Στην Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφιών του Λονδίνου (National Portrait Gallery) παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο Λονδίνο πάνω από 40 πορτρέτα του Νορβηγού ζωγράφου Εντβαρντ Μουνκ. Εκπρόσωπος ενός ιδιοσυγκρασιακού εξπρεσιονισμού και εθνικός ζωγράφος στην πατρίδα του, ο Εντβαρντ Μουνκ είχε ένα ιδιαιτέρως αξιόλογο έργο που εστιάστηκε σε πορτρέτα και αυτοπροσωπογραφίες. Ζωγραφίζοντας τις προσωπογραφίες συγγενών, φίλων, διανοουμένων, συλλεκτών, ριζοσπαστών, επιστημόνων, μποέμ καλλιτεχνών και άλλων εικαστικών στον περίγυρο στον οποίο σύχναζε στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Μουνκ μας έχει κληροδοτήσει ένα σώμα έργων που σπανίως προσεγγίζονται ως αυτόνομη θεματική κατηγορία. Το επιχειρεί το κατεξοχήν μουσείο για τον σκοπό αυτόν. Στη Νάσιοναλ Πόρτρετ Γκάλερι του Λονδίνου, και μέχρι τις 15 Ιουνίου, μπορούμε να δούμε τον οικογενειακό, φιλικό, κοινωνικό και καλλιτεχνικό περίγυρο του Μουνκ στο Οσλο εκείνης της εποχής, μέσα από εκείνο το εξπρεσιονιστικό φίλτρο φωτός του ευρωπαϊκού βορρά.
Με επιμελήτρια την Αλισον Σμιθ, διευθύντρια συλλογών και έρευνας στη Συλλογή Γουάλας, η έκθεση δείχνει πώς ο Μουνκ (1863-1944) ζωγράφισε τις προσωπογραφίες αυτές είτε ως παραγγελίες είτε για προσωπικούς λόγους, όπως αναφέρει το μουσείο. Ο ίδιος έβλεπε τα πορτρέτα αυτά ως αρχετυπικά της ανθρώπινης συνθήκης παρά το γεγονός ότι επί ώρες παρατηρούσε τα μοντέλα του καθώς πόζαραν σε αυτόν.
Η έκθεση πρωτοτυπεί αφού, αντίθετα από την καθιερωμένη και μάλλον στερεότυπη εικόνα του Εντβαρντ Μουνκ ως ενός καλλιτέχνη απομονωμένου από την πυκνή καθημερινότητα, εδώ φωτίζεται ως ένα κοινωνικό ον, που αρέσκεται στην εξερεύνηση ενός ευρύτατου δικτύου επαφών σε όλο το γεωγραφικό εύρος της Σκανδιναβίας και της Βόρειας Ευρώπης. Τα οικογενειακά πορτρέτα των δεκαετιών 1880 και 1890 αποτελούν την πρώτη ενότητα. Ακολουθούν η περίοδος επαφής με τους ριζοσπάστες και τους μποέμ του Οσλο, με τους πάτρονές του και τους συλλέκτες, τα ταξίδια του στο Βερολίνο και στην Κοπεγχάγη, οι ψυχολογικές διακυμάνσεις του, η ωριμότητα στον χειρισμό της φόρμας, των χρωμάτων και του φωτός. Η οριστική εγκατάστασή του στη Νορβηγία συμπλέει με την ανάγκη επαφής με έναν κύκλο εμπίστων. Ηταν οι προστάτες άγγελοι και οι υποστηρικτές του. Με έναν άλλον τρόπο, η έκθεση των πορτρέτων συνθέτει και μια βιογραφική και ψυχογραφική έκθεση.
Ματιές στον κόσμο
ΛΙΣΣΑΒΩΝΑ
Π. Ρέγκο σε διάλογο
Στο Μουσείο Γκουλμπενκιάν της Λισσαβώνας, η νέα περιοδική έκθεση προβάλλει σε διάλογο έργα της ζωγράφου Πάουλα Ρέγκο (1935-2022) και της Βραζιλιάνας εικαστικού Αντριάνα Βαρεζάο. Με 80 συνολικά έργα, δύο δημιουργοί διαφορετικής γενιάς και καταγωγής συνδιαλέγονται με ζωγραφική, γλυπτική και εγκαταστάσεις, για να αφηγηθούν παράλληλα και σε διατομές ιστορίες γύρω από τον τόπο, το φύλο και τις συγγένειες μιας ρευστής οπτικής.
ΡΩΜΗ
Νίνο Μπερτολέτι
Εκθεση με έργα του Νίνο Μπερτολέτι (1889-1971), ενός πολυπράγμονος καλλιτέχνη που είχε κρατηθεί στο ημίφως των αρχών του 20ού αιώνα, στην Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης στη Ρώμη. Η έκθεση (έως τις 14/9) αποτελείται από 40 και πλέον έργα, τα περισσότερα εκ των οποίων παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Ο Μπερτολέτι υπήρξε διανοούμενος, ζωγράφος, έμπορος τέχνης, συλλέκτης δημοσιογράφος και φίλος των Ντε Κίρικο και Πιραντέλο.
ΠΑΡΙΣΙ
Ντέιβιντ Χόκνεϊ
Στο Ιδρυμα Louis Vuitton στο Παρίσι, η μεγάλη έκθεση-αφιέρωμα στον Ντέιβιντ Χόκνεϊ προσελκύει το έντονο ενδιαφέρον πλήθους επισκεπτών (έως 31/8). Η έκθεση καταλαμβάνει όλους τους χώρους και περιλαμβάνει 400 έργα από το 1955 έως το 2025, δάνεια από συλλογές, καθώς και από το στούντιο του καλλιτέχνη. Η μεγάλη ποικιλία στις τεχνικές (λάδια, ακρυλικά, ψηφιακά, μολύβι, κάρβουνο, μελάνι) αποτελεί προϋπόθεση για μια σύνθετη εμπειρία.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Χρώμα στο ΜοΜΑ
Στην είσοδο του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜοΜΑ) έχει στηθεί η ανάθεση που έγινε στον Οντίλο Ντόναλντ Οντίτα και στους συνεργάτες του. Το έργο (χρωματιστά πάνελ) ντύνει το σύνολο του κεντρικού λόμπι και θα παραμείνει εκεί έως το τέλος του έτους. Το έργο του Οντίτα αντανακλά την ιστορία της αφηρημένης τέχνης, την υφαντική παράδοση της Αφρικής και την πατροπαράδοτη τέχνη της νιγηριανής κληρονομιάς του.
ΜΠΙΛΜΠΑΟ
Ελεν Φρανκεντάλερ
Στο Μουσείο Γκούγκενχαϊμ του Μπιλμπάο παρουσιάζεται η μεγαλύτερη έως τώρα έκθεση στην Ισπανία για την Ελεν Φρανκεντάλερ (1928-2011), τη μεγάλη καλλιτέχνιδα της αφαίρεσης. Με τίτλο «Ζωγραφική χωρίς κανόνες», η έκθεση παρακολουθεί την πορεία της Φρανκεντάλερ ως ένα ταξίδι με χρονολογική εξέλιξη, καταγράφοντας τους σταθμούς της ιδιαίτερα παραγωγικής διαδρομής της για 60 και πλέον έτη.
