Ενδιαφέρουσα και επιτυχημένη αποδείχθηκε η συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στις 10 Ιανουαρίου στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης», κατά την οποία ο αρχιμουσικός Νίκος Βασιλείου παρουσίασε έργα δύο Σοβιετικών συνθετών, του Αλφρεντ Σνίτκε και του Ντμίτρι Σοστακόβιτς.
Η βραδιά ξεκίνησε με το Κοντσέρτο για βιόλα, που ο Σνίτκε συνέθεσε για τον διάσημο Ρώσο δεξιοτέχνη της βιόλας Γιούρι Μπασμέτ. Το έργο είναι έντονα εγκεφαλικό στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται διαφορετικά στυλ, εναλλάσσει ρυθμούς και φέρνει σε διάλογο στοιχεία τονικά και ατονικά. Εξίσου, όμως, είναι γεμάτο από βαθύ λυρισμό και δυνατό συναίσθημα που λειτουργεί ακόμα πιο έντονα, καθώς ο συνθέτης τού επιτρέπει να ξεπροβάλλει σε λιγοστά, αλλά καλά μελετημένα σημεία. Το σολιστικό όργανο βρίσκεται σε διαρκή και ουσιαστικό διάλογο με το σύνολο της ορχήστρας αλλά και με μεμονωμένα όργανα, όπως το πιάνο, σε ενότητες με χαρακτηριστικά μουσικής δωματίου. Η εξαιρετική αίσθηση του Σνίτκε σε σχέση με τα ηχοχρώματα των οργάνων είναι φανερή στον τρόπο που αξιοποιεί καθένα από αυτά, το φλάουτο, το τσέλο, το κοντραμπάσο, την άρπα, προκειμένου να αλλοιώσει την εκάστοτε κυρίαρχη διάθεση της μουσικής. Με αυτά τα δεδομένα, η ερμηνεία του έργου προϋποθέτει έναν πολύ καλό σολίστα αλλά και μια ορχήστρα με άξιους μουσικούς σε απόλυτη εγρήγορση, υπό τον έλεγχο ενός αρχιμουσικού ικανού να συντονίσει τα μέρη και να συνθέσει ένα όλον με νόημα. Σολίστ ήταν ο Ηλίας Σδούκος, από το 2001 Α΄ κορυφαίος στην Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Διέθετε τη δεξιοτεχνία όπως επίσης την απαραίτητη τονική ασφάλεια, ενώ χάρη στη μουσικότητά του ανέδειξε τη συναισθηματική δύναμη της μουσικής. Από την πλευρά του ο Βασιλείου, με εμπειρία σε έργα του 20ού αιώνα, διασφάλισε την αυτονομία καθενός από τα διακριτά επεισόδια της μουσικής, ενώ ταυτόχρονα φανέρωσε τη λογική της μετάβασης από το καθένα στο εκάστοτε επόμενο.
Η ορχήστρα τίμησε τους δύο Σοβιετικούς συνθέτες, 90 χρόνια από τη γέννηση του ενός και 50 χρόνια από τον θάνατο του δευτέρου.
Στη συνέχεια, η Μαρία Κατσούρα ερμήνευσε τα έξι ποιήματα της Μαρίνα Τσβετάγεβα που μελοποίησε και ενορχήστρωσε ο Σοστακόβιτς για κοντράλτο και ορχήστρα δωματίου. Ο συνθέτης είχε επιλέξει ως πρώτη ερμηνεύτρια τη μεσόφωνο Ιρίνα Μπογκάτσεβα, αρνήθηκε όμως να «ανεβάσει» λίγο την παρτιτούρα, όταν εκείνη παραπονέθηκε πως δεν είναι κοντράλτο. Η φωνή της Μαρίας Κατσούρα δεν χάνει ούτε την ισχύ ούτε το χρώμα της στην απαιτούμενη χαμηλή περιοχή. Ετσι, απέδωσε τα τραγούδια χωρίς δυσκολία, εστιάζοντας στην ερμηνεία.
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με τη «Σουίτα Γκόγκολ» που ο Σνίτκε συνέθεσε ως σκηνική μουσική για θεατρική παραγωγή του σκηνοθέτη Γιούρι Λιουμπίμοφ. Το θεατρικό είναι εμπνευσμένο από διάφορα έργα του Γκόγκολ. Στην άκρως δεξιοτεχνική, εντυπωσιακά ενορχηστρωμένη και γεμάτη μουσικά ευφυολογήματα μουσική του, ο Σνίτκε παρωδεί με ευφυή τρόπο χαρακτήρες και καταστάσεις, σε συνέχεια όσων είχε διδάξει ο Σοστακόβιτς στη «Λαίδη Μάκμπεθ του Μτσενσκ», όπου παρωδεί θεσμούς όπως η Εκκλησία και η αστυνομία. Το εντυπωσιακό έργο διηύθυνε με μεγάλη μαεστρία ο Νίκος Βασιλείου, καθιστώντας τη σάτιρα ακόμα πιο αιχμηρή μέσα από ένα ταιριαστά ανάλαφρο ύφος.
