Η ηρεμία του σαλονιού της οικογένειας Μεσίνα στη Βενετία ήταν σχεδόν πιο «εκκωφαντική» από τα μουσικά ακούσματα του μικρού Ετορε. Ο κ. Φίλιπο, δικηγόρος στο επάγγελμα ο οποίος πήρε τη φαμίλια του όταν ο γιος του ήταν πέντε ετών και μετακόμισαν από την Κατάνια, απολάμβανε ήσυχος λίγη τζαζ και περισσότερη όπερα. Επιθυμούσε ηρεμία έπειτα από μία θορυβώδη μέρα στο γραφείο. Ο «Εκτορας» ήθελε βαβούρα και τους ρυθμούς ροκ εν ρολ που λάτρευε ακούγοντας Simon & Garfunkel και λίγο Crosby, Stills & Nash. Σεβόταν, ωστόσο, τη μουσική υπόκρουση που επέλεγε σταθερά ο πατέρας του. Αλλωστε, ο σεβασμός στο σπίτι δεν ήταν θέμα ιδιοτήτων ή ρόλων, αλλά χαρακτήρων, συμπεριφορών.
Οταν απομονωνόταν στο δωμάτιο ή την τάξη του σχολείου του, ο Ετορε έπαιρνε την κατάσταση στα χέρια του, καθώς τα αυτιά του δεν τεντώνονταν απλώς στους ήχους της ροκ. Διάβαζε μανιωδώς για πυροβολισμούς, εκρήξεις, για τις κοινωνικοπολιτικές αναταραχές στην πατρίδα του τη δεκαετία του ’70. Για τα λεγόμενα «μολυβένια χρόνια» και τη δράση των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Ο μετέπειτα προπονητής, ο οποίος τη Δευτέρα (24/11) παραιτήθηκε από τον πάγκο της Αρμάνι Μιλάνο, εξακολουθεί να θεωρεί τον εαυτό του «σοσιαλιστή» και συμμετείχε σε πορείες διαμαρτυρίας κατά της αμερικανικής εμπλοκής που το 1973 ανέτρεψε την κατάσταση στη Χιλή, φέρνοντας στην εξουσία τον δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ.
Breaking news from northern Italy tonight, Ettore Messina resigns as the head coach of @OlimpiaMI1936 pic.twitter.com/1xmlAFlPiC
— EuroLeague (@EuroLeague) November 24, 2025
Η μετριοπαθής στάση της οικογένειάς του τον απέτρεψε από εξτρεμισμούς. Αυτό συχνά τον απομόνωνε ως φοιτητή καθώς ο ίδιος έλεγε πως «την ίδια στιγμή, όσοι ασχολούνταν με τον αθλητισμό, ήταν “σπασίκλες” και πίστευαν πως αν δεν είσαι σε εκείνα τα γεμάτα καπνό δωμάτια να μιλάς για πολιτική, δεν μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο». Δεν περιόρισε, όμως, τη σκέψη του. Εντός κι εκτός γηπέδου.
Οταν «ένιωσε το δωμάτιο» στο Μιλάνο
Η σπουδαία προπονητική καριέρα του Ετορε Μεσίνα, που άρχισε σε ηλικία μόλις 17 ετών ως κόουτς της ομάδας νέων της Βενέτσια, του χάρισε τέσσερις τίτλους Ευρωλίγκας (1998 και 2001 με τη Βίρτους Μπολόνια και 2006 και 2008 με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας). Τον έφερε στους πάγκους και των Μπενετόν Τρεβίζο, Ρεάλ Μαδρίτης, τον έχρισε σύμβουλο των Λέικερς και βοηθό του θρυλικού Γκρεγκ Πόποβιτς στους Σπερς και από το 2019 ήταν προπονητής και πρόεδρος μπασκετικών επιχειρήσεων της Ολίμπια Μιλάνο. Κατάφερε, εκτός από τρία πρωταθλήματα Ιταλίας, να την οδηγήσει σε ένα μόνο Final Four Ευρωλίγκας (χάνοντας με 84-82 στα 0,5΄΄ τον ημιτελικό με την Μπαρτσελόνα στην Κολωνία) και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που τον θεωρούσαν ευγενικά «old school» και πιο επικριτικά «ξεπερασμένο».
