Προικοδοτημένο με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης που επιτρέπει την επαναλειτουργία του προγράμματος GreekLit, ενισχυμένο με έναν δίγλωσσο ιστότοπο, το elivip.gr, έτοιμο για τον επανασχεδιασμό της βάσης δεδομένων Biblionet, καθώς και την υλοποίηση πληθώρας δράσεων για την εξωστρέφεια των ελληνικών γραμμάτων και τη φιλαναγνωσία, φαίνεται πως είναι το Ελληνικό Ιδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού (ΕΛΙΒΙΠ), ο νέος φορέας δημόσιας πολιτικής για το βιβλίο, του οποίου οι πρωτοβουλίες και το όραμα παρουσιάστηκαν χθες.
«Το ΕΛΙΒΙΠ είναι ένα νέο ίδρυμα», τόνισε ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του, Νίκος Μπακουνάκης, χαράσσοντας ίσως μια διακριτή γραμμή ανάμεσα στον νέο φορέα και στον προκάτοχό του, το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού, που τα τελευταία χρόνια είχε αναλάβει τη διοργάνωση της Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης και τη διαχείριση του πολύπαθου GreekLit. Ειδικά ως προς το τελευταίο, ο κ. Μπακουνάκης σημείωσε απαντώντας σε ερώτηση της «Κ» ότι οι οικονομικές του εκκρεμότητες άρχισαν να τακτοποιούνται από τις 31 Μαρτίου και ότι η επόμενη φάση υποβολής προτάσεων για ενίσχυση μεταφράσεων ελληνικών βιβλίων λήγει στις 20 Μαΐου, με τις αιτήσεις να έχουν φτάσει τις 125. «Το GreekLit επανεκκινεί ουσιαστικά έχοντας προικοδότηση 440.000 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης», ανέφερε, ενώ η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι μέχρι σήμερα έχουν μεταφραστεί 52 βιβλία και υπογράμμισε ότι «το πρόγραμμα θα συνεχίσει ανεξαρτήτως ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου».
Η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που θα διοργανωθεί από το ΕΛΙΒΙΠ το διάστημα 8-11 Μαΐου, θα είναι «αναβαθμισμένη», σύμφωνα με τον κ. Μπακουνάκη, και εκτός από την Ιταλία ως τιμώμενη χώρα, θα έχει ως κεντρικό θέμα την «Α(Ι)νθρώπινη Δημιουργικότητα», καθώς και επετειακές εκδηλώσεις για τον Μανόλη Αναγνωστάκη, τον Αντρέα Καμιλέρι και τον Ούγκο Πρατ – η χρηματοδότησή της από το ΕΣΠΑ και από εθνικούς πόρους προβλέπει περίπου 460.000 ευρώ για κάθε διοργάνωση έως το 2027, χωρίς στο μέλλον να αποκλείονται άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Η Biblionet επανασχεδιάζεται κυρίως ως βιβλιολογική βάση δεδομένων, που θα διασώζει την ιστορική μνήμη του ελληνικού βιβλίου, ενώ το κομμάτι του αρχείου και της τεκμηρίωσης θα υποστηρίζεται και από την ιστοσελίδα elivip.gr, όπου ήδη αναρτώνται παλιές έρευνες του ΕΚΕΒΙ, καθώς και ψηφιοποιημένα περιοδικά, όπως η περιζήτητη «Νέα Εστία». Ο αντιπρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, ο ερευνητής Παναγιώτης Κάπος, σημείωσε ότι ζητούμενο στις διάφορες βάσεις δεδομένων και στα ψηφιακά αρχεία είναι η επικαιροποίηση και η διαλειτουργικότητά τους, ενώ ο κ. Μπακουνάκης διευκρίνισε στην «Κ» ότι στις σκέψεις του ιδρύματος περιλαμβάνεται και η εκπόνηση νέων ερευνών και μετρήσεων, με τις πρώτες ειδικά να μπορούν να πραγματοποιηθούν και σε συνεργασία με την ΕΛΣΤΑΤ.
Από το 2026 θα ξεκινήσει ο θεσμός «Πρωτεύουσα του βιβλίου», που θα αναδεικνύει κάθε άνοιξη μια πόλη της Ελλάδας με τους βιβλιοφιλικούς φορείς της.
Οσον αφορά τα ελληνικά παραρτήματα στο εξωτερικό, τα οποία διαχειριζόταν μέχρι πρότινος το καταργημένο Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού, ο πρόεδρος του νέου φορέα μάς εξήγησε ότι αυτά εξακολουθούν να εντάσσονται στις δράσεις του ΕΛΙΒΙΠ, αλλά αναπροσαρμόζεται η λειτουργία τους (με οικονομικό εξορθολογισμό και νομικές τροποποιήσεις) και προσανατολίζεται πλέον στην προβολή της ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό. Ενδεικτικά, είπε ο κ. Μπακουνάκης, το παράρτημα Αλεξάνδρειας διεκπεραίωσε την ελληνική συμμετοχή στην πρόσφατη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου του Καΐρου.
Φεστιβάλ
Στις υπόλοιπες δράσεις και συνεργασίες του ΕΛΙΒΙΠ περιλαμβάνεται ένα πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων του κλάδου της βιβλιοπαραγωγής (έχουν υποβληθεί προτάσεις από 77 εκδότες), ο θεσμός «Πρωτεύουσα του βιβλίου» που από το 2026 θα αναδεικνύει κάθε άνοιξη μια πόλη της Ελλάδας με τους βιβλιοφιλικούς φορείς της, η δράση, επίσης για το 2026, «Νύχτες ανάγνωσης», που θα πραγματοποιείται σε αρχαιολογικούς χώρους και τοπόσημα πολιτισμού, ένα φεστιβάλ παιδικού και εφηβικού βιβλίου, η ψηφιακή πλατφόρμα για παιδιά και εφήβους Phygital Readers (έχει κατατεθεί ως πρόταση στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού), η έκδοση ενός καταλόγου μεταφρασμένων βιβλίων με κείμενα από σημαντικούς μεταφραστές και συγγραφείς, μια εκδήλωση στο «Σπίτι του Ελύτη», ένα poetry slam αφιερωμένο στον Μιχάλη Γκανά, προβολές ταινιών βασισμένων σε βιβλία κ.ά.
Το ΕΛΙΒΙΠ είναι επίσης φορέας ανάδειξης της ελληνικής υποψηφιότητας στο Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, με φετινό υποψήφιο τον συγγραφέα Μάκη Μαλαφέκα και το βιβλίο «Deepfake».
