Στη φετινή λίστα με τα «επτά πιο απειλούμενα μνημεία και τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης» ενέταξε η Europa Nostra το Κάστρο της Μονεμβασιάς, λόγω της επικείμενης κατασκευής ενός μεγάλου μεγέθους εναέριου αναβατορίου (τελεφερίκ), που προωθείται από το υπουργείο Πολιτισμού και τη δημοτική αρχή.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Europa Nostra, η εγκατάσταση του τελεφερίκ «θέτει σε ξεκάθαρο κίνδυνο τον περιβαλλοντικό και πολιτιστικό πλούτο του συνολικού χώρου, υποβαθμίζοντας την εμπειρία των επισκεπτών και απειλώντας την οπτική ακεραιότητα του τοπίου». Για το έργο έχει εκπονηθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (εγκεκριμένη από το ΚΑΣ), η οποία ωστόσο «στερείται σαφήνειας και λεπτομέρειας σχετικά με τις επιπτώσεις του στην πανίδα και τη χλωρίδα, στην ηχορρύπανση και στην κυκλοφοριακή συμφόρηση», όπως αναφέρει το ελληνικό δελτίο Τύπου της Europa Nostra. Τονίζεται επίσης ότι το έργο του τελεφερίκ «φαίνεται να εμπνέεται περισσότερο από κερδοσκοπικά ενδιαφέροντα παρά από ζητήματα προσβασιμότητας».
Το Κάστρο της Μονεμβασιάς είχε ενταχθεί στη βραχεία λίστα των «επτά πιο απειλούμενων μνημείων» του 2025, έπειτα από εισήγηση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ). Η ΕΛΛΕΤ προτείνει να σχεδιαστεί ένας μικρότερος ανελκυστήρας επιβατών, στα πρότυπα εκείνου της Ακρόπολης, που θα συνιστά ηπιότερη παρέμβαση.
Το έργο, αναφέρει το δελτίο Τύπου, «θα πρέπει να συνδυαστεί με μελέτες και να γίνει σε συνεννόηση με τον τοπικό πληθυσμό», αλλά και να λαμβάνει υπόψη του το Σχέδιο Διαχείρισης του Κάστρου της Μονεμβασιάς, καθώς και τον ευρύτερο διάλογο για την προσβασιμότητα στους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς με περιβαλλοντική αξία. Η φετινή λίστα περιλαμβάνει επίσης το μοναστήρι Arakelots στην Αρμενία, το κάστρο Nyborg στη Δανία, τη Μεγάλη Συναγωγή στην Oρλα της Πολωνίας, το κτιριακό συγκρότημα Generalštab στο Βελιγράδι, το κολυμβητήριο Valhalla στο Γκέτεμποργκ και τους Κήπους της Βασίλισσας Βικτωρίας στο Λονδίνο.
Η Europa Nostra ξεκίνησε το πρόγραμμα «Επτά υπό απειλή» το 2013, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Στόχος του είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών και των αρμόδιων αρχών σε ζητήματα διάσωσης της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ κάθε μνημείο που συμπεριλαμβάνεται στη λίστα είναι επιλέξιμο για επιχορήγηση 10.000 ευρώ, προκειμένου να υλοποιηθεί μια εγκεκριμένη δράση.
