O τρόπος που οι Ολλανδοί ζωγράφισαν τα άνθη τον 17ο και 18ο αιώνα είναι ένα κεφάλαιο της ιστορίας της τέχνης που προκαλεί θαυμασμό. Η περίπτωση της ζωγράφου Ρασέλ Ράους (προφορά κατά προσέγγιση για τη Rachel Ruysch) είναι ξεχωριστή, καθώς υπήρξε από τις λίγες γυναίκες ζωγράφους του είδους που είχαν κοινωνική αναγνώριση για την τέχνη τους. Γεννήθηκε το 1654 στη Χάγη και πέθανε 86 ετών το 1750 στο Αμστερνταμ. Είναι η ζωγράφος για την οποία γνωρίζουμε τα περισσότερα σε σχέση με άλλες της ίδιας περιόδου και χωρίς αμφιβολία η τέχνη της είχε όλη την εσωτερική πειθαρχία αλλά και τον αναβλύζοντα αισθησιασμό, ιδιότητες απαραίτητες αμφότερες για την απόδοση αυτών των πυκνών συμβολικών συνθέσεων.
Στην Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου έχει εγκαινιαστεί έκθεση για τη Ρασέλ Ράους (με διάρκεια έως τις 16 Μαρτίου 2025) και τίτλο «Η φύση στην τέχνη». Είναι η πρώτη σημαντική μονογραφική έκθεση για το έργο της και μια πρόκληση να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε τον μοναδικό κόσμο της Ρασέλ Ράους ανάμεσα στην τέχνη και στις φυσικές επιστήμες (που στην εποχή της προκαλούσαν τεράστια περιέργεια και σημείωναν άλματα). Η Ράους ανήλθε στα ανώτερα στρώματα σεβασμού της κοινωνικής κλίμακας.
Στη διάρκεια της μακράς ζωής της, για τα μέτρα της εποχής, βίωσε την αναγνώριση, μια και τα έργα της είχαν αποκτήσει συλλεκτική αξία και είχαν πετύχει υψηλές τιμές. Οι συνθέσεις με λουλούδια, έντομα, φρούτα, πεταλούδες και άλλα έντομα από διάφορες περιοχές του κόσμου προκαλούσαν τον θαυμασμό.
Σύμφωνα με την Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου, η Ρασέλ Ράους, όσο εντατικά και αν εργαζόταν, αδυνατούσε να ανταποκριθεί στη μεγάλη ζήτηση για τα έργα της. Υπήρξε θυγατέρα ονομαστού καθηγητή ανατομίας και βοτανολογίας, του Φρέντερικ Ράους, και υπήρξε η πρώτη γυναίκα-μέλος της Καλλιτεχνικής Αδελφότητας (Confrerie Pictura). Επιπλέον, ήταν ζωγράφος της Αυλής στο Ντίσελντορφ και μητέρα δέκα παιδιών. Είχε κερδίσει και στη λοταρία ένα μεγάλο ποσόν. Ηταν ένα φαινόμενο της εποχής της. Κατόρθωσε να είναι μια ελεύθερη γυναίκα, περιζήτητη και αξιοσέβαστη, και να απολαμβάνει καλλιτεχνική ελευθερία έχοντας μερικούς από τους επιφανέστερους πελάτες για τη ζωγραφική της από το Αμστερνταμ, το Ντίσελντορφ και τη Φλωρεντία. Η έκθεση είναι συνεργασία με το Μουσείο του Τολέδο (Οχάιο) και το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης.
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΡΙΓΑ
Αρ ντεκό
Διάσημη για τα αρχιτεκτονικά ρεύματα της περιόδου 1880-1930 που άνθησαν στη Λετονία, η πρωτεύουσα Ρίγα φιλοξενεί την έκθεση-αφιέρωμα στο έργο του σκηνογράφου Λούντολφς Λίμπερτς (1895-1959) με τίτλο «Η υπνωτιστική λάμψη της Αρ Ντεκό». Η έκθεση στεγάζεται στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Λετονίας (έως 16 Μαρτίου) και φωτίζει τον πυκνό και γοητευτικό κόσμο του Λίμπερτς, συνεργάτη της Εθνικής Οπερας της Λετονίας. Ανάμεσα στο 1924 και στο 1937 έκανε τα σκηνικά σε 43 παραστάσεις.
ΜΟΝΑΧΟ
Η μοντέρνα κουζίνα
Η ιστορία της εντοιχισμένης κουζίνας εντοπίζεται στις αρχές του 20ού αιώνα και είναι μια γοητευτική πορεία αστικής εξέλιξης. Στο Μουσείο Ντιζάιν του Μονάχου παρουσιάζεται μια έκθεση με αυτό ακριβώς το θέμα, μια ιστορία της κουζίνας στον 20ό αιώνα με αφετηρία την «Κουζίνα της Φρανκφούρτης» (1926). Μια σειρά συμπληρωματικών στοιχείων, σταθερών και κινητών, διεύρυναν τη σχεδιαστική κουλτούρα της παρασκευής τροφής. Στη φωτογραφία δίσκοι φαγητού της δεκαετίας του ’50 από την Ανατολική Γερμανία.
ΧΑΓΗ
Η ιστορία του επιδορπίου
Η έκθεση στο Μουσείο Τέχνης της Χάγης μιλάει για την ιστορική διαδρομή του επιδορπίου στα γεύματα της Ευρώπης ως ένα στοιχείο πολιτισμικής ανάλυσης. Από τα τοπικά γλυκίσματα έως τον συνδυασμό με φρούτα, από τις διεθνείς πλέον συνταγές έως τα πάσης φύσεως παγωτά, η έκθεση παρουσιάζει βιβλία συνταγών, σκεύη μαγειρικής, αντικείμενα για το δείπνο, έργα τέχνης και πολλά ακόμη ως ένα πυκνό πολιτισμικό σύμπαν που αντανακλά μεταβολές στην κουλτούρα, στην κοινωνία και στο γούστο.
ΕΔΙΜΒΟΥΡΓΟ
Τα γλυπτά του Μπένο Σοτζ
Η Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας παρουσιάζει το έργο του κορυφαίου γλύπτη Μπένο Σοτζ (Benno Schotz), 40 χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο Σοτζ, γεννημένος το 1891 στην Εσθονία, ήρθε από νωρίς στη Γλασκώβη και έμεινε στη Σκωτία ολοκληρώνοντας ένα έργο εξαιρετικών πορτρέτων αλλά και αφηρημένης γλυπτικής. Η έκθεση, που έχει αφετηρία δωρεά της οικογένειας του καλλιτέχνη, πλαισιώνεται από έργα διεθνών καλλιτεχνών που επέλεξαν τη Σκωτία ως πατρίδα τους.
ΛΟΥΚΑ
Πουτσίνι, 100 χρόνια
Τα εκατό χρόνια από τον θάνατο του Τζάκομο Πουτσίνι συμπληρώθηκαν στις 29 Νοεμβρίου και το Μουσείο Πουτσίνι, στη γενέτειρά του, την ιδιαιτέρως ωραία πόλη Λούκα, παρουσιάζει ειδική έκθεση για να τιμήσει το γεγονός (διάρκεια έως 23 Φεβρουαρίου 2025, https://www.puccinimuseum.org/). Η έκθεση εστιάζει στις τελευταίες εβδομάδες της ζωής του με εκθέματα από τις πλούσιες συλλογές του μουσείου: επιστολές, φωτογραφίες, βίντεο και πάσης φύσεως εφήμερα τεκμήρια.
