Ανάμεσα στη Νέα Υόρκη και την Αθήνα, η Αννα Αγγελιδάκη δανείζει το βλέμμα της για να δούμε με άλλους φακούς την ελληνική πρωτεύουσα. Το βιβλίο της «Athens Unveiled» (ORO Editions) κυκλοφορεί στα αγγλικά και στην ελληνική αγορά αντανακλώντας το νέο ενδιαφέρον για τον αστικό πολιτισμό της Αθήνας. Στη διάρκεια της πανδημίας, η Αννα Αγγελιδάκη ανακαλύπτει μια άλλη πόλη. «Χωρίς άλλη επιλογή άρχισα να περπατάω παράλληλα με τις σιδηροδρομικές γραμμές του τρένου, από γειτονιά σε γειτονιά», λέει η ίδια. «Πίσω από τη λάμψη των αρχαίων μνημείων και των τουριστικών προορισμών, σειρές από μισογκρεμισμένα αρχοντικά, και άλλα πιο ταπεινά σπίτια με σάπιες κεραμοσκεπές, μιλούσαν για μια χαμένη εποχή».
Κατά μια έννοια, το βιβλίο αυτό είναι και ένα βιβλίο μύησης αλλά και εκπαίδευσης του βλέμματος. Η Αννα Αγγγελιδάκη μας παίρνει από το χέρι σε μια ξενάγηση που πηγαίνει βαθιά στο σώμα της πόλης. Πέρα από την προθήκη της νεοκλασικής Αθήνας και της δημόσιας ταυτότητας της πρωτεύουσας, μας οδηγεί στον τόπο μιας διαρκούς ανασκαφής.
Εκεί, σε διάφορα ορύγματα που ανοίγει στον ιστορικό χρόνο, μας παραδίδει τα κλειδιά να μοιραστούμε μαζί της όλην αυτήν την πλούσια στρωματογραφία. «Το βιβλίο χωρίζεται σε πέντε ενότητες», λέει η ίδια. «Αθηναϊκή Αναγέννηση: Αναφορά σε νεοκλασικά κτίρια του 19ου αιώνα. Ξεχασμένη Δόξα: Εγκαταλελειμμένα αρχοντικά και σπίτια. Η καρδιά του εμπορίου: Παλιοί εμπορικοί δρόμοι της Αθήνας. “Κακόφημες γειτονιές”: Εξάρχεια, Ψυρρή, Μεταξουργείο, Γκαζόπολη, Ιερά Οδός και μια μοναδική παρουσία: Παλιά ξενοδοχεία γύρω από την Ομόνοια προς τον Σταθμό Λαρίσης».
Τα ερειπωμένα αρχοντικά της αθηναϊκής μπελ επόκ εμφανίζονται ως κομμάτια μιας μακράς και σύνθετης αθηναϊκής πινακοθήκης, σαν μια ταπισερί σπαραγμάτων και θραυσμάτων, όπου τα κτίρια είναι πρόσωπα και οι γειτονιές ανοίγουν σαν οικογενειακά φωτογραφικά λευκώματα.
Χωρίς τα δεσμά του αισθητισμού, το βιβλίο αγγίζει όλες τις όψεις της Αθήνας. Δεν αποστρέφει το βλέμμα στην πραγματικότητα αλλά αντιθέτως προσεγγίζει και τις λεγόμενες τραχιές πλευρές της, τις γειτονιές που απορροφούν όλους τους σπασμούς και τις αντιθέσεις μιας σύγχρονης μητρόπολης.
Οι φωτογραφίες όπως και τα κείμενα εκπέμπουν τον βαθύ σύνδεσμο με την ίδια την Αθήνα. «Ηταν δύσκολο το να διαλέξω ποιες φωτογραφίες θα χρησιμοποιήσω καθώς και τις ιστορικές μαρτυρίες που βρήκα», λέει η κ. Αγγελιδάκη. «Στο τέλος, αποφάσισα να ακολουθήσω το ένστικτό μου και να συμπεριλάβω όλα όσα μου μίλησαν σε προσωπικό επίπεδο. Τα υπόλοιπα τα αφήνω στον αναγνώστη με την παρότρυνση να βγει και να εξερευνήσει αυτήν την πόλη των αντιφάσεων».
Η Αννα Αγγελιδάκη υπηρετεί με το βιβλίο της και την ανάγκη να μιλήσουμε για την ατμόσφαιρα της Αθήνας, η οποία διαχέεται και τυλίγει το βιβλίο μέσα από τις μορφές στις γύψινες διακοσμήσεις, μέσα από τους πήλινους ημίθεους στις γιρλάντες των σπιτιών της πρωτεύουσας και φτάνει στο επίπεδο του δρόμου που όλοι περπατάμε, μας ακολουθεί στην καθημερινότητά μας.
Αυτή η συναίρεση παρελθόντος και παρόντος, ιδεαλισμού και πραγματισμού, καθιστά το βιβλίο πολύτιμο. Πολλώ δε μάλλον που κυκλοφορεί στη διεθνή αγορά και αποτελεί πρεσβευτή του πνεύματος των Αθηνών.
