Ο παππούς του, ο πατέρας του και οι θείοι του ήταν πολιτικοί μηχανικοί. Ισως λοιπόν ήταν επόμενο για τον νεαρό Ορχάν Παμούκ να σπουδάσει το ίδιο. Ηθελε όμως να γίνει ζωγράφος και έτσι, η οικογένειά του συμβιβάστηκε με τη λύση της αρχιτεκτονικής σχολής. «Ξαφνικά, στα 22 μου, σκότωσα τον ζωγράφο μέσα μου και άρχισα να γράφω μυθιστορήματα», έχει πει ο ίδιος, αναφερόμενος στην περίοδο που θα εγκατέλειπε, ύστερα από τρία χρόνια, τις σπουδές του. «Τελικά ούτε ο ζωγράφος μέσα μου πέθανε. Απλώς ήταν ντροπαλός και δούλευε στα κρυφά».
Η δεύτερη αυτή κλίση του νομπελίστα συγγραφέα έχει ίσως διαφανεί στο μυθιστόρημά του «Με λένε κόκκινο» (εκδ. Πατάκη), αλλά και έχει αποτυπωθεί πιο χειροπιαστά στο διήγημά του «Κοιτάζοντας από το παράθυρο», που συνοδεύεται από ασπρόμαυρα σκίτσα του. Τι απέγιναν όμως τα υπόλοιπα «κρυφά» σχέδιά του; Ειδικά από το 2009 έως το 2022, ο Παμούκ σχεδίαζε καθημερινά σε σημειωματάρια, στα οποία κατέγραφε, εν είδει ημερολογίου, μικρότερες ή μεγαλύτερες στιγμές της ζωής του. Και είναι αυτή η χρονική περίοδος –όταν ο Παμούκ έγραψε μυθιστορήματα όπως το «Μουσείο της αθωότητας», δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, αλλά και καταδικάστηκε για προσβολή της χώρας του– που παρουσιάζεται στο λεύκωμα «Memories of Distant Mountains» (εκδ. Knopf), το οποίο μεταφράστηκε πρόσφατα στα αγγλικά.
Ο Παμούκ ζωγραφίζει με μολύβι, κηρομπογιές, μαρκαδόρους καλλιγραφίας ή τέμπερες. Κάποιες φορές κρατάει πρώτα σημειώσεις και αφήνει έναν κενό χώρο για να τον ζωγραφίσει μετά. Σε άλλες περιπτώσεις γράφει πάνω σε ένα ήδη ζωγραφισμένο δισέλιδο. Τα κείμενά του δεν επεξηγούν ακριβώς τις εικόνες, ούτε οι ζωγραφιές του εικονογραφούν όσα γράφει. Και όπως διαβάζουμε στις κριτικές του λευκώματος, οι καταχωρίσεις δεν έχουν ταξινομηθεί σε χρονολογική, αλλά σε «συναισθηματική σειρά» – έτσι την περιγράφει ο ίδιος ο συγγραφέας. Οι εικόνες του είναι ζωηρόχρωμες, φωτεινές και χαρακτηρίζονται από μια αθωότητα. Αναπαριστούν τοπία, θάλασσες και βουνά, καθώς και δέντρα, πλοία, δρόμους ή πόλεις, όπως η Κωνσταντινούπολη. Ενίοτε φέρνουν στον νου, σύμφωνα με το περιοδικό Kirkus, το στυλ του Ματίς· ο ίδιος ο Παμούκ αναφέρει ότι όταν ακόμη πίστευε ότι θα γίνει ζωγράφος, αισθανόταν επηρεασμένος από καλλιτέχνες του ρεύματος του πουαντιγισμού, όπως ο Ζορζ Σερά.
Και ενώ ο συγγραφέας επικαλείται τον Γουίλιαμ Μπλέικ και τα δικά του εικονογραφημένα έργα, το «Memories of Distant Mountains» περιλαμβάνει κείμενά του για πιο καθημερινά για εκείνον θέματα, όπως τα ταξίδια του, οι συναντήσεις του με ομοτέχνους του, το γράψιμο, η διδασκαλία, το γραφείο του στη Νέα Υόρκη, τα όνειρά του, το ποδόσφαιρο. Αλλες φορές το πράγμα βαραίνει, όταν γράφει π.χ. για την Αραβική Ανοιξη, το Ισλάμ, το δικαστήριο στο οποίο είχε δικαστεί επειδή είχε μιλήσει δημοσίως για τη Γενοκτονία των Αρμενίων.
Ενα μεγάλο τμήμα των εικονογραφημένων ημερολογίων του Παμούκ αφορά το πραγματικό «Μουσείο της αθωότητας», που ο συγγραφέας ίδρυσε βασισμένος στο ομώνυμο μυθιστόρημά του. Αντικείμενα από το συγκεκριμένο μουσείο, καθώς και άλλα σχέδια ή φωτογραφίες του Παμούκ, παρουσιάζονται μέχρι τον Απρίλιο στην έκθεση «The Consolation of Objects», στο Κέντρο Σύγχρονων Τεχνών Dox στην Πράγα. Είναι λες και έχει πυροδοτηθεί ένα αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον για την πιο εικαστική πλευρά του Τούρκου νομπελίστα. Ο ίδιος πάντως, αναφερόμενος ίσως στον τίτλο του «Memories of Distant Mountains», γράφει κάπου: «Η ιδέα του να εξαφανιστείς πίσω από το πιο μακρινό βουνό, είναι μια φαντασίωση επανένωσης με τους προγόνους».
