Τον Οκτώβριο του 1927 ο Νίκος Καζαντζάκης βρίσκεται στη Μόσχα, ως προσκεκλημένος της σοβιετικής κυβέρνησης με αφορμή τους εορτασμούς για τα δεκάχρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Για το επόμενο τρίμηνο της παραμονής του στη Ρωσία, ο Ελληνας συγγραφέας γράφει ενθουσιώδεις επιστολές προς τη φίλη του, Ελλη Λαμπρίδη, συμπεριλαμβάνοντας τόσο πολιτικές παρατηρήσεις όσο και ένα προσωπικό ημερολόγιο με όσα ζει εκεί, ενώ δεν λείπουν και οι προσωπικές αναφορές στην πνευματική ανύψωση (της Λαμπρίδη), την οποία ο ίδιος θεωρεί «μέγα και μάλιστα sensuel θέλγητρο». Οι δυο τους έχουν μόλις επανασυνδεθεί έπειτα από εννέα χρόνια και την αρχική τους γνωριμία στην Ελβετία, η οποία κατέληξε σε σχέση και συμβίωση οκτώ μηνών. Ολα αυτά συμπεριλαμβάνονται στην έκδοση «Αλληλογραφία με τη Μουντίτα. Νίκος Καζαντζάκης – Ελλη Λαμπρίδη. 1927-1957» (2018) του ΜΙΕΤ. Αν ωστόσο κάποιος θελήσει να αποκτήσει τις αυθεντικές επιστολές του Καζαντζάκη μπορεί να λάβει μέρος στη σχετική δημοπρασία της Vergos Auctions με τίτλο «Σπάνια βιβλία, χειρόγραφα, έγγραφα και χαρακτικά», που θα πραγματοποιηθεί 29-30 Απριλίου στο Ζάππειο, παρουσία κοινού.
Εκεί, ανάμεσα σε άλλα ενδιαφέροντα, μπορεί κανείς να διεκδικήσει –με τιμή εκκίνησης τις 12.000 ευρώ– τις 86 αυτόγραφες επιστολές του Καζαντζάκη της περιόδου 1927-1951, προς την Ελλη Λαμπρίδη, οι περισσότερες υπογεγραμμένες με το αρχικό «Ν» του συγγραφέα. Οσο για το προσωνύμιο «Μουντίτα», με το οποίο εκείνος συνήθως της απευθύνεται, αυτό παραπέμπει στη βουδιστική φιλοσοφία, υποδηλώνοντας την ανιδιοτελή χαρά για την καλή τύχη των άλλων. Πρόκειται πάντως για αλληλογραφία από πολλά και διαφορετικά μέρη, αφού μόνο οι 37 επιστολές του 1927 προέρχονται από το Κάιρο, το Καρνάκ, την Αραβία, το Ορος Σινά, την Αίγινα, τη Σμύρνη, την Οδησσό, το Μπακού, το Ροστόφ και αλλού. Εκτός της ερωτικής σχέσης, που υπήρξε και σχετικά σύντομη, πιο σημαντικός ήταν ο στενός φιλικός δεσμός ανάμεσά τους, ο οποίος διατηρήθηκε μέχρι τον θάνατο του Καζαντζάκη το 1957.
Το σώμα των επιστολών ξεκινάει από το ταξίδι του συγγραφέα στην Αίγυπτο, από όπου μοιράζεται το πάθος του για τις εξερευνήσεις και την επαφή με τη φύση.
Το σώμα των επιστολών ξεκινάει από το ταξίδι του συγγραφέα στην Αίγυπτο, από όπου μοιράζεται το πάθος του για τις εξερευνήσεις και την επαφή με τη φύση. Λίγο αργότερα, στη διάρκεια της παραμονής του στην Αίγινα, η αλληλογραφία γίνεται σχεδόν καθημερινή και αφορούσε πρακτικά αλλά και πνευματικά ζητήματα, όπως η συγγραφή της «Οδύσσειας» (εκείνη τη χρονιά ολοκληρώνεται η α΄ γραφή του έμμετρου έπους) και οι μεταφράσεις των βιβλίων του. Για τις επόμενες δύο δεκαετίες της γράφει από τους τόπους που μένει κατά καιρούς: τη Γαλλία, την Τσεχοσλοβακία και την Αγγλία – σε αυτή την τελευταία ενότητα περιλαμβάνονται σημαντικά στοιχεία για τη στενή τους συνεργασία, τη διεθνή κυκλοφορία και τις αγγλικές μεταφράσεις των έργων του, καθώς και την προετοιμασία της υποψηφιότητάς του για το βραβείο Νομπέλ.
Δεν είναι όμως μόνο οι επιστολές. Στο πίσω μέρος μιας υπογεγραμμένης φωτοκάρτας με ημερομηνία 31-12-26 διαβάζουμε: «Για να θυμάσαι πώς πήγαμε στον Αη Γιάνη, τον Κυνηγό, τι είπαμε και τι αποφασίσαμε». Ακόμα πιο συγκινητική είναι η παρουσία ενός φύλλου φυτού από το Ορος Σινά, το οποίο ο Καζαντζάκης εσωκλείει στην επιστολή της 18ης Φεβρουαρίου 1927 προς την αγαπημένη του «Μουντίτα», σημειώνοντας ποιητικά: «Σου στέλνω στο μόνο φύλο που φύτροξε/στην κορφή όπου πάτησε ο Θεός και μίλησε / του Μωσή – και Σε παρακαλώ να το / φυλάξεις».
Ανάμεσα στα υπόλοιπα από τα συνολικά 664 αντικείμενα της δημοπρασίας, ξεχωρίζει επίσης ένα νεανικό σημειωματάριο του Φώτη Κόντογλου. Εκεί ο αγιογράφος και λογοτέχνης περιλαμβάνει αυτόγραφες σημειώσεις και μικρά κείμενα, ολοσέλιδα σχέδια με μολύβι, στίχους παραδοσιακών τραγουδιών, ποιήματα και αποσπάσματα από έργα ξένων λογοτεχνών – όλα τους χρονολογούνται στην περίοδο της θητείας του 20χρονου τότε Κόντογλου στον ελληνικό στρατό, το φθινόπωρο του 1915, κατά τη γενική επιστράτευση του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.
