Στο Αμστερνταμ, στο εθνικό μουσείο Rijksmuseum, ο «Σημαιοφόρος» (1636) του Ρέμπραντ έχει επιστρέψει. Με την ολοκλήρωση μιας περιοδείας στην Ολλανδία, το αριστούργημα του Ρέμπραντ αποκαλύφθηκε και στο πιο δημοφιλές μουσείο της χώρας, όπου θα εκτίθεται μονίμως δίπλα σε ένα άλλο αριστούργημα του Ρέμπραντ, τη «Νυχτερινή περίπολο» (1642). Η υποδοχή του «Σημαιοφόρου» έγινε με ιεροτελεστία και εντυπωσιακό τελετουργικό. Ο «Σημαιοφόρος», ένα από τα τελευταία κορυφαία έργα του Ρέμπραντ, που παρέμενε σε ιδιωτική συλλογή, αποκτήθηκε από το Rijksmuseum χάρη σε μια πίστωση 150 εκατ. ευρώ από την ολλανδική κυβέρνηση και επιπλέον χορηγούς. Το συγκεκριμένο έργο του Ρέμπραντ είναι άρρηκτα δεμένο με την ιστορία της Ολλανδίας.
Τέτοιοι σημαιοφόροι τοποθετούνταν ως εμπροσθοφυλακή των στρατευμάτων κατά τη διάρκεια του ογδοηκονταετούς πολέμου, του πολέμου της Ανεξαρτησίας, που οδήγησε στη γέννηση των Κάτω Χωρών το 1648. Σε αυτή τη μεγάλων διαστάσεων αυτοπροσωπογραφία, ο Ρέμπραντ ζωγραφίζει τον εαυτό του με επαναστατικό ύφος, γεμάτο θάρρος και γενναιότητα. Ηταν η έναρξη μιας πορείας προς την κορυφή, που θα κατέληγε στη «Νυχτερινή περίπολο».
Ο Τάκο Ντίμπιτς, γενικός διευθυντής του Rijksmuseum, δήλωσε πως «ο “Σημαιοφόρος” είναι μία από τις μεγάλες αυτοπροσωπογραφίες του Ρέμπραντ και η καλλιτεχνική του κορύφωση. Περήφανος και προσηνής ταυτόχρονα, είναι ένας ύμνος στην ανθρωπότητα». Ο Ρέμπραντ ήταν 30 ετών όταν ζωγράφισε τον «Σημαιοφόρο». Ζωγράφισε τον εαυτό του με ρούχα εποχής. Συνειδητά τοποθετεί τον εαυτό του στη βόρεια παράδοση προτρέτων σημαιοφόρων με τις υπογραφές του Ντίρερ, του Λούκας φαν Λέιντεν και του Χόλτσιους.
Οι σημαιοφόροι είχαν επικίνδυνο καθήκον μέσα στο στράτευμα τον 17ο αιώνα. Στο πεδίο της μάχης προηγούνταν των στρατιωτών με γυαλιστερά ρούχα και ανεμίζουσες σημαίες. Ο στρατός, στη διάρκεια του ογδοηκονταετούς πολέμου, είχε εξεγερθεί κατά της ισπανικής κυριαρχίας. Ταυτόχρονα, ο «Σημαιοφόρος» δείχνει τη φιλοδοξία του Ρέμπραντ να ζωγραφίσει ένα ομαδικό πορτρέτο στρατιωτών, κάτι που πέτυχε αργότερα με την ανάθεση της «Νυχτερινής Περιπόλου». Ο Ρέμπραντ είχε ζωγραφίσει περί τα 340 έργα. Στην Ολλανδία υπάρχουν 44 έργα του Ρέμπραντ, εκ των οποίων τα 22 στο Rijksmuseum.