Ο 66χρονος Ιταλός κόουτς αποφάσισε να παραιτηθεί ως προπονητής, εξηγώντας λίγες ώρες αργότερα, με γραπτή δήλωσή του, ότι «συνειδητοποίησα ότι είχα γίνει –όχι μόνο σήμερα– ένας παράγοντας διχασμού και, κατά συνέπεια, μια απόσπαση της προσοχής. Ακόμα και δεσμευόμενος να εκτελώ τη δουλειά μου όσο το δυνατόν καλύτερα, κάθε περίσταση μετατράπηκε σε ευκαιρία για να ανοίξει ένα δημοψήφισμα υπέρ ή κατά εμού προσωπικά. Δίσταζα ακόμη και να ανέβω τα τελευταία σκαλιά προς το γήπεδο. Πιστεύω ότι εκπληρώνω με τον καλύτερο τρόπο την ευθύνη που μου εμπιστεύτηκε ο Τζόρτζιο Αρμάνι και ο σύλλογος από την πρώτη μου μέρα με Ολίμπια. Εχω κίνητρο να συνεχίσω να εργάζομαι δίπλα στον πρόεδρό μας, Λέο Ντελ Ορκο και, κοιτάζοντας μπροστά, είμαι βέβαιος ότι ο κόουτς Πέπε Ποέτα και το τεχνικό επιτελείο θα συνεχίσουν να εργάζονται με τη δέσμευση και την ικανότητα που δεν τους έλειψε ποτέ».
Olimpia Milano released a letter from their now-former coach explaining the reasons behind his departure 👀
Ettore Messina got brutally honest there: https://t.co/aHCf00XoHG pic.twitter.com/J9FMUa4AyQ
— BasketNews (@BasketNews_com) November 25, 2025
Ο πρώτος μέντορας και το «διαβατήριο» των αγγλικών
Ο Ετορε Μεσίνα γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1959 στην Κατάνια, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σικελίας. Οταν την περίοδο 2014-2019 διετέλεσε βοηθός προπονητή του Γκρεγκ Πόποβιτς στους Σαν Αντόνιο Σπερς, είχε εκμυστηρευτεί στην εφημερίδα «San Antonio Express-News» τη σχέση με τον πατέρα του και την ακαδημαϊκή συμβουλή που καθόρισε την καριέρα του. «Ο πατέρας μου δεν ήταν άνθρωπος των σπορ. Ηταν ένας κύριος σοβαρός, πιστός στη φαμίλια του και, όπως λέτε και στα αγγλικά, “accountable” (=“υπόλογος”). Κοινώς, δεν είχε πρόβλημα να πει “έκανα λάθος”». Εξήγησε την εντολή του «να μάθεις αγγλικά. Θα σε βοηθήσουν» και ο Μεσίνα τα συνδύασε με λατινικά, ελληνικά, ιστορία και φιλοσοφία που μάθαινε στο πανεπιστήμιο, ως φοιτητής Οικονομίας και Διοίκησης.
Το μπάσκετ, όμως, τον είχε συνεπάρει για τα καλά, έστω κι αν δεν έπαιξε ο ίδιος σε υψηλό επίπεδο. Και δεν απαρνήθηκε ποτέ τον παράγοντα τύχη, αποκαλώντας «lucky break» το καλοκαίρι του 1983, μετά τη θητεία του ως βοηθός στην Ούντινε. Τότε που ο ιδιοκτήτης της Βίρτους Μπολόνια, Τζιανλουίτζι Πορέλι, είχε προσλάβει προ ημερών τον Αλμπέρτο Μπούκι ως νέο προπονητή και χρειαζόταν κάποιον για να μιλά με τους νεοφερμένους Ελβις Ρολ και Γιαν Βαν Μπρέντα-Κολφ, αφού ο Μπούκι δεν γνώριζε αγγλικά. Ο ανοιχτόμυαλος και φιλομαθής Ετορε εργάστηκε επίσης πλάι σε Σάντρο Γκάμπα και Μπομπ Χιλ και ο σύμβουλος του Πορέλι και σπουδαίος Νταν Πίτερσον, είχε μία ριζοσπαστική ιδέα: «Δώσε την ομάδα στον Ετορε».
