PAUL HARDING
Η άλλη Εδέμ
μτφρ.: Μιχάλης Μακρόπουλος
εκδ. Διόπτρα, 2024, σελ. 301
Στο νησί Μάλαγκα της πολιτείας του Μέιν, μια κοινότητα μεικτής φυλετικής καταγωγής προσπαθούσε να επιβιώσει από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι το 1912, οπότε οι Αρχές αποφάσισαν την έξωση των ανθρώπων αυτών, τον διωγμό τους. Ξεριζώνοντάς τους, έστειλαν οκτώ από αυτούς σε σχολείο νοητικά καθυστερημένων, ανέσκαψαν όλο τον τόπο, ξέθαψαν τους νεκρούς και τα οστά τους, ο κυβερνήτης είχε την ιδέα να καίει ό,τι απέμεινε για να εξαγνίσει το νησί. Το 2010 η πολιτεία του Μέιν εξέφρασε τη βαθιά λύπη για ό,τι συνέβη.
Είναι μια πραγματική ιστορία που ο Χάρντινγκ την κάνει μυθιστόρημα. Μια ιστορία για τη διαφορά και τη διαφορετικότητα, την αποδοχή και την απόρριψη, τη συμπόνια, την οικογένεια, την απώλεια. Και τον ιδεαλισμό μαζί με το ρατσισμό, την ιδέα της εθνοκάθαρσης που διαπερνά όλες τις σελίδες, αυτή την καθαρότητα που απαιτεί έως και τον θάνατο.
Το Απλ Αϊλαντ, το νησί των μήλων, κατοικείται από ψαράδες, ανθρώπους πολύ διαφορετικούς από εκείνους της άλλης μεριάς της θάλασσας. Ούτε μόνον λευκοί ούτε μόνον μιγάδες, πολλοί μαύροι, διαφορετικών φυλών, απόγονοι της αιμομιξίας, της επιμιξίας, μια πραγματική κιβωτός που διασώζει μυστικά, βία, ανέχεια, εγκλήματα.
Η φύση οργιαστική συμπαραστέκεται σ’ αυτούς τους ανθρώπους για να τους προστατέψει, να τους βοηθήσει να επιβιώσουν, να τους παράσχει όσα μπορεί. Δεν αρκούν. Οι άνθρωποι ζουν στην εξαθλίωση, αλλά και στη συναισθηματική, μεταξύ τους, ασφάλεια. Νιώθουν κι εκδηλώνουν μια συγκινητική αλληλεγγύη, αυτή που τους ενώνει ακόμη ως παλιούς σκλάβους με τον σκλάβο Μπέντζαμιν Χάνι, όταν με τη γυναίκα του πρώτοι πάτησαν στο νησί.
Η αντίστροφη μέτρηση για την καταστροφή της κοινότητας θα ξεκινήσει από την πιο φιλάνθρωπη σκέψη και πράξη. Ο ιεραπόστολος Μάθιου Ντάιαμοντ, ένα θολό διαμάντι ανθρωπιάς, θα αρχίσει να διδάσκει τα παιδιά προσπαθώντας να τα εκπαιδεύσει, να τους προσφέρει μια καλύτερη ζωή. Μαζί όμως θα προκαλέσει και το ενδιαφέρον της πολιτείας, που θα αποφασίσει να αφανίσει τον οικισμό.
Στιγματισμένοι ως αμαρτωλοί και βρωμιάρηδες, χαζοί και πονηροί, απολίτιστοι και ψυχικά διαταραγμένοι, οι απλοί αυτοί άνθρωποι δείχνουν πού μπορεί να φτάσουν όσοι θεωρούνται κανονικοί, στην προσπάθειά τους να κυριαρχήσουν πάνω στα αδύναμα, κατώτερα παιδιά του θεού.
Ο Μακρόπουλος έκανε μια καλή και δύσκολη μετάφραση, αν κρίνουμε από τις λέξεις που χρησιμοποιεί για να αποδώσει την αλήθεια όσων λέγονται από τους νησιώτες και νομίζω αν τον ρωτούσαμε για τη γεύση που αφήνει το βιβλίο, θα απαντούσε με ένα όνομα: Φόκνερ.
