Θέλετε μήπως να φρεσκάρετε τη βιβλιοθήκη σας; Να «σπρώξετε» βιβλία που περισσεύουν έπειτα από μια μετακόμιση; Ολοκληρώσατε τις σπουδές σας και δεν χρειάζεστε πλέον κάποια πανεπιστημιακά συγγράμματα ή μεγάλωσαν τα βλαστάρια σας και έχουν ανάγκη από άλλα αναγνώσματα; Μπορεί επίσης να συλλέγετε σπάνια περιοδικά ή να ψάχνετε το μυθιστόρημα κάποιου συγγραφέα που συζητιέται. Σε κάθε περίπτωση, ίσως γνωρίζετε ήδη το metabook, την πλατφόρμα αγοραπωλησίας μεταχειρισμένων βιβλίων, που εμφανίστηκε στο βιβλιόφιλο Διαδίκτυο οκτώ χρόνια πριν και από μέλη που μετριούνταν στα δάχτυλα του ενός χεριού πλέον αριθμεί πάνω από 200.000 μέλη. «Οραμά μας είναι τα βιβλία να διαβάζονται ξανά και ξανά», λέει στην «Κ» ο συνιδρυτής της πλατφόρμας Δημήτρης Σαββόπουλος.
Ολα ξεκίνησαν το 2017, όταν ο Σαββόπουλος εργαζόταν εξ αποστάσεως ως προγραμματιστής αμερικανικής εταιρείας (ζώντας με την οικογένειά του στη Γερμανία), όμως παρόλο που ήταν ευχαριστημένος, κάτι του έλειπε. Διάβασε το βιβλίο «Zero Waste Home» της Μπέα Τζόνσον, «μυήθηκε» στον κόσμο της επαναχρησιμοποίησης αντικειμένων και της κυκλικής οικονομίας και αναρωτήθηκε αν μπορεί να κάνει κάτι παρόμοιο στη χώρα του. «Καθώς θεωρώ το βιβλίο κάτι ιερό, σκέφτηκα ότι θα ήταν σημαντικό να επαναχρησιμοποιείται στην Ελλάδα. Στο μεταξύ, είχα επιστρέψει και ήθελα να έχω τη δυνατότητα να αγοράζω και να πουλάω μεταχειρισμένα βιβλία. “Δεν φτιάχνω μια ιστοσελίδα που να κάνει αυτό;” σκέφτηκα και μέσα σε μία εβδομάδα, μια απλή έκδοση του metabook είχε στηθεί».
Αποφάσισε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του εγχειρήματος με τον φίλο και ομότεχνό του Γιάννο Κατσιριντάκη. «Το εγχείρημα διαδόθηκε από στόμα σε στόμα», λέει ο Γιάννος και παραθέτει ορισμένα στοιχεία που δείχνουν για τι διάδοση μιλάμε: στο metabook γίνονται κάθε ημέρα περίπου 1.000 παραγγελίες, το 2024 πωλήθηκαν βιβλία συνολικής αξίας περίπου 4 εκατ. ευρώ, ενώ αυτή τη στιγμή διατίθενται γύρω στο 1 εκατ. αντίτυπα. «Ζήτηση έχουν κυρίως τα λογοτεχνικά, ενώ τα πανεπιστημιακά έχουν επίσης την τιμητική τους, ιδίως στο ξεκίνημα του ακαδημαϊκού έτους – συνήθως είναι και ακριβά τα συγκεκριμένα, ενώ στο metabook τα βρίσκεις ακόμα και κάτω από τη μισή τιμή», λέει ο Κατσιριντάκης. Ο συνεταίρος του προσθέτει ότι ανάλογη κίνηση έχουν τα σχολικά βοηθήματα και τα φροντιστηριακά βιβλία. «Πολλές φορές επίσης», συνεχίζει, «ακούμε το σχόλιο “α, ξέρεις, είχα δανείσει το τάδε βιβλίο και δεν μου το επέστρεψαν ποτέ”. “Ωραία, έλα να το βρούμε τώρα”, απαντάμε εμείς. Και εννέα στις δέκα το βρίσκουμε, σε πολύ καλή τιμή».
«Τώρα με τον Τραμπ και τον Μασκ κάποιοι αγοράζουν βιογραφίες τους, ενώ ένα ακόμα trend είναι βιβλία για το bitcoin», λέει ο Γιάννος Κατσιριντάκης.
