Εφυγε από τη ζωή ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Λιντς, σε ηλικία 78 ετών.
Ο Λιντς ριζοσπαστικοποίησε τον αμερικανικό κινηματογράφο με ένα σκοτεινό, σουρεαλιστικό καλλιτεχνικό όραμα σε ταινίες όπως το «Blue Velvet» και το «Mulholland Drive» και σειρές όπως το «Twin Peaks».
Το 2024 ο Λιντς είχε αποκαλύψει πως είχε διαγνωστεί με εμφύσημα μετά από «μια ζωή καπνίσματος» και πιθανότατα δεν θα μπορούσε να ξανασκηνοθετήσει.
Η οικογένειά του επιβεβαίωσε τον θάνατό του με ανάρτηση στο Facebook, γράφοντας: «Υπάρχει ένα μεγάλο κενό στον κόσμο τώρα που δεν είναι πια μαζί μας. Αλλά, όπως θα έλεγε και ο ίδιος, “Να κοιτάς το ντόνατ και όχι την τρύπα”».
Η τηλεοπτική σειρά «Twin Peaks» και ταινίες όπως το «Blue Velvet», το «Lost Highway» και το «Mulholland Drive» συνδύαζαν στοιχεία τρόμου, φιλμ νουάρ, αστυνομικού μυστηρίου και κλασικού ευρωπαϊκού σουρεαλισμού.
Συνολικά ο σκηνοθέτης γύρισε δέκα μεγάλου μήκους ταινίες, πολλές μικρού μήκους αλλά και τηλεοπτικές σειρές, και δημιούργησε μερικές από τις πιο πολυσύνθετες ιστορίες της οθόνης.
Υστερα από χρόνια που πέρασε εργαζόμενος ως ζωγράφος και δημιουργός ταινιών μικρού μήκους, ο Λιντς έκανε το μεγάλο ντεμπούτο του με το «Eraserhead» το 1977, ένα φιλμ μαύρου χιούμορ που προκάλεσε αντιδράσεις, προσελκύοντας ταυτόχρονα την προσοχή του Χόλιγουντ.
Σύντομα προσλήφθηκε από την εταιρεία παραγωγής του Μελ Μπρουκς για να γράψει και να σκηνοθετήσει το «The Elephant Man», ένα συγκινητικό δράμα για έναν παραμορφωμένο άνδρα που έζησε στην Αγγλία της βικτοριανής εποχής αποκτώντας διασημότητα.
Η ταινία απέσπασε οκτώ υποψηφιότητες για Οσκαρ, συμπεριλαμβανομένης και της πρώτης υποψηφιότητας του ίδιου του Λιντς για καλύτερη σκηνοθεσία.
Η μεταφορά του μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας του Φρανκ Χέρμπερτ, «Dune» το 1984 δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία στο box office, παρά τα 40 εκατομμύρια και γυρίσματα τριών ετών. Ωστόσο, ο Λιντς γρήγορα ανέκαμψε με δύο ταινίες που καθόρισαν το ύφος του: το «Blue Velvet» (1986), μια τρομακτική περιπλάνηση στο ψυχολογικό – σεξουαλικό «υπογάστριο» μιας μικρής αμερικανικής πόλης, και το βίαιο road movie «Wild at Heart» (1990), το οποίο τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Καννών.
Το 1990, έφερε επανάσταση και στην αμερικανική τηλεόραση με το «Twin Peaks», μια σειρά που δημιούργησε μαζί με τον σεναριογράφο Μαρκ Φροστ. Η σειρά δράσης αφηγήθηκε την έρευνα για τη μυστηριώδη δολοφονία μιας μαθήτριας σε μια πόλη ξυλοκόπων στην Ουάσιγκτον, διερευνώντας θέματα ταμπού. Το «Twin Peaks» γνώρισε μεγάλη επιτυχία κατά την πρώτη σεζόν.
Βίντεο: Οταν ο Ντέιβιντ Λιντς μίλησε για τη σκηνοθεσία του φιλμ «The Straight Story», με τους Ρίτσαρντ Φάρνσγουορθ και Σίσι Σπέισεκ.
Μετέπειτα στην καριέρα του, σε ταινίες όπως το «Lost Highway» (1997), το «Mulholland Drive» (που του χάρισε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας στις Κάννες το 2001) και το «Inland Empire» (2006), ο Λιντς έδωσε έμφαση σε πλοκές και ιστορίες για πολλαπλές προσωπικότητες, ανεξήγητες μεταμορφώσεις και βίαια εγκλήματα. Το διαφορετικό «The Straight Story» (1999) θύμισε αντίθετα το πιο συναισθηματικό «The Elephant Man».
Ο ίδιος ο σκηνοθέτης ήταν σταθερά επιφυλακτικός ως προς την κατηγοριοποίηση του έργου του.
