Πολλές αγγλικές λέξεις, όπως διάλογος, διπλωματία και δημοκρατία, έχουν ελληνικές ρίζες και η λέξη «διασπορά» δεν αποτελεί εξαίρεση. Προερχόμενη από την ελληνική λέξη που σημαίνει «σκορπίζω σπόρους μακριά», χρησιμοποιείται εδώ και καιρό για να περιγράψει τις ελληνικές κοινότητες που είναι διασκορπισμένες σε όλο τον κόσμο. Με περίπου 3 έως 7 εκατ. Ελληνες που ζουν σε κοινότητες της διασποράς σε όλο τον κόσμο και με πληθυσμό περίπου 10 εκατ. στην Ελλάδα, η διασπορά αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας ελληνικής κοινότητας. Παρομοίως, υπάρχουν περίπου 7 εκατ. Κορεάτες στη διασπορά, όμως με πληθυσμό 50 εκατ. ο αναλογικός δείκτης διασποράς των Ελλήνων είναι πέντε φορές υψηλότερος από αυτόν των Κορεατών.
Ενώ πολλοί νέοι άνθρωποι στην Κορέα και την Ελλάδα εξακολουθούν να ονειρεύονται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, οι δύο χώρες δίνουν πλέον όλο και μεγαλύτερη προτεραιότητα σε πολιτικές που αφορούν τους ξένους που επιθυμούν να εγκατασταθούν στις χώρες αυτές. Ως μία από τις χώρες της Ε.Ε. που πλήττονται περισσότερο από τις προσφυγικές ροές, η Ελλάδα βλέπει περίπου 60.000 πρόσφυγες να φθάνουν κάθε χρόνο – ένας σημαντικός αριθμός. Πρόσφατα έδωσα την πρώτη μου συνέντευξη στην Ελλάδα, στο «Αποδημητικό πουλί», περιοδικό που δημιουργήθηκε από νέους πρόσφυγες. Στην Κορέα και την Ελλάδα η μείωση των γεννήσεων και η μετανάστευση των νέων καθιστούν απαραίτητη τη διαχείριση της εισροής ξένων εργατών, ενώ ταυτόχρονα παρέχεται στήριξη για την ένταξή τους στην κοινωνία. Το 2025 η Κορέα σχεδιάζει να προσλάβει περίπου 160.000 ξένους εργαζομένους, σημειώνοντας αύξηση άνω του 30% σε νέες προσλήψεις. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι εισέρχονται περίπου 60.000 πρόσφυγες ετησίως, με τους μισούς περίπου να εγκαθίστανται μόνιμα στη χώρα.
Μεγάλωσα στη γειτονιά Χέμπανγκτσο της Σεούλ, η οποία αναδείχθηκε μετά την ανεξαρτησία της Κορέας από την Ιαπωνία, όταν άνθρωποι από τη Βόρεια Κορέα μετακινήθηκαν νότια.
Μεγάλωσα στη γειτονιά Χέμπανγκτσο της Σεούλ, η οποία αναδείχθηκε μετά την ανεξαρτησία της Κορέας από την Ιαπωνία το 1945, όταν άνθρωποι από τη Βόρεια Κορέα μετακινήθηκαν νότια και εγκαταστάθηκαν εκεί. Μετά το ξέσπασμα του Κορεατικού Πολέμου το 1950 περισσότεροι πρόσφυγες κατέφθασαν, δημιουργώντας μια σφιχτά δεμένη κοινότητα. Αν και αρχικά υπήρχαν αντίσκηνα και οικήματα με πρόχειρες κατασκευές, με τα χρόνια οι κάτοικοι προχώρησαν από τις σκηνές σε πιο μόνιμα σπίτια και μετέπειτα σε μικρά εργαστήρια κλωστοϋφαντουργίας, μετατρέποντας την περιοχή σε έναν κόμβο για την παραγωγή υφασμάτων σε τοπική κλίμακα.
Συχνά αποκαλούμενες «γειτονιές του φεγγαριού» στην Κορέα, αυτές οι φτωχογειτονιές βρίσκονταν σε απότομες πλαγιές, πιο κοντά στον ουρανό. Τα τελευταία χρόνια, όμως, το Χέμπανγκτσο έχει γίνει μια μοδάτη περιοχή, με ανακαινισμένα σπίτια, καφετέριες και εστιατόρια, προσελκύοντας τόσο νέους όσο και ξένους, αποτελώντας ένα ζωντανό κομμάτι της πόλης.
Κοντά στην Αθήνα βρίσκεται η Νέα Ιωνία, μια πόλη που ιδρύθηκε από Ελληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία το 1923. Αυτή η κοινότητα βρήκε επίσης ρίζες στη βιομηχανία υφασμάτων. Ενα mural, ή αλλιώς τοιχογραφία μεγάλης κλίμακας, του street artist Γιώργου Δημουλά, γνωστού ως Simple G, τιμάει τη διαδρομή τους και μπορεί να το δει κανείς στην είσοδο της πόλης. Το έργο απεικονίζει τον αγώνα εκείνων που εκτοπίστηκαν από την πατρίδα τους και δεν ήταν ούτε Τούρκοι ούτε πλήρως αποδεκτοί ως Ελληνες.
Σήμερα οι κάτοικοι της Νέας Ιωνίας, που έχουν βιώσει δυσκολίες, φημίζονται για την ανεκτικότητά τους. Οταν μετανάστες και πρόσφυγες έφτασαν, οι άνθρωποι της Νέας Ιωνίας υποδέχθηκαν αυτές τις νέες διασπορές. Σήμερα, πάνω από 30% των κατοίκων της πόλης είναι άνθρωποι που έχουν πρόσφατα εγκατασταθεί στην Ελλάδα. Οπως η ελληνική διασπορά εδραιώθηκε σε διάφορες χώρες, ελληνικές κοινότητες όπως η Νέα Ιωνία αγκαλιάζουν τα αποδημητικά πουλιά από άλλες χώρες.
Προκλήσεις
Η Κορέα και η Ελλάδα αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις λόγω της μείωσης του πληθυσμού, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με την υποστήριξη της πληθυσμιακής ανάπτυξης. Θέματα όπως η μεταναστευτική εργασία και η υποδοχή προσφύγων παραμένουν ευαίσθητα για τους πολίτες. Η Νέα Ιωνία αποτελεί ένα πρότυπο ελπίδας, αποδεικνύοντας τη δύναμη της αγκαλιάς των κοινοτήτων της διασποράς. Οπως η ελπίδα άνθησε στο Χέμπανγκτσο, νέοι σπόροι αναπτύσσονται και στη Νέα Ιωνία.
*Ο κ. Τζουσεόνγκ Λιμ είναι πρέσβης της Νοτίου Κορέας στην Ελλάδα.
