Το 1979 όλα έμοιαζαν ασπρόμαυρα στην Αγγλία: ανεργία σε υψηλά επίπεδα, φονικά χτυπήματα του IRA, πληθωρισμός στο 13,4%, ουρές στο ταμείο ανεργίας… Η νέα γενιά, ειδικά, έμοιαζε παγιδευμένη στα νιχιλιστικά κλισέ του πανκ, που είχε καταντήσει μια χουλιγκανική καρικατούρα του εαυτού του.
Ολα ασπρόμαυρα, λοιπόν, εκτός από τα βράδια της Τρίτης, κάθε εβδομάδα, σε ένα λονδρέζικο wine bar με το όνομα Blitz. Εκεί συγκεντρώνονταν οι πιο ενδιαφέρουσες φιγούρες της νυχτερινής ζωής της πόλης: περίεργα χτενίσματα, φανταχτερά καπέλα, πελώρια σκουλαρίκια, άνδρες ντυμένοι αρλεκίνοι, κορίτσια με φορέματα και γάντια του 18ου αιώνα, γκέι και στρέιτ αγκαζέ… Πάνω από όλα, όμως, αυτό που κυριαρχούσε ήταν το χρώμα: στα ρούχα, στα μαλλιά, στο μέικαπ, στα κοσμήματα, στις ομπρέλες-αξεσουάρ, στα φουλάρια.
Ολα είχαν ξεκινήσει όταν δύο άνεργοι Βρετανοί, ο Ουαλλός Στιβ Στρέιντζ και ο Εγγλέζος Ράστι Ιγκαν, αποφάσισαν να διοργανώσουν διονυσιακά πάρτι, καθώς έβρισκαν το nightlife της εποχής τους αφόρητα βαρετό.
Η ιδέα, αρχικά, ήταν η εξής: ο Στρέιντζ θα αναλάμβανε το face control. Το κριτήριό του ήταν καθαρά η εξωτερική εμφάνιση: έμοιαζες σαν να είχες μόλις προσγειωθεί από κάποιο διαστημόπλοιο; Δεν ήταν σαφές αν ήσουν άνδρας ή γυναίκα; Εμπαινες μέσα. Είχες αδιάφορο στυλ με συμβατικό κούρεμα και απλό ντύσιμο και ήσουν υπερβολικά… φυσιολογικός; Εμενες εκτός. Ρωτήστε και τον Μικ Τζάγκερ, που ένα βράδυ επιχείρησε να μπει αλλά ο Στρέιντζ δεν του το επέτρεψε, λόγω μπανάλ εμφάνισης. Την επόμενη μέρα όλες οι εφημερίδες έκαναν αναφορά στο «κλαμπ που δεν θεωρεί τον Μικ Τζάγκερ αρκετά μοδάτο!».
Η μουσική
Ο Ιγκαν, από την άλλη, είχε αναλάβει τη μουσική: διάλεγε ήχους από το μέλλον ή έστω από ένα άγνωστο, κεντροευρωπαϊκό παρελθόν. Συνθεσάιζερ, ψηφιακά κρουστά, ρομποτικές φωνές, ακατάληπτοι, στους περισσότερους, στίχοι στα γαλλικά ή στα γερμανικά, γκλαμ ροκ, ντίσκο, αποσπάσματα από ηλεκτρονικά σάουντρακ, βιομηχανικοί ήχοι σαγήνευαν τους θαμώνες του Blitz: Kraftwerk μαζί με Αμάντα Λίαρ, Simple Minds δίπλα στους Roxy Music, Βαγγέλης Παπαθανασίου και Τζόρτζιο Μόροντερ, Γκρέις Τζόουνς και, πρωτίστως, Ντέιβιντ Μπόουι. Η ηλεκτρονική ποπ δεν είχε ακόμα εκραγεί – αυτό συνέβη λίγο αργότερα, χάρη στο Blitz, αφού εκεί έδωσαν την πρώτη τους συναυλία οι Spandau Ballet, εκεί ακούστηκαν για πρώτη φορά οι OMD και οι Yello, εκεί εργαζόταν, στην γκαρνταρόμπα, ο Μπόι Τζορτζ, πριν γίνει παγκοσμίως διάσημος με τους Culture Club. Εκεί σύχναζαν ο Μαρκ Αλμοντ (Soft Cell), η Ανι Λένοξ (Eurythmics), ενώ, ασφαλώς, εκεί σχηματίστηκαν και οι Visage, με τον Στιβ Στρέιντζ στον ρόλο του τραγουδιστή και τον Ράστι Ιγκαν να επιμελείται τον αθάνατο νεορομαντικό ύμνο «Fade to Grey», τραγούδι που ακούγεται ακόμα, 45 χρόνια μετά την ηχογράφησή του. Ο βρετανικός Τύπος βάφτισε όλο αυτό το κίνημα New Romantics: οι Νεορομαντικοί.