Στη συλλογή συνεντεύξεών του στο βιβλίο «Lynch On Lynch» (2005), είχε μιλήσει για τον αινιγματικό πυρήνα της δουλειάς του με τον συγγραφέα Κρις Ρόντλεϊ. «Φανταστείτε να βρίσκατε ένα βιβλίο με γρίφους και να μπορούσατε να αρχίσετε να τους λύνετε. Τα μυστήρια θα αποκαλύπτονταν και θα σας ενθουσίαζαν. Ολοι βρίσκουμε αυτό το βιβλίο με τους γρίφους. Και μπορείτε να τους καταλάβετε. Το πρόβλημα είναι ότι όταν κατανοείς κάτι μέσα σου, και ακόμα κι αν το πεις σε κάποιον άλλο, δεν θα σε πιστέψει ή δεν θα το καταλάβει με τον ίδιο τρόπο που το καταλαβαίνεις εσύ».
Οι δέκα ταινίες του Ντέιβιντ Λιντς
Eraserhead (1977)
Σενάριο/Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς. Πρωταγωνιστούν οι: Τζακ Νανς, Σάρλοτ Στιούαρτ, Αλεν Τζόσεφ
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Λιντς ήταν ένα μικρό φιλμ που γρήγορα εξαφανίστηκε από τις αίθουσες το 1977. Αλλά η ίδια χρονιά ήταν και η εποχή της «μεταμεσονύχτιας προβολής» όπου ουρές κόσμου συγκεντρώνονταν αργά τη νύχτα για να παρακολουθήσουν ταινίες.
The Elephant Man (1980)
Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς. Σενάριο: Κρίστοφερ ΝτεΒορ, Ερικ Μπέργκρεν. Πρωταγωνιστούν οι: Αντονι Χόπκινς, Τζον Χερτ, Αν Μπάνκροφτ, Τζον Γκίλγκουντ
Η ταινία που προτάθηκε για οκτώ Oσκαρ, συμπεριλαμβανομένων δύο για τον Λιντς («Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου»). Πρόκειται για την ιστορία του Τζόσεφ Μέρικ, ενός παραμορφωμένου άνδρα σε τσίρκο που σώζεται από έναν γιατρό (Αντονι Χόπκινς). Η ιστορία έχει παρουσιαστεί στο θέατρο (όπου κέρδισε βραβείο Τόνι), έχει γυριστεί σε τηλεταινία και έχει γίνει αφιέρωμα στο ραδιόφωνο. Αλλά ήταν η οπτική και τα εφέ του Λιντς (μαζί με την ασπρόμαυρη φωτογραφία του Φρέντι Φράνσις) που βοήθησαν για ένα άρτιο κινηματογραφικό αποτέλεσμα.
Dune (1984)
Σκηνοθεσία/Σενάριο: Ντέιβιντ Λιντς. Πρωταγωνιστές: Κάιλ ΜακΛάχλαν, Στινγκ, Φραντσέσκα Ανις, Χοσέ Φερέρ
Εντυπωσιακό οπτικά και περίπλοκο αφηγηματικά, το «Dune» του Ντέιβιντ Λιντς μπέρδεψε ακόμα και τους πιο φανατικούς θαυμαστές του μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας που έγραψε ο Φρανκ Χέρμπερτ. Το βιβλίο δίχασε, αλλά η συγκεκριμένη ταινία απέκτησε κοινό.
Blue Velvet (1986)
Σενάριο/Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς. Πρωταγωνιστούν οι: Κάιλ Μακ Λάκλαν, Ντένις Χόπερ, Ιζαμπέλα Ροσελίνι, Λόρα Ντερν
Μια από τις καλτ ταινίες του σκηνοθέτη, το «Blue Velvet» ακολουθεί την ιστορία του Τζέφρι ο οποίος ερχόμενος από μια ήσυχη πόλη της αμερικανικής επαρχίας για να επισκεφθεί τον άρρωστο πατέρα του, ανακαλύπτει κοντά στο σπίτι του ένα κομμένο αυτί ανθρώπου. Ο ίδιος ξεκινά να ερευνήσει το μυστήριο μαζί με την αστυνομία και εμπλέκεται σε μια σειρά από επικίνδυνες και παράξενες καταστάσεις.
Wild At Heart (1990)
Σενάριο/Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς. Πρωταγωνιστούν οι: Νίκολας Κέιτζ, Λόρα Ντερν, Γουίλεμ Νταφόε, Νταϊάν Λαντ
Στη βραβευμένη ταινία «Wild at Heart», έχοντας σκοτώσει έναν κακοποιό, ο Σέιλορ Ρίπλεϊ (Νίκολας Κέιτζ) μπαίνει στη φυλακή. Γνωρίζει και ερωτεύεται τη Λούλα (Λόρα Ντερν). Μαζί δραπετεύουν στην Καλιφόρνια, όταν αφήνεται ελεύθερος ο Ρίπλεϊ. Σύντομα η μητέρα της Λούλα, Μαριέττα, προσπαθεί να τους σταματήσει με κάθε τρόπο.
