Ο καταξιωμένος δημοσιογράφος Πάνος Λουκάκος (είχε διατελέσει και διευθυντής της «Κ»), με μεγάλη πείρα στο πολιτικό ρεπορτάζ και την αρθρογραφία, κυρίως όμως έχοντας την ιδιαίτερη ικανότητα ενός νηφάλιου μα διεισδυτικού στοχαστή της ελληνικής πολιτικής σκηνής, αποπειράται στο νέο του βιβλίο «Αλλαγές και ανατροπές. Μια πολιτική ανατομία της κρίσης 2009-2019», μια ανάλυση όσων συνέβησαν στη χώρα τα χρόνια «των μνημονίων». Ο συγγραφέας δεν στέκεται μόνον στα γεγονότα και τα πρόσωπα, αλλά προχωράει πίσω και πέρα από αυτά, μπολιάζοντας την κριτική του προσέγγιση με μια ματιά πολυδιάστατη, πολιτική και πολιτισμική, κοινωνική και ανθρωπολογική. Οπως γράφει ο ίδιος: «Το βιβλίο επικεντρώνεται στην πόλωση και την ασυνεννοησία που επικράτησε μεταξύ των κομμάτων στα χρόνια της δεκαετούς κρίσης. (…) Εξετάζει επίσης τις έντονες και συχνά ακραίες κοινωνικές αντιδράσεις, που συχνά υποδαυλίστηκαν από κομματικές σκοπιμότητες. Τέλος, καταγράφει τις καταιγιστικές εναλλαγές της εκλογικής συμπεριφοράς των ψηφοφόρων».
Το βιβλίο κυκλοφορεί σε λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και η «Κ» σήμερα προδημοσιεύει ένα απόσπασμα. -Η. Μ.
ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Σε μόλις δέκα χρόνια είχαν στηθεί εννέα φορές κάλπες στην Ελλάδα: έξι φορές, όλες για πρόωρες εθνικές εκλογές, τον Οκτώβριο του 2009, τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012, τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο του 2015 και τον Ιούλιο του 2019, δύο για τις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014 και του Μαΐου του 2019, μία για το δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015. Ισοδυναμούσαν επιμεριζόμενοι στη δεκαετία της κρίσης οι αριθμοί αυτοί με μία αναμέτρηση ανά περίπου δώδεκα μήνες. Ολα αυτά μέσα σε μία βαθιά οικονομική, πολιτική, ανθρωπιστική και κοινωνική κρίση, που από το 2010 συγκλόνιζε τον τόπο, χωρίς να διαγράφεται έξοδος από τον φαύλο κύκλο.
Τρεις από τις εννέα προσφυγές στις κάλπες μέσα σε μόλις οκτώ μήνες είχε προκαλέσει μόνο ο Αλέξης Τσίπρας: πρόωρες εκλογές στις 25 Ιανουαρίου με ανατροπή της κυβέρνησης Σαμαρά και όχημα την προεδρική εκλογή, δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου, νέες πρόωρες εκλογές στις 20 Σεπτεμβρίου 2015. Επιμεριζόμενες στον χρόνο, αποτελούν μία ψηφοφορία ανά περίπου ογδόντα ημέρες. (…)
Τραγικά λάθη δεν είχαν διαπραχθεί μόνο από την ελληνική πλευρά. Στην εποχή που η Γερμανία είχε επιβάλει σε όλη την Ευρώπη μία περιοριστική οικονομική πολιτική, η Ελλάδα βρέθηκε σε συνθήκες χρεοκοπίας. Υπήρξε έτσι η πρώτη χώρα που, και για παραδειγματισμό των υπόλοιπων χωρών του Νότου, οδηγήθηκε σε μία σκληρή, τιμωρητική λιτότητα, που απέληξε στη βαθιά ανθρωπιστική κρίση των μνημονιακών χρόνων.
Εχει γίνει πλέον γενικώς αποδεκτό ότι η Ελλάδα υπήχθη σε έναν ασφυκτικό διεθνή οικονομικό και πολιτικό έλεγχο, με πολλές από τις συνταγές και προβλέψεις, στις οποίες στηρίχτηκαν οι επιταγές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και των υπό γερμανικό έλεγχο αρμόδιων ευρωπαϊκών οργάνων, να έχουν αποδειχτεί απολύτως λανθασμένες. Το έχουν άλλωστε παραδεχτεί αυτό και οι ίδιοι οι εμπνευστές τους, αναγνωρίζοντας ότι δεν διέθεταν ούτε την πείρα ούτε την τεχνογνωσία να διαχειριστούν μια κρίση παρόμοιου μεγέθους σε ευρωπαϊκή χώρα, καθώς επρόκειτο για πρωτοφανές φαινόμενο. Ετσι, αυτοσχεδίαζαν και πειραματίζονταν οδηγώντας μία χώρα κι έναν λαό στο άγνωστο. (…)
Για την ερμηνεία των δραματικών γεγονότων της δεκαετίας της κρίσης πρέπει πάντως να συνυπολογιστούν και ορισμένοι άλλοι παράγοντες, απότοκοι ελληνικών ιδιορρυθμιών, που επέτειναν τα προβλήματα:
Η Ελλάδα είναι μία χώρα που αρέσκεται διαχρονικά στους μύθους. Και ο ελληνικός λαός είναι συνηθισμένος να ζει κατά περιόδους με αυταπάτες και φαντασιώσεις, που ανοίγουν δρόμους σε μυθοπλάστες δημαγωγούς. (…)
Ολα αυτά τα χρόνια της κρίσης πάντως, ζώντας μέσα σε μανίες καταδίωξης, με κουλτούρα θύματος, αίσθηση διωκομένου και αίσθημα αδικίας, με συνωμοσιολογίες και δαιμονοποιήσεις των άλλων, με μεγαλομανίες και μικρο-μεγαλισμούς, αποφύγαμε να ασχοληθούμε με τα αληθινά προβλήματα που είχαν οδηγήσει στη χρεοκοπία:
Την αποδιοργανωμένη Δημόσια Διοίκηση με τα βαθιά δομικά προβλήματα συνολικά του κρατικού μηχανισμού, τους αλόγιστους διορισμούς στο Δημόσιο, τα πελατειακά δίκτυα, τη διαπλοκή, τους προμηθευτές του Δημοσίου με τις υπερτιμολογημένες προμήθειες, τους μεγαλοεργολάβους με τα υπερτιμολογημένα δημόσια έργα, τη διάλυση του παραγωγικού ιστού της χώρας και τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, τη διαφθορά και τις μίζες, τη φοροδιαφυγή, το μαύρο χρήμα, τις αρπακτικές συντεχνίες, την εκβιαστική λειτουργία του κρατικοδίαιτου συνδικαλισμού και πολλά άλλα παρεμφερή. (…)
