Το πρωτοποριακό έργο της Σουηδέζας ζωγράφου Χίλμα αφ Κλιντ (1862-1944) ανοίγει δρόμους για να στοχαστούμε πάνω στο πώς επηρέασε την εξέλιξη της τέχνης. Αυτή την περίοδο υπάρχει μια μεγάλη και πολλαπλώς σημαντική έκθεση έργων της στη Στοκχόλμη, στο Moderna Museet, όπου έπειτα από παρένθεση μίας δεκαετίας εκτίθεται και πάλι η μνημειακών διαστάσεων ενότητα με τον αινιγματικό τίτλο «Τα Δέκα Μεγαλύτερα». Είναι έργα που φιλοτέχνησε η ίδια σε διάστημα μόλις 40 ημερών το 1907 ολοκληρώνοντας το αποτύπωμα ενός κόσμου, στα όρια του μυστικισμού και της ψυχεδέλειας, χωρίς να γνωρίζει ότι επί της ουσίας άνοιγε ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της τέχνης. Η Χίλμα αφ Κλιμτ με αυτή την ενότητα εγκαινιάζει την αφαιρετική τέχνη στον ευρωπαϊκό Βορρά με έναν τρόπο συγγενή με την τέχνη, όπως εξελίχθηκε μετά μεταξύ 1940-1960. Είναι πρωτοπόρος ως προς τη χειρονομία, αλλά και ως προς τη σύνθεση, τη φόρμα, τα μοτίβα, τη γεωμετρία, τη σπουδή πάνω στο χρώμα. Η έκθεση στη Στοκχόλμη είναι απόρροια της συνεργασίας του Moderna Museet με το Ιδρυμα Χίλμα αφ Κλιντ και παρότι εστιάζει στα δέκα μεγάλων διαστάσεων αφαιρετικά έργα, πλαισιώνεται και από μια επιλογή άλλων έργων της –ακουαρέλες και επιζωγραφισμένες φωτογραφίες– που δίνουν όψεις ενός ιδιαίτερου σύμπαντος. Τα δέκα μεγάλων διαστάσεων ζωγραφικά έργα θεωρούνται πάντως η κορυφή της τέχνης της. Η ίδια είχε ιδιαίτερη έφεση στον μυστικισμό και υποστήριζε πως μια αθέατη δύναμη την οδηγούσε. Τα έργα που σήμερα εντυπωσιάζουν συμβολίζουν τους κύκλους της ζωής από τη γέννηση έως το γήρας, αν και η Χίλμα αφ Κλιντ ενδιαφερόταν πολύ περισσότερο για την πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου παρά για τη σωματική ακμή της νεότητας ή τη φθίνουσα πορεία προς τον θάνατο. Χωρίς αμφιβολία, οι εκ των υστέρων εκτιμήσεις ιστορικών της τέχνης ήταν παντελώς έξω από την κοσμοθεωρία της. Η ίδια δεν θεωρούσε τον εαυτό της σκαπανέα του μοντερνισμού, ούτε επιδίωκε ρήξη με το κατεστημένο. Απλώς επιχειρούσε να δώσει μορφή στο εσωτερικό της κάλεσμα. Στη διάρκεια της ζωής της βασανιζόταν για να βρει ένα χώρο ώστε να μπορεί να εκθέσει τα μεγάλων διαστάσεων έργα της, καθώς συναντούσε αδιαφορία. Είχε καταφέρει να τα δείξει σε μικρό κύκλο εμπίστων και φιλοτέχνων. Σήμερα, η συμβολή της στη μοντέρνα τέχνη του 20ού αιώνα θεωρείται καθοριστική.
Ματιές στον κόσμο
ΛΟΝΔΙΝΟ
Ολγα ντε Αμαράλ
Η Κολομβιανή καλλιτέχνις Ολγα ντε Αμαράλ είναι γνωστή διεθνώς για τον τρόπο που μετατρέπει την ύφανση σε έργο τέχνης. Αυτήν την περίοδο εκθέτει στο Λονδίνο, έπειτα από δέκα χρόνια απουσίας από τη βρετανική πρωτεύουσα, στη Lisson Gallery, και τα έργα της παραπέμπουν στην παράδοση του αργαλειού. Τα υφάσματα αιωρούνται σαν καταρράκτες υφασμένης ύλης και γεννούν ψευδαισθήσεις κίνησης και βάθους.
ΝΑΝΣΙ
Αρχιτεκτονική και φαντασία
Στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Νανσί μια έκθεση διερευνά την αρχιτεκτονική έξω από τον κόσμο της λογικής. Εστιάζεται στην αρχιτεκτονική ουτοπία και στην αχαλίνωτη φαντασία αρχιτεκτόνων και εικαστικών σε σχέση με την πόλη. Η έκθεση συγκεντρώνει 150 έργα από την Αναγέννηση έως τις μέρες μας, αλλά δεν περιορίζεται στη ζωγραφική – περιλαμβάνει όλα τα μέσα και τις τεχνικές: φωτογραφίες, βίντεο, εγκαταστάσεις, κινηματογράφο, λογοτεχνία.
ΦΛΟΡΙΝΤΑ
Σαλβαδόρ Νταλί
Στο Σεντ Πίτερσμπουργκ της Φλόριντα, λειτουργεί από το 1982 το Μουσείο Σαλβαδόρ Νταλί. Από το 2011, ωστόσο, οπότε εγκαινιάστηκε το νέο φουτουριστικό κτίριο, το μουσείο έγινε αξιόλογος προορισμός διεθνούς ακτινοβολίας. Από τα πρόσφατα αποκτήματα του μουσείου το εικονιζόμενο μπούστο γυναίκας, που δημιουργήθηκε αρχικά το 1933 και στη σύγχρονη μορφή του το 1976-77, θα αποτελέσει μέρος των συλλογών που μετρούν πάνω από 2.000 έργα του Νταλί.
ΠΑΡΙΣΙ
Αρτε πόβερα
Στο Μουσείο Jeu de Paume στο Παρίσι, η νέα έκθεση φέρνει σε γνώση μας τον καλλιτεχνικό αναβρασμό στην Ιταλία στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές του ’70. Μας μεταφέρει στην καρδιά της άρτε πόβερα και παρουσιάζει μεγάλα ονόματα μαζί με λιγότερο προβεβλημένα, επεκτείνοντας το πεδίο έρευνας σε περιοχές συγγενείς της ίδιας της εικαστικής δημιουργίας, όπως ήταν τα χρόνια εκείνα η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, η μουσική, οι κατασκευές.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Σερ Τζον Σόαν
Στο Βερολίνο, η συνεργασία με το Μουσείο Τζον Σόαν αντανακλάται με μία έκθεση στο Μουσείο Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού της γερμανικής πρωτεύουσας. Ο σερ Τζον Σόαν (1753-1837) ήταν ο μεγαλύτερος αρχιτέκτονας στο Λονδίνο στη διάρκεια της γεωργιανής εποχής. Το σπίτι-εργαστήριό του είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα, ιδιαίτερα, μουσεία. Πολλά από τα νεοκλασικά σχέδιά του φιλοτεχνούνταν για τις παραδόσεις που έκανε στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών.
