«Δεκαετίες αργότερα, ενδεχομένως να σκεφθούμε εκ νέου το χρονικό αυτό σημείο και να καταλάβουμε ότι τότε ήταν που το ζωντανό σύμπαν ήρθε πιο κοντά μας». Τάδε έφη Νίκου Μαντχουσουντχάν, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας που αποκάλυψε πριν από μερικές ημέρες ότι στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη εντοπίστηκαν χημικές ενώσεις οι οποίες προϋποθέτουν την ύπαρξη ζωής. Τις επιστημονικές λεπτομέρειες του ευρήματος αναλύει κατατοπιστικά ο αστροφυσικός Πάνος Νιάρχος στη βάση της σελίδας· εδώ να πούμε απλώς ότι η παραπάνω δήλωση είναι μια παραδοχή πως η ανακάλυψη αυτή δεν επιβεβαιώνει τίποτα: απαιτούνται περαιτέρω έρευνες προκειμένου να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα.
«Δεκαετίες αργότερα, ενδεχομένως να σκεφθούμε εκ νέου το χρονικό αυτό σημείο και να καταλάβουμε ότι τότε ήταν που το ζωντανό σύμπαν ήρθε πιο κοντά μας». Νίκου Μαντχουσουντχάν Αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο Κέμπριτζ
Προκαλεί ένα κάποιο δέος, πάντως, η έκφραση «το ζωντανό σύμπαν ήρθε πιο κοντά μας» και μας θυμίζει τον διαχρονικό καημό του ανθρώπου να πιστοποιήσει ότι δεν είναι μόνος στο σύμπαν. Η λαχτάρα αυτή δεν είχε μόνο τη θέση της στην επιστημονική φαντασία αλλά και στην επιστήμη αυτή καθαυτή, και σήμερα θα προτείνουμε προς ανάγνωση και μελέτη πέντε συν ένα βιβλία με τέτοια θεματολογία. Τα δύο ανήκουν στην κατηγορία της μυθοπλασίας και τα υπόλοιπα τέσσερα σε αυτήν της επιστήμης. Πάμε λοιπόν:
Προκαλεί ένα κάποιο δέος η έκφραση «το ζωντανό σύμπαν ήρθε πιο κοντά μας» και μας θυμίζει τον διαχρονικό καημό του ανθρώπου να πιστοποιήσει ότι δεν είναι μόνος στο σύμπαν.
AVI LOEB
«Extraterrestrial. Η πρώτη ένδειξη νοήμονος εξωγήινης ζωής»
μτφρ.: Νίκος Αποστολόπουλος
εκδ. Utopia, 2021, σελ. 368
Το 2017, αστρονόμοι παρατήρησαν ένα μυστηριώδες αντικείμενο να διασχίζει το ηλιακό μας σύστημα το οποίο έφερε πολλές ενδείξεις ότι δεν ήταν απλώς ένας ακόμα περιφερόμενος βράχος. Ο καθηγητής στο Χάρβαρντ Αβι Λεμπ βγήκε δημοσίως από την αρχή, προτείνοντας την ερμηνεία πως επρόκειτο για διαστημοσυσκευή εξωγήινης προέλευσης. Στο βιβλίο αυτό, ο Λεμπ παραθέτει όλα τα στοιχεία γύρω από εκείνη την αστρονομική παρατήρηση, που συζητιέται έως σήμερα.
LEE BILLINGS
«Πέντε δισεκατομμύρια χρόνια μοναξιά. Αναζητώντας ζωή στα άστρα»
μτφρ.: Χάρης Βάρβογλης
εκδ. Ροπή, 2016, σελ. 382
Για την ακρίβεια, ο αριθμός είναι 4.600.000.000 χρόνια κοσμικής μοναξιάς. Ο ειδικός σε θέματα αστρονομίας δημοσιογράφος Λι Μπίλινγκς, μέσα από σειρά συνεντεύξεων με κορυφαίους αστρονόμους που ασχολήθηκαν με την αναζήτηση εξωγήινης ζωής, καταγράφει το συναρπαστικό αφήγημα της προσπάθειας των γήινων να τους ακούσει κάποιος μέσα στην απεραντοσύνη του παγερού σκότους που περιβάλλει τον πλανήτη μας.
ΠΑΝΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ
«Συμπαντική μοναξιά. Είμαστε μόνοι στο Σύμπαν;»
εκδ. Ζήτη, 2022, σελ. 284
«Αναζητώντας μιαν άλλη Γη στο Σύμπαν: Εξωπλανήτες και εξωγήινη ζωή»
εκδ. Δίαυλος, 2018, σελ. 304
Δύο βιβλία από τον «δικό μας» Πάνο Νιάρχο, από τους λίγους Ελληνες επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί συστηματικά με το θέμα αυτό. Αν το πρώτο βιβλίο αποτελεί ένα είδος εισαγωγής και οδηγού στο θέμα, το δεύτερο εστιάζει στις –πολλές και ενδιαφέρουσες– εξελίξεις έτσι όπως έχουν προκύψει μετά την ανακάλυψη των εξωπλανητών.
TED CHIANG
«Οι ιστορίες της ζωής σου και άλλες ιστορίες»
μτφρ.: Δημήτρης Αρβανίτης
εκδ. Κέδρος, 2016, σελ. 376
Ο τίτλος της συλλογής διηγημάτων είναι και ο τίτλος του μεγάλου διηγήματος με το οποίο κλείνει ο τόμος – και που μετέφερε ο Ντενί Βιλνέβ στο σινεμά με τον τίτλο «Αφιξη». Ο συγγραφέας, που είναι ό,τι καλύτερο έχει βγάλει η επιστημονική φαντασία τα τελευταία χρόνια, πραγματεύεται το λεπτό ζήτημα της επικοινωνίας με έναν εξωγήινο πολιτισμό: άραγε τι γλώσσα μιλούν; Και πώς θα μπορούσαμε εμείς να προσεγγίσουμε τη γλώσσα τους; Πόσο δε μάλλον όταν η γλώσσα τους περιλαμβάνει όλους τους χρόνους καταλύοντας οποιαδήποτε γραμμικότητα…
ΑΡΘΟΥΡ ΚΛΑΡΚ
«Οι επικυρίαρχοι»
μτφρ.: Δ. Αποστόλου
εκδ. Κάκτος, 1978, σελ. 236
Ενα σύγχρονο κλασικό μυθιστόρημα που στη χώρα μας εκδόθηκε το 1978 και όποιος ενδιαφέρεται θα το βρει σε παλαιοβιβλιοπωλεία (οφείλει ο Κάκτος να το επανεκδώσει όμως). Και εδώ, ένας προηγμένος εξωγήινος πολιτισμός έρχεται ξαφνικά στη Γη («αναζητούσαμε τα άστρα, αλλά να που τα άστρα ήρθαν σε εμάς») με έναν πολύ ιδιαίτερο στόχο: να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε μια ανώτερη κατάσταση συνείδησης. Που σημαίνει ότι, εντέλει, το ανθρώπινο είδος είναι πιο εξελιγμένο από τους εξωγήινους Επικυρίαρχους που παίζουν ένα ρόλο επικουρικό στην ένωση του ανθρώπου με το σύμπαν. Από τα πλέον συναρπαστικά, με φιλοσοφικές προεκτάσεις, μυθιστορήματα του είδους.
Κεντρική φωτογραφία: Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη K2-18 b (δεξιά στην εικόνα). Ο μητρικός αστέρας είναι στο κάτω αριστερό μέρος. [NASA, CSA, ESA, J. Olmsted (STScI), Science: N. Madhusudhan (Cambridge University)]
