Hταν Οκτώβριος του 2015 όταν τρεις γιαγιάδες στη Λέσβο, η Μηλίτσα, η Μαρίτσα και η Ευστρατία, τάιζαν με το μπιμπερό ένα βρέφος που μόλις είχε βγει από την προσφυγική βάρκα στη Σκάλα Συκαμιάς της Λέσβου, μέχρι να αλλάξει η μητέρα του τα βρεγμένα ρούχα της. Τη στιγμή αιχμαλώτισε ο φωτογράφος Λευτέρης Παρτσάλης, και η φωτογραφία ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, έγινε σύμβολο ανθρωπιάς, προσφοράς, αλληλεγγύης. Δέκα χρόνια μετά, οι γιαγιάδες της Λέσβου δεν ζουν πια και σε ένα άλλο νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου, τη Σάμο, έξι παιδάκια εξετάστηκαν πριν από λίγες ημέρες από τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα» στην κλειστή ελεγχόμενη δομή (ΚΕΔ) και διαγνώστηκαν φανερά υποσιτισμένα.
Η αμέλεια είναι συστημική, κατήγγειλαν τα στελέχη της οργάνωσης, που σημαίνει ότι οι κρίκοι της αλυσίδας ευθύνης είναι προβληματικοί, υπάρχουν κενά. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η διεύθυνση της ΚΕΔ Σάμου, οι εργαζόμενοι, όλοι ανεξαιρέτως χρεώνονται τις δυσλειτουργίες, τις καθυστερήσεις, την αμέλεια, την αδιαφορία. Ολοι έχουν ευθύνη για τα έξι παιδάκια, ηλικίας από έξι μηνών έως έξι ετών, που αντιμετωπίζουν σοβαρό ή μέτριο οξύ υποσιτισμό και χρειάζονται άμεση ιατρική παρέμβαση.
Λίγα χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του νησιού, σε έναν χώρο για τον οποίο την αποκλειστική ευθύνη έχει η πολιτεία, έξι αδύναμα και ευάλωτα παιδιά δεν είχαν τη φροντίδα που έπρεπε να έχουν. Δεν έτρωγαν αρκετά, δεν έτρωγαν σωστά, δεν έπαιρναν τον αναγκαίο αριθμό θερμίδων ημερησίως, τις βιταμίνες και τα μέταλλα που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την ανάπτυξή τους, σωματική και πνευματική, είχαν ελλιπή παιδιατρική φροντίδα.
Στη δομή της Σάμου, τα παιδιά αποτελούν περίπου το 25% του πληθυσμού. Παρά τις σοβαρές ανάγκες, η προσβασιμότητα σε βασική ιατρική φροντίδα είναι περιορισμένη και η υγεία τους απειλείται, ειδικά αν σκεφθεί κάποιος ότι αυτά τα παιδιά φτάνουν στην Ελλάδα ταλαιπωρημένα και πολλά με ιατρικά προβλήματα. Χρειάζονται εξατομικευμένη φροντίδα και όχι απλώς ένα «πρόγραμμα σίτισης που ακολουθείται πλήρως», όπως έσπευσε να διαβεβαιώσει με ανακοίνωσή του το υπουργείο.
Το πρόβλημα ωστόσο είναι μεγαλύτερο. Εκατοντάδες ανήλικα παραμένουν για μήνες στην ΚΕΔ Σάμου. Η νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία η παραμονή των ανηλίκων αιτούντων άσυλο δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τις 25 ημέρες, δεν ισχύει γι’ αυτά τα παιδιά. Μένουν εκεί πολύ περισσότερο, χωρίς να έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, σε ρούχα, σε σχολείο. Παιδιά στο κενό.
