Η έκθεση που εγκαινιάζεται στις 11 Απριλίου στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης μας υπενθυμίζει ότι η εποχή της εικόνας γεννήθηκε το 1839, αλλά η επιθυμία γι’ αυτήν είναι παλαιότερη. Ας θυμηθούμε τους σκοτεινούς θαλάμους του 18ου αιώνα και τον αγώνα τόσων εφευρετών να προχωρήσουν τη δυνατότητα της φωτογραφίας.
Η νέα έκθεση είναι επί της ουσίας μια νέα ανάγνωση πάνω στην ιστορική φωτογραφία με υλικό από τους θησαυρούς της Συλλογής Ουίλιαμ Λ. Σέφερ στο Μητροπολιτικό Μουσείο, στην οποία συγκαταλέγονται ορισμένες από τις σημαντικότερες φωτογραφίες από Αμερικανούς φωτογράφους του 19ου αιώνα. Αυτοί οι δάσκαλοι της φωτογραφίας παρουσιάζονται σε διάλογο με τις ανώνυμες ως επί το πλείστον φωτογραφικές επιδόσεις πλήθους επαγγελματιών φωτογράφων ανά την αμερικανική επικράτεια.
Μέσα από μια ποικιλία μέσων, δαγκεροτυπίες (όπως στη φωτογραφία μας), καρτ ντε βιζίτ (επισκεπτήρια), στερεογραφίες και κυανοτυπίες, η έκθεση επιχειρεί να καταδείξει τις δραματικές αλλαγές στον αυτοπροσδιορισμό του έθνους, όπως σημειώνεται στο επιμελητικό κείμενο του μουσείου. Αναδεικνύονται οι προϋποθέσεις αλλά και οι παράμετροι που οδήγησαν σε αυτήν την επανάσταση και άλλαξαν τα δεδομένα σε επίπεδο πολιτισμού, εμπορίου, τέχνης και ψυχολογίας. Ολα άλλαξαν με την υποδοχή της φωτογραφίας στην καθημερινότητα σε μια μακρόσυρτη διαδικασία που επιταχύνθηκε μετά το 1860. Μια εξαιρετική ενδιαφέρουσα διάσταση είναι ότι χάρη στις πρώτες δαγκεροτυπίες έχουμε τις μοναδικές φωτογραφικές λήψεις προσώπων που είχαν γεννηθεί τον 18ο αιώνα.
Οπως αναφέρει το Μητροπολιτικό Μουσείο, το έτος 1835, πριν την επίσημη εφεύρεση της φωτογραφίας και πριν τη σχεδόν ταυτόχρονη ανακοίνωση του νέου μέσου, στο Παρίσι και στο Λονδίνο, ο Αμερικανός φιλόσοφος και δοκιμιογράφος Ραλφ Ουάλντο Εμερσον (1803-1882) είχε πει με αξιοσημείωτη προβολή στο μέλλον: «Η εποχή μας είναι η εποχή της εικόνας».
Η δική μας εποχή είναι η μετεξέλιξη της απαρχής της μαζικής κουλτούρας που γεννήθηκε τον 19ο αιώνα, η οποία εν πολλοίς επιταχύνθηκε και διαμορφώθηκε από τη διάδοση της φωτογραφίας και τις πρακτικές (και όχι μόνο καλλιτεχνικές) εφαρμογές της. Μετά το 1900 και την «προλεταροποίηση» της φωτογραφίας, με τις προσωπικές μηχανές να γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς, η μαζική κουλτούρα διαχύθηκε ακόμη περισσότερο και μαζί ενισχύθηκε η εικόνα που έχει ο καθένας για τον εαυτό του και τον άλλον. Και όπως λέει η έκθεση, η φωτογραφία άλλαξε και τον τρόπο που τα έθνη καταλαβαίνουν την πορεία τους.
