Η 97η τελετή απονομής των Οσκαρ κύλησε περίπου όπως την περιμέναμε: με μια δίκαιη μοιρασιά ανάμεσα στα αξιόλογα φιλμ που έφτασαν μέχρι το τέρμα του δρόμου, δίχως κάποιο να ξεχωρίσει τρομερά, είτε λόγω κινηματογραφικής ανωτερότητας είτε ενός «ρεύματος» που να το οδηγήσει στον απόλυτο θρίαμβο. Ακόμη και το «Anora» του Σον Μπέικερ, που επικράτησε σε πέντε βασικές κατηγορίες, κέρδισε (καθαρά) αλλά δεν σάρωσε. Αντιθέτως, ο πραγματικός νικητής της βραδιάς ήταν το ανεξάρτητο σινεμά του δημιουργού. Τόσο ο Μπέικερ όσο και οι Μπρέιντι Κορμπέ («The Brutalist»), Ζακ Οντιάρ («Emilia Perez») και Εντουαρντ Μπέργκερ («Κονκλάβιο») έφτασαν στα Οσκαρ με κατά βάση προσωπικά πρότζεκτ, δίχως μεγάλους προϋπολογισμούς και στουντιακές… ανέσεις.
Φυσικά ο πρώτος λόγος ανήκει στον Σον Μπέικερ. Ο Αμερικανός κινηματογραφιστής, από τους σπουδαιότερους της γενιάς του, αναγνωρίστηκε όχι μόνο για το (απολαυστικό) «Anora» με το Οσκαρ καλύτερης ταινίας, αλλά και για μια σειρά φιλμ όπως τα «Red Rocket», «The Florida Project» και «Tangerine», τα οποία τιμούν το γνήσια λαϊκό και ταυτόχρονα καλλιτεχνικά άρτιο σινεμά, μέσα στην τελευταία δεκαετία. Οι τέσσερις διαφορετικές ιδιότητες (σκηνοθέτης, παραγωγός, σεναριογράφος, μοντέρ) με τις οποίες κέρδισε ισάριθμα αγαλματίδια το βράδυ της Κυριακής, παραπέμπουν σε έναν διαφορετικό, πιο ευρωπαϊκού τύπου, κινηματογράφο, ο οποίος ωστόσο ίσως δείχνει προς το μέλλον και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
«Το “Anora” πηγαίνει καλά απόψε. Οι Αμερικανοί χαίρονται που κάποιος αντιστέκεται σε έναν ισχυρό Ρώσο», παρατήρησε σε κάποια αποστροφή του ο παρουσιαστής, Κόναν Ο’ Μπράιαν, παντρεύοντας την πλοκή της ταινίας με την πρόσφατη φιλορωσική στροφή του Ντόναλντ Τραμπ. Παρ’ όλα αυτά, οι πολιτικές αναφορές της βραδιάς ήταν ελάχιστες, ιδίως αν λάβει κανείς υπ’ όψιν το κλίμα της εποχής και τις ανά τον πλανήτη εξελίξεις. Τρανταχτή εξαίρεση αποτέλεσε η στιγμή που οι συντελεστές του «No other land» ανέβηκαν στη σκηνή για να παραλάβουν το Οσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ. Μέσα σε ένα, σκάρτο, λεπτό, ο Παλαιστίνιος ακτιβιστής Μπάσελ Αντρα και ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Γιουβάλ Αμπραχάμ μίλησαν έξω από τα δόντια για όσα συμβαίνουν εδώ και δεκαετίες στην ταλαιπωρημένη πατρίδα τους. «Υπάρχει ένας άλλος δρόμος. Μια πολιτική λύση χωρίς εθνοτική υπεροχή του ενός απέναντι στον άλλο, με εθνικά δικαιώματα και για τους δύο λαούς μας. Και επειδή είμαι εδώ, πρέπει να πω ότι η εξωτερική πολιτική αυτής της χώρας (σ.σ. των ΗΠΑ) βοηθά στο να μπλοκαριστεί αυτός ο δρόμος. Γιατί; Δεν βλέπετε ότι είμαστε αλληλένδετοι; Οτι ο λαός μου μπορεί να είναι πραγματικά ασφαλής μόνο αν και ο λαός του Μπάσελ είναι πραγματικά ελεύθερος και ασφαλής;» κατέληξε εν μέσω βροντερών χειροκροτημάτων ο Αμπραχάμ.
