Πόσα απορρίμματα άραγε μπορεί να συγκεντρώνονται έπειτα από χρόνια στους εξωτερικούς αρχαιολογικούς χώρους και στα ρέματα μιας περιοχής όπως η Αργολίδα; Περίπου 518 τόνοι είναι η απάντηση ή, αλλιώς, 684.014 τεμάχια, το 90% των οποίων είναι μη ανακυκλώσιμα.
Με τον συνολικό όγκο τους να αντιστοιχεί σε κάτι παραπάνω από 3.000 κυβικά μέτρα, τα οποία χώρεσαν σε 99 κοντέινερ. Αυτή τουλάχιστον ήταν η «σοδειά» του Cyclone Project, ενός προγράμματος καθαρισμού που ξεκίνησε πιλοτικά πριν από επτά μήνες με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης και παρουσιάστηκε χθες στο αμφιθέατρο της Εθνικής Πινακοθήκης. Τα στοιχεία που ανέλυσε η εκτελεστική διευθύντρια του ιδρύματος, Πέγκυ Ξηροταγάρου, ήταν ενδεικτικά μιας εκτεταμένης χρόνιας ρύπανσης. Το πρόγραμμα «Κυκλώνας», βασισμένο στην πενταετή εμπειρία του «Τυφώνα» (του πλοίου του ιδρύματος που πραγματοποιεί καθαρισμούς και καταγραφές στην ηπειρωτική και νησιωτική ακτογραμμή της χώρας), ξεκίνησε τον Μάιο να «σαρώνει» απορρίμματα στη λίμνη Μαραθώνα και στο δέλτα του Ασωπού.
Επειτα στράφηκε σε ρέματα, παραποτάμιες και παραλίμνιες περιοχές, επαρχιακούς δρόμους, αλλά και 15 αρχαιολογικούς χώρους της Αργολίδας (σε συνεργασία με την τοπική εφορεία αρχαιοτήτων), εκ των οποίων επιβαρυμένοι ήταν οι θολωτοί τάφοι στους Κάτω Φούρνους, στην Παναγίτσα και στο Μπερμπάτι, ο ναός του Ενυάλιου Αρη, καθώς και η Ακρόπολη των Μυκηνών, η μυκηναϊκή γέφυρα στη Δρακονέρα κ.ά. Χαρακτηριστικά, πλησίον του Θησαυρού του Ατρέως συλλέχθηκαν 15.397 κιλά απορριμμάτων.
Η σύσταση
Από το σύνολο, το 38% ήταν πλαστικά οικοδομικά υλικά, το 14% παλέτες και κομμάτια ξύλου, το 11% μεταλλικά οικοδομικά υλικά κ.λπ., ενώ η τελική διαχείρισή τους ανήκει στις δημοτικές αρχές. «Συλλέγουμε και δεδομένα για την έκταση και το είδος της ρύπανσης, ώστε να τα μοιραστούμε με την επιστημονική κοινότητα», εξήγησε η κ. Ξηροταγάρου, προσθέτοντας ότι ένα δεύτερο συνεργείο του ιδρύματος ξεκίνησε να εργάζεται στη Μεσσηνία και ότι η δράση θα επεκταθεί σε Ηλεία και Λακωνία.
«Οταν ένας αρχαιολογικός χώρος περιβάλλεται από απορρίμματα ή υποβαθμίζεται από την ανθρώπινη αμέλεια, η βλάβη είναι διττή: πλήττονται η φυσική ομορφιά και η πολιτιστική μας ταυτότητα. Με τον “Κυκλώνα” επιδιώκουμε να προστατεύσουμε αυτήν ακριβώς τη σύνδεση», είπε η πρόεδρος του Ιδρύματος Λασκαρίδη, Εύη Λαζού-Λασκαρίδη, η οποία υπέγραψε μαζί με την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μνημόνιο συνεργασίας για πραγματοποίηση καθαρισμών στο πλαίσιο του «Κυκλώνα». Περιγράφοντάς την ως «ουσιώδη» και όχι «φαντασμαγορική», η κ. Μενδώνη σημείωσε ότι η συγκεκριμένη δράση συνδράμει τις προσπάθειες των συναρμόδιων υπουργείων για την πρόληψη των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ειδικά σε αρχαιολογικούς χώρους που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί.
Η έφορος Αρχαιοτήτων Αργολίδας Αλκηστις Παπαδημητρίου επαίνεσε τη δουλειά των συνεργείων και των εθελοντών του «Κυκλώνα», τονίζοντας ότι κάποια μνημεία του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου των Μυκηνών είχαν να καθαριστούν ριζικά «ίσως και για παραπάνω από 15-20 χρόνια». Η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ολυμπία Βικάτου, χαρακτήρισε τη συνεργασία ΥΠΠΟ και ιδρύματος μια «πολύ καλή πρακτική ανάπτυξης συνεργειών», ενώ η Ελενα Κουντούρη, διευθύντρια Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, αναφέρθηκε και στο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΥΠΠΟ και υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για την πυροπροστασία αρχαιολογικών χώρων, στο πλαίσιο του οποίου εξετάστηκαν φέτος το Ασκληπιείο της Κω, τα κάστρα Ναυπάκτου, Καλαμάτας και Μυτιλήνης, η Μονή Καισαριανής, το Σπήλαιο Αποκάλυψης Πάτμου κ.ά.
