Δεν είναι μόνον οι ιαχές του πολέμου που επισκιάζουν καθετί ωραίο και ειρηνικό στον κόσμο. Υπάρχει και αντίδοτο. Αφορμή για το άρθρο έδωσε μια χώρα που πρωταγωνιστεί στον πόλεμο, ωστόσο, η μουσική είναι κύρια συνθήκη για να ενώνονται και όχι να χωρίζονται οι λαοί.
Και αυτό φαίνεται να το γνωρίζει πολύ καλά το Quartet Diminished, το σημαντικότερο ιρανικό σχήμα σύγχρονης μουσικής, που δεν παραμένει περίκλειστο στα ισλαμικά σύνορα, αλλά ανανεώνει συνεχώς το διαβατήριό του με εμφανίσεις στη Δύση και δίσκους με μεγάλο ενδιαφέρον, αποσπώντας εγκωμιαστικές κριτικές σε Αμερική και Ευρώπη. Η μουσική του, άλλωστε, συνδυάζει περίτεχνα και βαθιά βιωματικά ανατολικές, παραδοσιακές και δυτικές φόρμες. Από τη μία πλευρά, μια γνήσια φλόγα με ψήγματα της ιρανικής παράδοσης, βασισμένης κυρίως στη μελωδία και στη σπουδαία περσική κλασική μουσική, και από την άλλη μια δεξαμενή ήχων και τρόπων μουσικής εκφοράς που χωράει progressive, αρτ ροκ των ’70s, σύγχρονη τζαζ και αβάν-γκαρντ. Μια ευρύτατου φάσματος βάση που εμπνέει σπουδαίους μουσικούς να προχωρήσουν χωρίς περιορισμούς σε ένα οικουμενικό ταξίδι, μια ειρηνική, γόνιμη συνύπαρξη ετερόκλητων τρόπων, μακριά από τουριστικά έθνικ εγχειρήματα. Ολες πρωτότυπες συνθέσεις, με υπογραφή του επικεφαλής Εχσάν Σαντίγκ και των μελών, γραμμένες και οργανωμένες στην παρτιτούρα, δονούνται από τον δημιουργικό άνεμο του αυτοσχεδιασμού, στοιχείο καίριο τόσο στη δυτική τζαζ όσο και στην περσική μουσική.
Μια γνήσια φλόγα βασισμένη στη σπουδαία περσική κλασική μουσική και μια δεξαμενή ήχων που χωράει progressive, αρτ ροκ, σύγχρονη τζαζ και αβάν-γκαρντ.
Η 11χρονη ιστορία του κουαρτέτου φέρει τον ηλεκτρικό κιθαρίστα-συνθέτη Εχσάν Σαντίγκ και τους φίλους του Μαζιάρ Γιουνεσί (πιάνο, φωνητικά) και Ρουζμπέ Φανταβί (ντραμς) να αποτελούν τον βασικό πυρήνα. Οι τρεις πρώτοι δίσκοι τους: «Station One», «Station Two», «Station Three» εκδόθηκαν 2008, 2015, 2020 στην περσική δισκογραφική εταιρεία Hermes Records, το προφίλ της οποίας συγγενεύει αισθητικά πολύ με αυτό της ECM. Από τον δεύτερο δίσκο τον ρόλο του πνευστού ανέλαβε ο Σοχίλ Πεϊγκαμπάρι (μπάσο κλαρινέτο, σοπράνο σαξόφωνο), με συνεργασίες με μουσικούς του εξωτερικού, με διεθνείς περγαμηνές και πολύ ενδιαφέρουσα δισκογραφική πορεία. Ο επικεφαλής Εχσάν Σαντίγκ έχει και το δικό του προσωπικό τρίο, το εξαιρετικό ατμοσφαιρικό πρότζεκτ Rondo Projects, με τον Μαζιάρ Γιουνεσί και θαυμάσιους μουσικούς (βιόλα, τσέλο, κλαρινέτο, μπάσο κλαρινέτο, κρουστά) και πληθωρική δισκογραφία με μουσικές του για κινηματογράφο και θέατρο. Στον τρίτο δίσκο του κουαρτέτου ο μπασίστας των Camel, Κόλιν Μπας, συνεισφέρει καταλυτικά μετατρέποντας το κουαρτέτο