Μία από τις ελάχιστες εκπλήξεις της βραδιάς ήταν η μη βράβευση της Ντέμι Μουρ που ήταν φαβορί για τον ρόλο της στο «The Substance» της Κοραλί Φαρζά.
Πέραν της επιβράβευσης του ανεξάρτητου σινεμά, η οσκαρική τελετή επιφύλαξε μερικά ακόμη ενθαρρυντικά κινηματογραφικά μηνύματα· ένα τέτοιο ήταν η επικράτηση του «Flow», του υπέροχου animation του Λετονού Γκιντς Ζιλμπαλόντις, στη σχετική κατηγορία, απέναντι στα μεγαθήρια –και πολύ καλές ταινίες– της Ντίσνεϊ και της Dreamworks. Επίσης, το διεθνές Οσκαρ του Βραζιλιάνου Βάλτερ Σάλες («Είμαι ακόμη εδώ»), ενός σκηνοθέτη με σχετικά λίγες, επιλεγμένες ταινίες, ο οποίος αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στο συγκεκριμένο πρότζεκτ, φέρνοντας στο παγκόσμιο προσκήνιο μια σκοτεινή πτυχή της ιστορίας της πατρίδας του.
Ευπρόσδεκτο ήταν, τέλος, και το κάλεσμα της Ακαδημίας στο κοινό, μέσω ενός έξυπνου βίντεο, να παρακολουθεί το σινεμά στη σκοτεινή αίθουσα για την οποία αυτό προορίζεται. Στην ίδια κατεύθυνση άλλωστε υπερθεμάτισε και o Σον Μπέικερ, ο οποίος πρόσθεσε ότι και οι δημιουργοί θα πρέπει να συνεχίσουν να δουλεύουν έχοντας στο μυαλό τους τη μεγάλη οθόνη.
Οσο για εκπλήξεις, όπως είπαμε αυτές δεν ήταν πολλές, με πιο σημαντική τη μη βράβευση της Ντέμι Μουρ στον πρώτο γυναικείο ρόλο. Η Αμερικανίδα ηθοποιός ήταν φαβορί για τη δουλειά της στο «The Substance» της Κοραλί Φαρζά, ενώ μια ενδεχόμενη βράβευσή της θα ολοκλήρωνε και το όμορφο αφήγημα, που ξεκίνησε πριν από μερικούς μήνες στις Χρυσές Σφαίρες, με την ίδια στο επίκεντρο. Η Μουρ, πάντως, δεν έδειξε ενοχλημένη από το αποτέλεσμα, συγχαίροντας και σε σχετική ανάρτησή της τη νικήτρια, Μάικι Μάντισον, του «Anora». Από την άλλη, στους άνδρες, το φαβορί επιβεβαιώθηκε, με τον Εϊντριεν Μπρόντι να κερδίζει δίκαια το δεύτερο Οσκαρ του σε ισάριθμες υποψηφιότητες και να εκφωνεί τον μακροσκελέστερο λόγο της βραδιάς. Στο τέλος τα «νούμερα» απεφάνθησαν ότι τα φετινά Οσκαρ είδαν 7% λιγότεροι τηλεθεατές, ενώ αρκετοί γκρίνιαξαν για την απουσία μεγάλων αστέρων από τις βραβεύσεις και το κόκκινο χαλί. Για το σινεμά του 2025, πάντως, όλα πήγαν καλά.
