Οι αφανείς έως πρόσφατα γυναίκες ζωγράφοι του Μοντερνισμού στη Γερμανία έρχονται στην προθήκη της δημοσιότητας. Αποκτούν κοινωνική ορατότητα και οικουμενική αναγνώριση, έστω και δεκαετίες μετά την παραγωγή του έργου τους. Και στην εποχή τους ήταν γνωστές και αναγνωρισμένες στον καλλιτεχνικό κύκλο της Γερμανίας, αλλά δεν πέρασαν στη δημόσια ιστορία, δεν έγιναν μέρος μιας μεγάλης αφήγησης των ρευμάτων ιδεών και τέχνης. Η νέα έκθεση στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών στο Λονδίνο έχει τίτλο «Making Modernism» (Δημιουργώντας τον Μοντερνισμό) και φέρνει στο προσκήνιο ονόματα γυναικών που ήταν σκαπανείς της τέχνης στη Γερμανία και γενικότερα στον πολιτισμικό χώρο της Κεντρικής Ευρώπης στις αρχές του 20ού αιώνα. Ονόματα όπως αυτά της Πάουλα Μόντερζον-Μπέκερ, της Κέτι Κόλβιτζ, της Γκαμπριέλε Μίντερ και της Μαριάνε Βέρεφκιν έρχονται 100 και πλέον χρόνια μετά να μας μιλήσουν για ρήξεις και τομές. Η θεματογραφία ευρύτατη: αυτοπροσωπογραφία, νεκρές φύσεις, το γυναικείο σώμα, όψεις της παιδικής ηλικίας, τοπιογραφίες και αστικά τοπία. Ολα συγκροτούν ένα σώμα που επανεγγράφεται με νέους κώδικες στις αρχές του 20ού αιώνα. Ολες αυτές οι ζωγράφοι, στις οποίες μπορούμε να προσθέσουμε τα ονόματα της Ερμα Μπόσι, της Οτίγιε Ρέιλεντερ και της Γιακόμπα φον Χέεμσκερκ, άνοιξαν δρόμους όχι αυτονόητους ούτε αναμενόμενους σε μια Γερμανία (και έναν κόσμο) που άλλαζε βαθιά από το 1900 έως το 1920. Η έκθεση στο Λονδίνο συγκεντρώνει 65 έργα, ως μια χειρονομία ευρείας γνωριμίας και εξοικείωσης με μια κληρονομιά που λίγο-πολύ είχε θαμπώσει στη μνήμη, τουλάχιστον εκτός Γερμανίας. Η Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου αναφέρεται σε αυτές τις γυναίκες καλλιτέχνιδες από τις αρχές του 20ού αιώνα, ως δημιουργούς που η ίδια η Ιστορία απέκρυψε από τον ορίζοντα. Με αυτή τη νέα δημοσιότητα, η έκθεση αποσκοπεί να καταστήσει αυτήν την κληρονομιά των σκαπανέων γυναικών του Μοντερνισμού συναφή με την ευρύτερη πολιτισμική και ιδεολογική ατζέντα του 21ου αιώνα. Ζητήματα που αφορούν το φύλο και την ταυτότητα, όσο και ζητήματα αναπαράστασης, συμπερίληψης και συνειρμών, καθίστανται σχετικά και επίκαιρα μέσα από μία διαδικασία εκ νέου ανάγνωσης της πρόσφατης ιστορικά παρακαταθήκης των ιδεών και των κινημάτων τέχνης. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 12 Φεβρουαρίου 2023.
Ματιές στον κόσμο
Φω
ΠΑΡΙΣΙ
Εντβαρντ Μουνκ
Στο Μουσείο Ορσέ του Παρισιού συνεχίζεται έως τις 22 Ιανουαρίου η έκθεση, σε συνεργασία με το Μουσείο Μουνκ του Οσλο, που φέρνει αντιπροσωπευτικά έργα του Νορβηγού ζωγράφου (1863-1944). Εκτίθενται πάνω από 100 έργα, κυρίως ζωγραφική, αλλά και σχέδια και άλλες τεχνικές, που φανερώνουν το εύρος της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Μουνκ. Η έκθεση θεωρείται βιογραφική, καθώς παρακολουθεί τη διαδρομή και την πολυπλοκότητα της σκέψης του.
Βασιλεία
Στέισι Τζίλιαν Αμπε
Γεννημένη στην Ουγκάντα το 1990, η Στέισι Τζίλιαν Αμπε είναι μια διεθνής εικαστικός, που έχει κατακτήσει μεγάλη φήμη με τη συμβολική, παραστατική ζωγραφική της πάνω σε θέματα ταυτότητας, μαύρων γυναικών και σύνδεσης σώματος και τέχνης. Αυτήν την περίοδο έχει οργανωθεί μεγάλη έκθεση έργων στην Ελβετία, και συγκεκριμένα στο Μουσείο Τέχνης Βόλσμπουργκ της Βασιλείας, στην οποία τα έργα της Αμπε έχουν μεγάλη δύναμη αφήγησης.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Ερμής και Ψυχή
Η Εθνική Πινακοθήκη στην Ουάσιγκτον ανακοίνωσε την απόκτηση τριών σημαντικών χαρακτικών του 1597 – ένα τρίπτυχο με θέμα την απαγωγή της Ψυχής από τον Ερμή. Πρόκειται για έργα του Ολλανδού Γιαν Μίλερ (1571-1628), που είχε διακριθεί ως χαράκτης στην καλλιτεχνική σκηνή του Χάρλεμ και στην αυτοκρατορική αυλή της Πράγας. Τα χαρακτικά βασίζονται στο μαρμάρινο γλυπτό που είχε φιλοτεχνήσει σε φυσικό μέγεθος ο Αντριαν ντε Βρις το 1593.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Εντουαρντ Χόπερ
Σημαντικό σημείο για τους επισκέπτες της Νέας Υόρκης είναι η έκθεση με έργα Εντουαρντ Χόπερ στο Μουσείο Ουίτνεϊ. Η έκθεση εξερευνά τη βαθιά προσωπική σχέση του ζωγράφου με την πόλη για σχεδόν έξι δεκαετίες (1908-1967). Τα έργα, που παρουσιάζονται έως τον Μάρτιο, αποκαλύπτουν το όραμα του Χόπερ για το αστικό περιβάλλον της Νέας Υόρκης σαν μια αυτοβιογραφία, αλλά και μια τομή στην πόλη που αλλάζει.
ΕΛΣΙΝΚΙ
Μεγάλη δωρεά
Το Μουσείο Ατενέουμ του Ελσίνκι, που είναι η Εθνική Πινακοθήκη της Φινλανδίας, δέχθηκε μια σημαντική δωρεά ύψους ενός εκατ. ευρώ. Η δωρεά προέρχεται από Φινλανδό πολίτη. Τα χρήματα θα αξιοποιηθούν σε προγράμματα επέκτασης και βελτίωσης των υπηρεσιών του μουσείου προκειμένου να καταστεί διεθνούς ακτινοβολίας. «Είναι πιο συνηθισμένο να γίνονται δωρεές με μορφή έργων τέχνης», λέει η διευθύντρια του Ατενέουμ, Μάρια Σακάρι.
