Εντυπη έκδοση. Η κληρονομιά που μας άφησε το πλούσιο φωτογραφικό έργο του Πέτρου Πουλίδη (1885-1967) από την Αθήνα του Μεσοπολέμου, κυρίως, μας φέρνει κοντά σε μια καθημερινότητα που σήμερα, δεκαετίες μετά, μας φαίνεται γοητευτική και ταυτόχρονα ανοίκεια, αλλά όχι ξένη. Μία από τις πολλές λήψεις του Πουλίδη στο κέντρο των Αθηνών μας οδηγεί στη Βασιλίσσης Σοφίας με μια διάθεση αστικής τοπιογραφίας ανάμεσα στα όρια του φωτορεπορτάζ και της καλλιτεχνίας.
Αφορμή ίσως για αυτήν τη φωτογραφία, που ανήκει στο Αρχείο της ΕΡΤ, όπως και το σύνολο του Αρχείου Πουλίδη, πιθανώς να ήταν η εγκατάσταση νέου ηλεκτρικού δικτύου, καθώς μετά το 1928 δημιουργήθηκε το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στο Νέο Φάληρο. Στο σημείο από το οποίο έγινε η λήψη είναι σαφής η διαφορά ανάμεσα στο πυκνό αριστερό μέτωπο της Βασιλίσσης Σοφίας (τότε ακόμη Κηφισιάς) και το απέναντι δεξί μέτωπο που μετά τη Ρηγίλλης συνεχίζει με το στρατόπεδο πυροβολικού και πιο κάτω με τη Ριζάρειο Σχολή και γενικά με έναν ημιαστικό χαρακτήρα μεγάλων χέρσων εκτάσεων, μεικτών χρήσεων, χαμηλών κτισμάτων και μιας αίσθησης ότι η πόλη «αραιώνει». Πόσο διαφορετική είναι η σημερινή όψη με το Πολεμικό Μουσείο, το μετρό, το Χίλτον, κατά μήκος της δεξιάς όχθης.
Το βλέμμα μας χωρίς αμφιβολία μαγνητίζει στην παλιά φωτογραφία το αριστερό μέτωπο του δρόμου με τη συμπαγή σειρά των νεοκλασικών επαύλεων (όλα τα εικονιζόμενα κτίρια κατεδαφίστηκαν ανάμεσα στο 1954 και το 1969). Διακρίνουμε τις επαύλεις στους αριθμούς 33, 35, 39. Απέναντι είναι σήμερα οι κήποι του Βυζαντινού Μουσείου, το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 1930. Οι δενδροστοιχίες είναι πυκνές και παρατηρούμε πως τα δύο κυπαρίσσια στο βάθος δεξιά διατηρούνται ώς σήμερα και ενδεχομένως και κάποια από τα δέντρα στην αριστερή όχθη.
Δυστυχώς όμως δεν διατηρήθηκαν τα κτίρια. Το πρώτο εικονιζόμενο από αριστερά νεοκλασικό σπίτι, γνωστό και ως Οικία Σικιαρίδη, ήταν έπαυλη του 19ου αιώνα. Κατεδαφίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’50 και ήταν στη γωνία με την Ηροδότου απέναντι από το Μέγαρο Σταθάτου (το οποίο χτίστηκε λίγο μετά, περί το 1895). Το είχε ζωγραφίσει και ο Τσαρούχης. Το αμέσως επόμενο με το πρόπυλο είναι η περίφημη οικία Βόγλη, έργο του αρχιτέκτονα Αναστασίου Χέλμη, χτισμένη γύρω στο 1900 με στοιχεία νεοκλασικά και αρ νουβό. Κατεδαφίστηκε το 1968. Διακρίνουμε επίσης στο βάθος το αέτωμα στην πλαϊνή όψη της Οικίας Βεργωτή στον αριθμό 39. Ηταν ένα από τα ευγενέστερα αρχοντικά σπίτια της Βασιλίσσης Σοφίας με μαρμαρόγλυπτο στηθαίο στον κεντρικό εξώστη. Η Οικία Βεργωτή, που κατεδαφίστηκε το 1969, είχε φωτογραφηθεί (όπως και μεγάλος αριθμός νεοκλασικών κτισμάτων) και για το αρχείο της Εμπορικής Τράπεζας που είχε δημιουργήσει ο Στρατής Ανδρεάδης.
Αυτό το τμήμα της Βασιλίσσης Σοφίας ανάμεσα στην Ηροδότου και τη Μαρασλή (αριστερά) και τη Ρηγίλλης και τη Ριζάρη (δεξιά) ήταν η φυσική προέκταση του μεγαλοαστικού περιδέραιου που άρχιζε από την Αμαλίας απέναντι από τον τότε Βασιλικό Κήπο και συνεχιζόταν προς την Πανεπιστημίου, προς την Ακαδημίας και προς την Κηφισιάς, μετέπειτα (από το 1932) Βασιλίσσης Σοφίας. Η παράθεση αυτών των αρχιτεκτονημάτων άρχισε να διαλύεται ήδη από τη δεκαετία του 1930 αλλά με ένταση μετά το 1953-55. Η ενδοχώρα της Ακαδημίας και της Βασιλίσσης Σοφίας γέννησε και οργάνωσε το Κολωνάκι.
