Κυριακή πρωί 16 Φεβρουαρίου η Ρώμη απολαμβάνει μια υπέροχη λιακάδα και το προαύλιο του ιστορικού ορθόδοξου ναού του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, στον Παλατινό Λόφο, είναι γεμάτο κόσμο. Ελληνες και Ιταλοί έχουν δημιουργήσει έναν κλοιό, σαν αγκαλιά, γύρω από το άγαλμα με τη μορφή της Μαρίας Κάλλας που μόλις έχει αποκαλυφθεί στην είσοδο του ναού· ανάμεσά τους ο υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσονας Φωτήλας, ο Mητροπολίτης Ιταλίας Πολύκαρπος, η Ελληνίδα πρέσβειρα στη Ρώμη, Ελένη Σουρανή και η επικεφαλής της πρεσβείας της Ελλάδας στο Βατικανό, Κάτια Γεωργίου, η διευθύνουσα του Προξενικού μας Γραφείου στην ιταλική πρωτεύουσα, Αγγελική Κολοκυθά.
«Το ατσάλι δεν οξειδώνεται όπως ο μπρούντζος και άλλα υλικά, μένει αναλλοίωτο στον χρόνο. Ακριβώς όπως και ο μύθος της», λέει ο γλύπτης Νίκος Φλώρος στην «Κ».
Το εντυπωσιακό άγαλμα είναι από καθαρό ατσάλι, έχει ύψος 2,5 μέτρων, βάρος μισού τόνου και στις πλάτες της η Μαρία Κάλλας έχει τυλιγμένη μια ελληνική σημαία. Πρόκειται για το νέο έργο του γλύπτη Νίκου Φλώρου, που ταξιδεύει στον κόσμο· επόμενοι σταθμοί του θα είναι το Παρίσι, η Λισσαβώνα, η Νέα Υόρκη, μεταξύ άλλων πόλεων. Είναι η πρώτη φορά που ο διακεκριμένος Αρκάς καλλιτέχνης δουλεύει με αυτό το υλικό, συνήθως χρησιμοποιεί ένα «ύφασμα» από αλουμίνιο, φτιαγμένο από κουτάκια αναψυκτικών. «Ακριβή επιλογή το ατσάλι, δεδομένου ότι το έργο έγινε εξ ολοκλήρου με δικά μου έξοδα και ένας τόνος κοστίζει τουλάχιστον 100.000 ευρώ. Ομως πέρα από το κόστος είναι και η δυσκολία που αντιμετώπισα να τιθασεύσω αυτό το υλικό, δυόμισι χρόνια το δούλευα. Γιατί, λοιπόν, το διάλεξα; Κατ’ αρχάς λόγω της ατσάλινης προσωπικότητας της Μαρίας Κάλλας, της τόσο ισχυρής θέλησης και πειθαρχίας, αλλά και του πάθους της για την τέχνη της· όλα αυτά που την οδήγησαν στην κορυφή, δηλαδή. Κι έπειτα, το ατσάλι δεν οξειδώνεται όπως ο μπρούντζος και άλλα υλικά, μένει αναλλοίωτο στον χρόνο. Ακριβώς όπως και ο μύθος της», λέει ο ίδιος στην «Κ». Τα τελευταία 15 χρόνια αυτός ο μύθος εξακολουθεί να εμπνέει και τον ίδιο: τον προσεγγίζει με σεβασμό και με ενδιαφέρον να εστιάσει στον ψυχισμό της και στην ενέργεια που εκείνη κληροδότησε στην ανθρωπότητα μέσω της τέχνης της.
Η ατσάλινη «La Divina» κρατάει στο ένα της χέρι, από την πλευρά της καρδιάς, ένα μορφοποιημένο ηχόγραμμα της άριας «Casta Diva», από τη θρυλική όπερα «Norma» του Μπελίνι, εκείνη που έγινε αφορμή να διαρραγούν οι σχέσεις της με την ιταλική πρωτεύουσα και τους κατοίκους της. Ηταν 2 Ιανουαρίου του 1958 και περίπου 2.500 θεατές είχαν κατακλύσει το Teatro Costanzi, την Οπερα της Ρώμης, για την επίσημη πρεμιέρα της «Norma» με πρωταγωνίστρια την Ελληνίδα σοπράνο. Ανάμεσά τους ο πρόεδρος της Ιταλίας Τζιοβάνι Γκρόνκι, υπουργοί και διπλωμάτες, οι ηθοποιοί Αννα Μανιάνι και Σιλβάνα Παμπανίνι, καλλιτέχνες, επιχειρηματίες, ακόμα και η Αμερικανίδα κοσμικογράφος Ελσα Μάξγουελ… Στο τέλος της πρώτης πράξης –κεραυνός εν αιθρία– ανακοινώθηκε ότι η Κάλλας αποσυρόταν λόγω ξαφνικής αδιαθεσίας. Λέγεται πως είχε ενοχληθεί από κάποιες αποδοκιμασίες που είχαν ακουστεί από τα πάνω διαζώματα. Παρά τις προσπάθειες των ανθρώπων της Οπερας να την μεταπείσουν, αρνήθηκε να επιστρέψει και αποσύρθηκε στο ξενοδοχείο της, το Hotel Quirinale, που συνδεόταν με το κτίριο της όπερας μέσω υπόγειας διάβασης.
Και κάπως έτσι η αυλαία έπεσε οριστικά· όχι μόνο για τη συγκεκριμένη παράσταση αλλά και για τη σχέση της ίδιας της Μαρίας Κάλλας με τη Ρώμη: διαδήλωση διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκε την επόμενη μέρα μπροστά στο ξενοδοχείο της, εκτενή ρεπορτάζ δημοσιεύθηκαν στον διεθνή Τύπο, «Εδημιούργησεν αληθή σάλον η Μαρία Κάλλας στην Ιταλία», έγραψαν οι ελληνικές εφημερίδες, ο δικαστικός αγώνας για την ακύρωση των παραστάσεων διήρκεσε μία και πλέον δεκαετία και η σπουδαία σοπράνο δεν ξανατραγούδησε ποτέ στην «Αιώνια Πόλη». «Κατά κάποιον τρόπο, λοιπόν, η παρουσία του αγάλματός της στη Ρώμη μπορεί να θεωρηθεί και ως μια πράξη συμφιλίωσης, σχεδόν επτά δεκαετίες έπειτα από εκείνη την ημιτελή και επεισοδιακή παράσταση», επισημαίνει ο Νίκος Φλώρος.