σε κουιντέτο. Στις 19 Σεπτεμβρίου κυκλοφόρησε το τέταρτο άλμπουμ (διπλό LP, cd) «Deerand» με τίτλο δανεισμένο από μουσικό όρο για τη διάρκεια των ήχων των οργάνων στην ιρανική μουσική. Το κουαρτέτο μετακομίζει από την Hermes στην αμερικανική MoonJune Records, δημιουργώντας έναν ινστρουμένταλ δίσκο υψηλής ποιότητας, αισθητικής, ώριμων συνθέσεων, υποδειγματικών παιξιμάτων, ιδανικής σύγκλισης ηχοχρωμάτων Δύσης και Μέσης Ανατολής. Η ακρόαση επιφυλάσσει δυνατές εκπλήξεις στην ανάπτυξη της μουσικής και στην πολυποίκιλη ενορχήστρωσή της με εμφανή παρουσία της τζαζ δωματίου. Οπως και στο «Station Three» (με τον Κόλιν Μπας) υιοθετείται η τακτική προσθήκης προσκεκλημένων μουσικών με τον σπουδαίο Αμερικανό συνθέτη-μπασίστα Τόνι Λέβιν, γνωστό ως μέλος των King Crimson και της μπάντας του Πίτερ Γκάμπριελ και συνεργάτη των Τζον Λένον, Λου Ριντ, Pink Floyd κ.ά., στο όρθιο ηλεκτρικό μπάσο και Chapman Stick (είδος 10χορδου ηλεκτρικού μελωδικού οργάνου ιδιαίτερης πολυφωνίας στο ύφος του μπάσου), αλλά και τον Γερμανό συνθέτη-πολυοργανίστα Μάρκους Ρόιτερ (υπογράφει την παραγωγή), που παίζει την ιδιαίτερη κιθάρα του στήνοντας πανέμορφα ηχητικά περιβάλλοντα. Η μουσική μυσταγωγική, τελετουργική, πρωτότυπη, ανοιχτών οριζόντων, έντονα στοχαστική αλλά και με μοναδική γήινη γνησιότητα, σε μεγάλο βαθμό αυτοσχεδιαστική αλλά εξαιρετικά οργανωμένη, συχνά μινιμαλιστική, χαρακτηρίζεται από έντονη αίσθηση μυστηρίου-σασπένς ανανεώνοντας διαρκώς ιδέες και εκφραστικούς δρόμους. Από τα πιο φρέσκα σύγχρονα ακούσματα, καθρέφτης των πολλών προσώπων του κουαρτέτου μέχρι σήμερα (από τις ραψωδιακές απόπειρες έως τις πρωτοποριακές ακροβασίες), κάνει τομές ενσωματώνοντας νύξεις και μνήμες παμπάλαιες. Δυο εκτεταμένες συνθέσεις (26 και 15 λεπτών): το ομώνυμο κομμάτι με διαρκή εξέλιξη και ένα από τα ωραιότερα κιθαριστικά σόλο που ακούσαμε τελευταία και το «Tehran II», καθηλωτική εκδοχή του σπουδαίου ομότιτλου, ηλεκτρικού κομματιού του πρώτου δίσκου, που μας αποκαλύπτει ένα πιο αφηρημένο πανόραμα τού πόσο συναρπαστικά μπορεί να «ηχήσει» η ιρανική πρωτεύουσα. Η υπέροχη μπαλάντα «Mirrorside» και το επαναληπτικά αναπτυσσόμενο, ποικίλων ενορχηστρωτικών μεταμορφώσεων «Allegro Per il Re», που απογειώνει το φινάλε, συμπληρώνουν το υλικό.
Στις μέρες μας, στη χώρα γέννησης ενός από τους παλαιότερους πολιτισμούς της Γης, που παραμένει αποκομμένη, ερμητικά κλειστή από τη Δύση, το Quartet Diminished είναι όαση κάνοντας τη μουσική να ανθήσει σε εχθρικό έδαφος. Η μουσική, διεθνής γλώσσα επικοινωνίας και συνύπαρξης μπορεί να μην είναι ικανή να σταματήσει τον πόλεμο, σίγουρα όμως μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε καλύτερα.