Ματιές Στον Κόσμο
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Φρέντερικ Ντάγκλας
Η Νάσιοναλ Πόρτρετ Γκάλερι του Σμιθσόνιαν, στην Ουάσιγκτον, παρουσιάζει μεγάλη έκθεση για τη θρυλική και επιδραστική προσωπικότητα του Φρέντερικ Ντάγκλας (1818-1895), που γεννήθηκε σκλάβος. Διεκδικώντας την ελευθερία του σε πολύ νεαρή ηλικία, κατέφυγε στη Νέα Υόρκη και σταδιακά εξελίχθηκε σε σημαντικό κήρυκα της απελευθέρωσης των μαύρων, διανοούμενο και συγγραφέα. Εγραφε για την ελεύθερη συνείδηση. Η έκθεση συνδέει την έντυπη κουλτούρα με τη διαμαρτυρία και την πρόοδο.
ΔΡΕΣΔΗ
Μη με λησμόνει
Το κάστρο Χούμπερτουσμπουργκ, ανάμεσα στη Δρέσδη και στη Λειψία (στο Βέρμσντορφ), είναι ένα ανακτορικό κυνηγετικό καταφύγιο του 18ου αιώνα. Λίγοι το θυμούνται. Επειτα από πολλές αλλαγές χρήσεων, παραμένει κενό, αλλά τα δωμάτιά του είναι γεμάτα αναμνήσεις όσων πέρασαν από εκεί. Σήμερα, έχει ανοίξει και φιλοξενεί την έκθεση «Μη με λησμόνει» με διασπορά 80 έργων συγχρόνων καλλιτεχνών. Συνδιαλέγονται με τη μνήμη, με το κενό, με την ανάγκη νοηματοδότησης ενός χώρου φορτισμένου.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Λιζλ Στάινερ
Φωτογράφος-θρύλος, γεννημένη στην Αυστρία, με καριέρα στην Αμερική, η Λιζλ Στάινερ πέθανε σε ηλικία 95 ετών. Η Στάινερ υπήρξε φωτογράφος προσωπικοτήτων αλλά ήταν ονομαστή και για τις αυτοπροσωπογραφίες της ακόμη και σε μεγάλη ηλικία. Είχε φωτογραφίσει πολλούς δικτάτορες, όπως ο Κάστρο, ο Πινοσέτ, ο Χρουστσόφ, και το διασκέδαζε, γιατί τους έλεγε πώς να στηθούν και εκείνοι υπάκουαν. Φωτογράφισε επίσης τον Τζον Κένεντι, τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, τον Λούις Αρμστρονγκ…
ΚΑΪΡΟ
Ολλανδία και Αίγυπτος
Μια έκθεση στην ολλανδική πόλη Λέιντεν, στο Εθνικό Μουσείο Αρχαιοτήτων, προκαλεί αντιδράσεις στην Αίγυπτο. Η έκθεση έχει τίτλο «Η Αίγυπτος στη χιπ-χοπ, τζαζ, σόουλ και φανκ» και εστιάζει σε μαύρους σταρ της ποπ κουλτούρας, όπως η Μπιγιονσέ ή η Τίνα Τέρνερ, και στην έμπνευσή τους από την αρχαία Αίγυπτο ως μια μαύρη, αφρικανική κουλτούρα. Η σύνδεση των αρχαίων Αιγυπτίων με τη Μαύρη Αφρική θεωρείται σύμπτωμα της διορθωτικής τάσης της Ιστορίας από ορισμένους κύκλους.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Ο 21ος και ο 18ος
Το Μουσείο Φρικ στο Μανχάταν, στην προσωρινή του έδρα, παρουσιάζει μια γοητευτική σύζευξη σύγχρονης και κλασικής τέχνης. Είναι μια εγκατάσταση ειδικά για σχεδιασμένο χώρο, δημιουργημένη από τον Ελβετό καλλιτέχνη Νίκολας Πάρτι, που συνδυάζει το έργο του Ροζάλμπα Καριέρα «Πορτρέτο άνδρα με κοστούμι προσκυνητή» με ένα περιβάλλον δικών του παστέλ, δημιουργώντας μια έντονη αίσθηση φόρμας και χρώματος. Το έργο του Καριέρα αποκτήθηκε από το Μουσείο Φρικ το έτος 2020.