Η διαδικασία έχει κάποιους κανόνες και η κοινότητα του metabook χαρακτηρίζεται από πνεύμα εμπιστοσύνης. Υπάρχει εξάλλου και σύστημα αξιολόγησης τόσο των αγοραστών όσο και των πωλητών, οι οποίοι βαθμολογούνται ως προς την ταχύτητα παράδοσης, την ευκολία της συνεννόησης κ.ά. Το metabook από τη μεριά του ενθαρρύνει μεν τις μεταφορές βιβλίων μέσω συγκεκριμένης υπηρεσίας θυρίδων, όμως τα μέλη μπορούν να επιλέξουν δική τους μεταφορική ή να συναντηθούν διά ζώσης. Η πλατφόρμα κρατά μηνιαίως από κάθε πωλητή μια προμήθεια 10% επί των πωλήσεων συν ΦΠΑ και κάπως έτσι από το metabook βιοπορίζεται πλέον μια εξαμελής ομάδα προγραμματιστών και σχεδιαστών.
Η επικαιρότητα επηρεάζει τους τίτλους; Ναι, όταν πέθανε ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος υπήρξε μια σχετική ζήτηση, λέει ο Δημήτρης. «Τώρα με τον Τραμπ και τον Μασκ κάποιοι αγοράζουν βιογραφίες τους, ενώ ένα ακόμα trend είναι βιβλία για το bitcoin», προσθέτει ο Γιάννος. Και ποιο είναι το φθηνότερο και το ακριβότερο βιβλίο που έχει εμφανιστεί; «Κάποια στιγμή υπήρχε μία Βίβλος του 1804, που πωλούνταν 20.000 ευρώ», θυμάται ο Γιάννος και συμπληρώνει ότι η χαμηλότερη τιμή είναι μηδέν ευρώ. «Επιτρέπουμε να χαρίζονται βιβλία», εξηγεί. «Πριν από λίγες ημέρες, μάλιστα, ένας δάσκαλος ζήτησε τη βοήθειά μας, γιατί έστηνε μια καινούργια βιβλιοθήκη στο σχολείο του. Στην τελευταία ενημέρωση των χρηστών του metabook, τους δώσαμε τα στοιχεία του, ώστε αν έχουν βιβλία για παιδιά δημοτικού, να τα στείλουν. Ο δάσκαλος συγκέντρωσε όσα χρειαζόταν και τώρα ξεδιαλέγει ποια θα κρατήσει».
Ενα ακόμα όφελος για το κοινό, λέει ο Γιάννος, είναι ότι μπορεί να εντοπίσει παλαιότερα βιβλία που δεν υπάρχουν στην αγορά, βρίσκονται όμως σε κάποιο σπίτι – «εμείς χρησιμοποιούμε τον όρο “έχει εξαντληθεί στο βιβλιοπωλείο”», σημειώνει χαρακτηριστικά. Ο Δημήτρης προσθέτει τη δυνατότητα να διαβάσει κανείς ένα βιβλίο με μικρό κόστος ή και να αποκτήσει ένα επιπλέον μικρό εισόδημα. Από πέρυσι, επίσης, το metabook δίνει τη δυνατότητα πωλήσεων και σε παλαιοβιβλιοπώλες. Τα μελλοντικά τους σχέδια, πάντως, είναι ευρύτερα. Πέρα από τη βελτίωση των υπηρεσιών, «θέλουμε να γίνουμε ο Νο 1 προορισμός για το βιβλίο και θέλουμε να δοκιμάσουμε να πωλούνται και καινούργια βιβλία, από εκδότες ή βιβλιοπώλες», λέει ο Γιάννος. Δεν θα αλλάξει η φιλοσοφία του εγχειρήματος; «Ισα ίσα, θα ενισχυθεί», καταλήγει ο Δημήτρης. «Σε μια κυκλική οικονομία δεν μπορείς να παραβλέψεις τα νέα βιβλία. Θέλουμε να μπουν και αυτά στο παιχνίδι. Είναι και αυτά κομμάτι του κύκλου».
Οι αριθμοί
206.000 μέλη αριθμεί το metabook στον όγδοο χρόνο λειτουργίας του.
1.000 παραγγελίες περίπου πραγματοποιούνται κάθε ημέρα.
4 εκατ. ευρώ περίπου ήταν η αξία των βιβλίων που πωλήθηκαν
το 2024.
11,7 εκατ. ευρώ η αξία των βιβλίων που βρίσκονται προς πώληση.
1,31 εκατ. ο αριθμός των βιβλίων (αντίτυπα) που διατίθενται.
20.000 ευρώ η υψηλότερη τιμή στην οποία έχει διατεθεί βιβλίο (μία Βίβλος του 1804).
