Οταν είχε κυκλοφορήσει το «To Bring You My Love», είχα απογοητευθεί. Ημουν τόσο αφοσιωμένος στον τραχύ ήχο του προηγούμενου άλμπουμ της, που η απότομη αλλαγή της Πόλι Χάρβεϊ με είχε εξοργίσει. Ως ακροατής, δεν είχα καμία όρεξη για αλλαγές. Τότε, δεν ήξερα να βλέπω τη δισκογραφία ενός μουσικού σαν μια γραμμή που εκτείνεται όπως μια φάλαγγα από μυρμήγκια στην έρημο. Την έβλεπα σαν σημεία που δεν ενώνονται μεταξύ τους και, ενίοτε, λιώνουν κάτω από τον καυτό ήλιο.
Ούτε, βέβαια, γνώριζα πως ένας πραγματικός μουσικός θέλει διαρκώς να μεταμορφώνεται, να σβήνει τον προηγούμενο εαυτό του και να εφευρίσκει τον επόμενο, προκειμένου να μην αφήνει ίχνη στη άμμο, με στόχο να είναι άπιαστος από κάθε είδους αστυνομία: «Γεννήθηκα στην έρημο. Νιώθω χάλια εδώ και χρόνια./ Χριστέ μου, πλησίασε. Νομίζω ότι ο χρόνος μου τελειώνει».
Ηταν 1995. Ημουν είκοσι χρόνων. Ζούσα ακόμη με τους γονείς μου. Σπούδαζα σε μια σχολή που δεν είχα επιλέξει. Ημουν ντροπαλός. Δεν είχα φίλους. Δεν είχα κάνει ακόμη σεξ. Ημουν τελείως χαμένος. Ακουγα όμως μουσική.
Τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, η Πόλι ήρθε για δύο συναυλίες στο «Ρόδον». Πήγα και τις δύο βραδιές. Μόνος, αν θυμάμαι καλά. Εκείνη την περίοδο, είχα αϋπνίες, είχα έναν μόνιμο πόνο στο στήθος και δεν μπορούσα ν’ αναπνεύσω. Ημουν σίγουρος πως θα πέθαινα. Κάπως έτσι παρακολούθησα τις συναυλίες της. Και τώρα που το σκέφτομαι, πιστεύω ότι οι συνθήκες ήταν ιδανικές: είναι υπέροχο να ακούς ζωντανά μουσική, σαν μελλοθάνατος.
Ωστόσο, τίποτα δεν μου έμεινε από εκείνες τις εμφανίσεις. Εκτός από μια πίκρα. Μου έλειπε που η Πόλι δεν έπαιζε πια με την κόκκινη ηλεκτρική κιθάρα της. Που δεν είχε τα μαλλιά της πιασμένα κότσο. Που δεν φορούσε το πέτσινο τζάκετ της. Που είχε γίνει γυναίκα. Που δεν ήταν πια κορίτσι. Λίγο αργότερα πούλησα το βινύλιο. Ακόμη το μετανιώνω.
Εχουν περάσει ακριβώς τρεις δεκαετίες από τότε και τώρα προσπαθώ να γράψω κάτι για αυτόν το δίσκο, τον τρίτο της, που την έκανε γνωστή στο ευρύ κοινό. Δεν βγαίνει κάτι. Στην πραγματικότητα, χρησιμοποιώ το γράψιμο σαν πρόφαση για να ακούσω το άλμπουμ αμέτρητες φορές. Για να μη σηκωθώ από τον καναπέ, να μην κάνω τις δουλειές που πρέπει να γίνουν, να μην απαντήσω στα μέιλ, να μην πληρώσω τους λογαριασμούς, να μην καθαρίσω το σπίτι, να μη μαγειρέψω: «Δεν ξέρεις ακόμη ποια είμαι; Δουλεύω για τον Ανδρα».
Το «To Bring You My Love» δεν είναι ο καλύτερος δίσκος της. Θέλω να πω πως δεν είναι καλύτερος από το «Rid of Me», το «White Chalk» ή το «Let England Shake». Από την άλλη, είναι δύσκολο να αποχωριστείς εύκολα τα σαράντα δύο του λεπτά. Τον ακούς ξανά και ξανά, προσπαθώντας να καταλάβεις τι δεν πάει καλά, μα ίσως αυτός είναι ο λόγος που εξακολουθεί να ακούγεται ακόμη φρέσκος.
Το «To Bring You My Love» δεν είναι ο καλύτερος δίσκος της Πόλι Χάρβεϊ. Δεν είναι καλύτερος από το «Rid of Me», το «White Chalk» ή το «Let England Shake». Από την άλλη, είναι δύσκολο να αποχωριστείς τα 42 του λεπτά.