Είχες αδιάφορο στυλ με συμβατικό κούρεμα και απλό ντύσιμο και ήσουν υπερβολικά φυσιολογικός; Εμενες εκτός. Ρωτήστε και τον Μικ Τζάγκερ.
Οπως όλα τα σημαντικά τοπόσημα στις νεανικές υποκουλτούρες, έτσι και το Blitz δεν θα μπορούσε παρά να είναι βραχύβιο – άντεξε μόλις 18 μήνες. Οι Στρέιντζ και Ιγκαν διαφώνησαν για διαχειριστικούς λόγους με τους ιδιοκτήτες και στη συνέχεια ασχολήθηκαν με άλλα κλαμπ, οι δρόμοι τους χώρισαν, ο Στρέιντζ αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα και συνελήφθη για μικροκλοπές (πέθανε το 2015 στην Αίγυπτο), ενώ ο Ιγκαν παρέμεινε στον χώρο και μόλις φέτος επιμελήθηκε την τετραπλή συλλογή «Blitzed!» που περιέχει 66 τραγούδια – τις μεγαλύτερες επιτυχίες που ο ίδιος καθιέρωσε.
Παράλληλα, πριν από μερικούς μήνες κυκλοφόρησε και το υπέροχο βιβλίο «New Romantics» της Σίλα Ροκ, που απαθανατίζει με τον πλέον ταιριαστό τρόπο (βάρος στην εικόνα, σύντομα κείμενα του συγγραφέα Ντίλαν Τζόουνς που ήταν «εκεί», ως 19χρονος φοιτητής) όλη εκείνη τη μοναδική σκηνή με επώνυμους και ανώνυμους να στήνονται όλο αυταρέσκεια μπροστά στον φακό της Αμερικανίδας φωτογράφου.
Η ποπ κουλτούρα
Η επίδραση που είχε η γενιά του Blitz στην εξέλιξη της ποπ κουλτούρας είναι αδιαμφισβήτητη: τα κλαμπ άρχιζαν να ξεπηδούν σε κάθε αγγλική πόλη, η ηλεκτρονική μουσική μπήκε στα charts, θαμώνες του Blitz έγιναν σχεδιαστές μόδας (Τζον Γκαλιάνο), πιλοποιοί (Στίβεν Τζόουνς), αλλά και στυλίστες, καθηγητές σε κολέγια τέχνης, γραφίστες, σκορπίζοντας, έμμεσα ή άμεσα, σε ρούχα, καπέλα, βίντεο, περιοδικά, διαφημίσεις, πασαρέλες, αμφιθέατρα, την αισθητική των Νεορομαντικών.
Καθαρά κοινωνικά, παράλληλα, κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι το Blitz ήταν το μόνο μέρος που μπορούσε να θεωρηθεί «συμπεριληπτικό», δεκαετίες πριν από την πρώτη επίσημη χρήση του όρου: νέοι όλων των καταβολών, με διάθεση να ντύνονται, να χορεύουν και να νιώθουν διαφορετικά, ήταν ευπρόσδεκτοι χωρίς κανέναν άλλον περιορισμό – αρκούσε να μην είσαι συνηθισμένος. Αυτή η αποδοχή του ανδρογυνισμού, αυτή η ασάφεια των φύλων ήταν τόσο τολμηρή που έκανε το παιχνίδι διακριτών ρόλων αγοριού/κοριτσιού να φαντάζει ασήμαντο. Οι Νεορομαντικοί ήταν, τελικά, νοσταλγοί του μέλλοντος. Oπως όμως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν το καταλάβαιναν. Τους ενδιέφερε απλώς να περάσουν καλά ένα ακόμα βράδυ.
Μπορείτε να αναζητήσετε το βιβλίο «New Romantics – From Billy’s to the People’s Palace» της Σίλα Ροκ στον σύνδεσμο: http://www.moonboy.space/. Σημειώστε πως έχουν τυπωθεί μόνον 800 αριθμημένα αντίτυπα. Από αυτό το βιβλίο προέρχονται και οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το παρόν κείμενο, με την άδεια της φωτογράφου.