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Βιέννη
Εγκον Σίλε
Το Μουσείο Λέοπολντ εγκαινίασε νέα έκθεση εστιασμένη στα τελευταία χρόνια του Εγκον Σίλε (1890-1918), το έργο του οποίου αποτελεί τον πυρήνα των συλλογών του. Είναι μια μονογραφική έκθεση (έως 13 Ιουλίου) επικεντρωμένη στην περίοδο 1914-1918. Φωτίζεται η τελική περίοδος του καλλιτέχνη, που πέθανε σε ηλικία 28 ετών από ισπανική γρίπη. Είναι σε αυτά τα τέσσερα τελευταία χρόνια της ζωής του που ο Σίλε γεννά νέα θεματογραφία.
Τουρκία
Καραχάν Τεπέ
Κοντά στα τουρκοσυριακά σύνορα, στα περίχωρα της πόλης Σανλιούρφα (γνωστής και ως Ούρφα, στη θέση της αρχαίας Εδεσσας), υπάρχει το Καραχάν Τεπέ, ο περίφημος νεολιθικός χώρος. Ο χώρος, στον οποίον διεξάγονται συστηματικές ανασκαφές, θα αποκτήσει νέο στέγαστρο (άνω των 5.000 τ.μ.) μέσω ειδικού προγράμματος του υπουργείου Πολιτισμού της Τουρκίας, «με σκοπό τη χρονική επέκταση των εργασιών ανασκαφής και αποκατάστασης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους».
Ρεσιτάλ
Ιγκορ Λέβιτ
Τον περασμένο Οκτώβριο κυκλοφόρησε το νέο άλμπουμ του διάσημου Γερμανού πιανίστα Ιγκορ Λέβιτ αφιερωμένο στον Μπαχ σε συνεργασία με τη Φιλαρμονική της Βιέννης (από τη Sony Classical). Ο Λέβιτ ως αστέρας της κλασικής μουσικής εμφανίζεται σε τακτά διαστήματα σε μεγάλους συναυλιακούς χώρους της Ευρώπης. Εν αναμονή της εμφάνισής του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (9 Απριλίου), ο Λέβιτ δίνει σήμερα ρεσιτάλ στη Σκάλα του Μιλάνου και αύριο στη Ρώμη (Σάντα Τσετσίλια).
Βοστώνη
Βαν Γκογκ
Στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης εγκαινιάστηκε η έκθεση με θέμα τη σχέση του Βαν Γκογκ με την οικογένεια Ρουλέν. Σε διάστημα δύο ετών, ο Βαν Γκογκ είχε φιλοτεχνήσει 26 πορτρέτα της οικογένειας στον Νότο της Γαλλίας: του ταχυδρόμου Ζοζέφ Ρουλέν, της συζύγου του Αυγουστίνας και των τριών παιδιών. Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή έως τις 7 Σεπτεμβρίου και εν συνεχεία θα μεταφερθεί στο Μουσείο Βαν Γκογκ στο Αμστερνταμ.
Νέα Υόρκη
Εϊμι Σέρλαντ
Στο Μουσείο Whitney της Νέας Υόρκης εγκαινιάζεται στις 9 Απριλίου η πρώτη μουσειακών προδιαγραφών έκθεση της Εϊμι Σέραλντ. Αναγνωρισμένη για τον εικαστικό τρόπο με τον οποίον αποτυπώνει τη σύγχρονη ζωή, η Σέραλντ έχει διαμορφώσει μια αναγνωρίσιμη και ελκυστική ανθρωπογεωγραφία. Παρουσιάζονται περί τα 50 πορτρέτα από το 2007 έως σήμερα, εξέχοντα δείγματα ρεαλιστικής παραστατικότητας με κύριο θέμα την αφροαμερικανική κουλτούρα.
Κεντρική φωτογραφια: Αγνώστου φωτογράφου, «Νέος άνδρας με κόκορα», δεκαετία 1850. [THE METROPOLITAN MUSEUM OF ART/ WILLIAM L. SCHAEFFER COLLECTION]