Η μουσική της Πόλι Χάρβεϊ μοιάζει με τα βαριά δάκρυα μιας ντροπαλής κοπέλας που κάποτε γεννήθηκε στο Ντόρσετ της νοτιοδυτικής Αγγλίας και προσπάθησε να μας πείσει ότι γεννήθηκε στην έρημο. Τα κατάφερε. Μας έπεισε. Γεννήθηκε στην έρημο. Και έγραψε μερικά από τα πιο άγρια μπλουζ που γράφτηκαν ποτέ, σαν ένα αντίστροφο φεμινιστικό μανιφέστο: «Εμαθα να ζητιανεύω./ Εμαθα να προσεύχομαι./Στείλε μου την αγάπη του».
Αλήθεια, για τι πράγμα μιλάμε όταν μιλάμε για αγάπη; Αυτό το ερώτημα αιωρείται σαν φάντασμα πάνω από τα δέκα προσωπικά άλμπουμ που έχει κυκλοφορήσει έως τώρα. Με τέτοια μάλιστα προσήλωση, που, στο τέλος, τα ερωτικά της τραγούδια καταλήγουν να γίνουν πολιτικά. Για την Πόλι Χάρβεϊ, η υποταγή είναι εξέγερση: «Ο εραστής σου, ο εραστής μου».
Ο δίσκος ξεκινά με τη μεγάλη υπόσχεση που δίνει το χαρακτηριστικό ριφ του ομότιτλου τραγουδιού, αλλά μέχρι το τέλος της πρώτης πλευράς η υπόσχεση έχει ραγίσει σαν γυαλί: «Meet Ze Monsta», «Working for the Man», «Teclo». Λες και τα κομμάτια δεν μπορούν να κολλήσουν μεταξύ τους. Μήπως αυτό οφείλεται στη στιλπνή παραγωγή του Flood;
Από την άλλη, η δεύτερη πλευρά μοιάζει να ξεκινά από το τρίτο τραγούδι. Το «Long Snake Moan» έχει εκλεπτυνθεί από την παραγωγή και ποτέ δεν κατάλαβα την επιτυχία του «Down by the Water». Ωστόσο, το «Ι Think I’m a Mother» είναι ένα από τα πιο σπουδαία τραγούδια που έχει γράψει. Λες και ξεκίνησε να το γράφει κουλουριασμένη από την απόγνωση. Υστερα γονάτισε και εντέλει στάθηκε όρθια, χτυπώντας με την μπότα της τη γη. Ο έρωτας είναι τέρας, φίδι και μητέρα μαζί.
Τα τραγούδια της Χάρβεϊ είναι καθαρά και σκληρά. Τίποτα λιγότερο. Τίποτα παραπάνω. Τα πρώτα της τραγούδια ήταν σαν να βγαίνουν με τη μία, να πετάγονται από το στόμα της με φόρα και να σφηνώνουν στις σανίδες ενός ξύλινου πατώματος. Κάτι που μπορεί οποιοσδήποτε να διακρίνει στα ντέμο της. Τα κομμάτια είναι σχεδόν έτοιμα, προτού καν μπει στο στούντιο. Aλλωστε, συχνά, είναι καλύτερα από την ηχογραφημένη εκδοχή τους: πιο ακατέργαστα, λιγότερο στρογγυλά κι εκτελεσμένα με αφοπλιστική ευθύτητα. Καθώς τα χρόνια περνάνε, είναι φυσιολογικό η ευθύτητα να κονταίνει και να αντικαθίσταται από εκείνα τα εργαλεία που παρέχει η εμπειρία.
Συνεχίζω ν’ ακούω τον δίσκο ενώ γράφω: «C’Mon Billy», «Send His Love to Me», «The Dancer». Μα το γράψιμο δεν προχωράει. Λες και έχει κολλήσει στα σκονισμένα αυλάκια εκείνου του βινυλίου που κάποτε είχα αγοράσει και λίγο αργότερα το πρόδωσα, πουλώντας το για ψίχουλα. Και τώρα, μέσα από το ριπίτ του Spotify είναι σαν να με καταριέται. Λίγοι έχουν γράψει τέτοια τραγούδια για το «απελπισμένο βασίλειο της αγάπης». Εφόσον υπάρχει αγάπη, εφόσον υπάρχει κάτι τέτοιο.
Τις προάλλες, πέρασα από τον Βασιλόπουλο, στην οδό Μάρνη, εκεί όπου βρισκόταν το «Ρόδον». Αγόρασα ένα χυμό πορτοκάλι, ξηρούς καρπούς, μια σοκολάτα υγείας. Προσπάθησα να θυμηθώ πού ήταν η σκηνή. Πού στέκονταν ιδρωμένοι οι θεατές. Πού ήταν η σκάλα που οδηγούσε στον εξώστη. Πού ήταν οι τουαλέτες. Πού ήταν οι πόρτες. Τίποτα. Το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ, κοιτώντας τα γεμάτα ράφια, ήταν ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ. Αλλά, για να είμαι ειλικρινής, δεν ξέρω πόσο. Aλλωστε, ακόμη είμαι σίγουρος πως θα πεθάνω. Γεννήθηκα στην έρημο.