Τwin Peaks: Fire Walk With Me (1992)
Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς. Σενάριο: Ντέιβιντ Λιντς, Ρόμπερτ Eνγκελς, Πρωταγωνιστούν οι: Σέριλ Λι, Μόιρα Κέλι, Κάιλ Μακλάχλαν
Αποτέλεσε πρίκουελ της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς «Twin Peaks», με τη διαφορά ότι η ιστορία εδώ εξελίσσεται επτά μέρες πριν από τη δολοφονία της Λόρα Πάλμερ (Σέριλ Λι). Η έρευνα αφορά τον φόνο της Τερέζα Μπανκς, μιας τοξικομανούς της οποίας το άψυχο σώμα αποκαλύπτει σημαντικά στοιχεία για την ταυτοποίηση του άνδρα που θα σκότωνε τη Λόρα. Η ιδέα του πρίκουελ ήταν τολμηρή, ωστόσο η σειρά γνώρισε μεγαλύτερη επιτυχία.
Lost Highway (1997)
Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς. Σενάριο: Ντέιβιντ Λιντς, Μπάρι Γκίλφορντ. Πρωταγωνιστές: Μπιλ Πούλμαν, Πατρίσια Αρκέτ, Μπαλτάζαρ Γκέτι
Ενας σαξοφωνίστας που πιστεύει ότι η σύζυγός του τον απατά, οδηγείται στο έγκλημα. Καταδικάζεται σε θάνατο, όμως εξαφανίζεται μυστηριωδώς και στη θέση του στο κελί βρίσκεται ένας νεαρός χωρίς να γνωρίζουμε το πώς και το γιατί. Πρόκειται ίσως για μια από τις πιο δυσνόητες ταινίες του σκηνοθέτη, με ωραίο καστ.
The Straight Story (1999)
Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς. Σενάριο: Ντέιβιντ Λιντς, Μέρι Σουίνεϊ. Πρωταγωνιστούν οι: Ρίτσαρντ Φάρνσγουορθ, Σίσι Σπέισεκ, Χάρι Ντιν Στάντον
Πρόκειται για μια ταινία, βασισμένη σε αληθινά γεγονότα. Ο –προτεινόμενος με Οσκαρ– Ρίτσαρντ Φάρνσγουορθ υποδύεται τον Αλβιν Στρέιτ, έναν άνδρα από την Αϊόβα ο οποίος θέλει να επισκεφτεί τον άρρωστο αδερφό του στο Γουινσκόνσιν για να συμφιλιωθούν λίγο πριν ο δεύτερος πεθάνει. Μια από τις πιο δημοφιλείς ταινίες που έχει γυρίσει ο Λιντς.
Mulholland Drive (2001)
Σενάριο/Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Λιντς. Πρωταγωνιστούν οι: Τζάστιν Θερού, Ναόμι Γουότς, Λόρα Ελενα Χέρινγκ
Η Μπέτι Ελμς (Ναόμι Γουότς) είναι μια φιλόδοξη ηθοποιός που φτάνει στο Λος Αντζελες και πρόκειται να διαμείνει στο διαμέρισμα της θείας της, το οποίο έχει καταληφθεί από μια γυναίκα, τη Ρίτα (Λόρα Ελενα Χάρινγκ) η οποία πάσχει από αμνησία. Σε μια προσπάθεια να την κάνει να θυμηθεί, η Μπέτι ψάχνει την τσάντα της Ρίτα και ανακαλύπτει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό μαζί με ένα μπλε κλειδί.
Inland Empire (2006)
Σκηνοθεσία/Σενάριο: Ντέιβιντ Λιντς. Πρωταγωνιστές: Λόρα Ντερν, Τζέρεμι Αϊρονς, Τζάστιν Θερού, Χάρι Ντιν Στάντον
Το φιλμ διάρκειας τριών ωρών, παρουσιάζει την ιστορία της Νίκι (Λόρα Ντερν), μιας ηθοποιού που επιχειρεί επιστροφή στον χώρο, αναλαμβάνει να ερμηνεύσει έναν πολυπόθητο ρόλο και αναπτύσσει ερωτική σχέση με τον συμπρωταγωνιστή της (Τζάστιν Θερού). Ομως όπως είναι αναμενόμενο σε πρότζεκτ του Λιντς, η εξέλιξη των πραγμάτων δεν είναι τόσο καλή όσο φαίνεται καθώς η Νίκι θα αρχίσει να αναρωτιέται αν τα γεγονότα πράγματι συνέβησαν ή χάνει το μυαλό της.
Η μοναδική καριέρα του Λιντς αναγνωρίστηκε με ειδικό βραβείο στα Independent Spirit Awards του 2007 και τιμήθηκε με Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας το 2006.
