οι μυημένοι αναγνώστες του το ξέρουν καλά, ενώ οι υπόλοιποι μπορούν να διαπιστώσουν την αγάπη του επιθεωρητή για τη σικελική κουζίνα στην 21η Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η οποία ξεκινάει σήμερα με τιμώμενη χώρα την Ιταλία και με ένα αφιέρωμα στον Καμιλλέρι, μεταξύ άλλων. Εκτός όμως από τα βιβλία του Ιταλού, το κοινό θα μπορεί να δοκιμάσει και ορισμένα νόστιμα πιάτα που εμφανίζονται στις σελίδες τους. Θα τα σερβίρουν, ειδικά για την περίσταση, δύο ιταλικά εστιατόρια της Θεσσαλονίκης.
«Θα προσφέρουμε πάστα α λα Νόρμα, αγαπημένο πιάτο του κομισάριο Μονταλμπάνο από την Κατάνια – είναι με μελιτζάνες, ντομάτες και βασιλικό», λέει ο Πασκουάλε Λέμπο, σεφ και ιδιοκτήτης του εστιατορίου Mare e Monti στο Πανόραμα, ο οποίος σημειώνει ότι το συγκεκριμένο πιάτο πήρε το όνομά του από την όπερα «Νόρμα» του Μπελίνι, ένα άλλο σικελικό αριστούργημα. «Θα σερβίρουμε επίσης πάστα α λα τραπανέζε», συνεχίζει ο σεφ, «ένα πιάτο από το Τράπανι της Σικελίας με ντομάτα, βασιλικό και αμύγδαλα, που επίσης αρέσει στον κομισάριο, ενώ ίσως έχουμε και πάστα ενκασάτα: ψήνεται στον φούρνο, την τρώνε συνήθως τις Κυριακές στη Σικελία και έχει προβολόνε και ρικότα. Είναι κάτι σαν το παστίτσιο του Μονταλμπάνο».
Η ιδέα ανήκει στο Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο της Θεσσαλονίκης και στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου, και συνδέεται με την επέτειο των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Αντρέα Καμιλλέρι (1925-2019) και το αφιέρωμα στο έργο του. Οπως και σε άλλους εκπροσώπους του μεσογειακού νουάρ, η κουζίνα παίζει σημαντικό ρόλο στα μυθιστορήματα του Ιταλού, με τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο να ερευνά συχνά υποθέσεις συνοδεία ενός καλού γεύματος. «Ο ίδιος ο Καμιλλέρι έτρωγε ελάχιστα τα τελευταία χρόνια της ζωής του, για λόγους υγείας. Εγραφε όμως συχνά για το φαγητό, όπως και το πρότυπό του, ο Ισπανός Μανουέλ Βάσκεθ Μονταλμπάν», εξηγεί ο Φραντσέσκο Νέρι, διευθυντής του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθήνας και υπεύθυνος του ιταλικού προγράμματος της ΔΕΒΘ. «Σκεφτήκαμε λοιπόν να κάνουμε ένα αφιέρωμα στα βιβλία του Καμιλλέρι, αλλά και στην κουζίνα του», λέει ο διευθυντής, «ώστε η έκθεση να μην περιοριστεί στον χώρο της και να ενισχυθεί η σχέση της με την πόλη». Ο Πασκουάλε Λέμπο, που είναι και αντιπρόεδρος του Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου, προσθέτει μία ακόμη διάσταση: «Εμείς οι Ιταλοί όλα τα συζητάμε στο τραπέζι, με φαγητό και κρασί. Σκεφτήκαμε λοιπόν να παρουσιάσουμε τα βιβλία του Καμιλλέρι, ώστε εκτός από το να τα διαβάσουμε, να τα γευτούμε κιόλας».
Ο Γιώργος Χατζώκος, συνιδιοκτήτης του ιταλικού εστιατορίου Tonino Esperianza Italiana στη Θέρμη, εκτιμά πως τέτοιες δράσεις είναι σημαντικές για τους επαγγελματίες της Θεσσαλονίκης. Το ενδιαφέρον του είναι πολλαπλό: «Θα φροντίσω να κατέβω στην έκθεση, ώστε να γνωρίσω και εγώ αυτά τα βιβλία», λέει. Εξάλλου, για ένα εστιατόριο με Ιταλούς σεφ, όπως το Tonino, η προσθήκη μερικών ιταλικών πιάτων είναι «απλή υπόθεση». Ποια θα είναι αυτά; Παρμιζιάνα ντι μελαντσάνε, σισιλιάνικα αραντσίνι και αυθεντική καρμπονάρα. «Οχι με κρέμα γάλακτος, όπως την τρώνε οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι», διευκρινίζει ο Γιώργος Χατζώκος, «αλλά με το αλλαντικό γκουρντάλε και με αυγό. Το προτιμούν όσοι αγαπάνε την Ιταλία. Οσοι δεν την αγαπάνε, δύσκολα θα τους αρέσει».