Σε ηλικία 30 ετών, ο Μεσίνα βρέθηκε να καθοδηγεί τον 34χρονο μεγάλο σταρ (αλλά και προβληματικό χαρακτήρα) «Σούγκαρ» Ρέι Ρίτσαρντσον, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν από μερικές μέρες. Κατέκτησε το 1990 το Κύπελλο Κυπελλούχων και το Κύπελλο Ιταλίας, πήρε το πρώτο πρωτάθλημα το 1993 και αποχώρησε για την Εθνική Ιταλίας, πριν επιστρέψει από το 1997 έως το 2002 στην Μπολόνια, για δύο τίτλους Ευρωλίγκας, το 1998 κόντρα στην ΑΕΚ του Γιάννη Ιωαννίδη και το 2001 απέναντι στην Ταουγκρές.
Το εξωτερικό και η συνάντηση με τον «Ποπ»
Μετά τον χαμένο τελικό του 2002 από τον Παναθηναϊκό, ο Ετορε Μεσίνα παραιτήθηκε, έπειτα από απαίτηση των εξαγριωμένων προς τη διοίκηση οπαδών. Συνέχισε για μία τριετία στο Τρεβίζο, με ένα πρωτάθλημα και τρία Κύπελλα Ιταλίας, πριν από την πρώτη μετανάστευση. Ανέλαβε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας στη θέση του Ντούσαν Ιβκοβιτς, το 2006 την οδήγησε στο πρώτο ευρωπαϊκό «στέμμα» της μετά το 1971 και επανέλαβε τον θρίαμβό του το 2008 με καθοδηγητή τον Θοδωρή Παπαλουκά, ο οποίος έχει δηλώσει ότι «ο κόουτς Μεσίνα είναι ο προπονητής που με κατάλαβε περισσότερο από τον καθένα».
Από 2009 έως 2011 δεν πέτυχε το ίδιο στη Ρεάλ Μαδρίτης και οι ΗΠΑ ήταν το μπασκετικό πεπρωμένο του, έχοντας αναπτύξει σχέσεις από τα 21 του, ως μεταφραστής του θρύλου του Νορθ Καρολάινα (και κόουτς του Μάικλ Τζόρνταν στο NCAA), Ντιν Σμιθ. Το 2011 βρέθηκε στο Λ.Α. ως σύμβουλος στους Λέικερς και μετά τη διετή επιστροφή στη Μόσχα, το 2014 έγινε μέλος του επιτελείου του Γκρεγκ Πόποβιτς στο Σαν Αντόνιο. «Πλάι στον Γκρεγκ έμαθα πώς πρέπει να λειτουργούν όλα επαγγελματικά και με αφοσίωση και πάντα δίχως να παίρνεις τον εαυτό σου στα σοβαρά», έχει επισημάνει. «Με τον “Ποπ” είδα ότι οι σχέσεις παικτών, προπονητών και ομάδων είναι πέρα από τη νίκη και την ήττα. Οφείλεις να είσαι επαγγελματίας, να παίζεις και να προπονείς καλά, ωστόσο υπάρχουν άνθρωποι πίσω από όλα αυτά. Στα δείπνα των Σπερς δεν συζητούσαμε σχεδόν ποτέ για μπάσκετμπολ».
Η προσέγγιση και οι σκληρές αλήθειες του
Ο Ετορε Μεσίνα είναι ένας άνθρωπος που, εκτός από το ταλέντο και τη σκληρή δουλειά, πιστεύει και στους χαρακτήρες, στην επικοινωνία. Επιμένει να τονίζει ότι «κάποια στιγμή, κάθε οργανισμός και κόουτς έρχεται αντιμέτωπος με το δίλημμα “αξίες ή πρόσωπα;”». Εχει πει επίσης πως «ο Πόποβιτς μου έδειξε τη σημασία της “κοντής” μνήμης. Μπορούσε να τσακωθεί με έναν παίκτη, όμως το κρατούσε για δύο λεπτά, τον χτυπούσε στην πλάτη και τον έριχνε πάλι στο παρκέ. Και, κυρίως, αποδεχόταν την απολογία ή το έκανε και ο ίδιος δημοσίως». Ο ίδιος δεν απέφυγε τις (δημόσιες) διαμάχες.
Πριν από χρόνια δημοσιοποίησε ένα επικριτικό mail προς τον νυν σταρ της Μονακό, Μάικ Τζέιμς, όταν τον έδιωξε από το Μιλάνο, ενώ το 2022, έπειτα από ήττα στο Κάουνας (τέταρτη διαδοχική), επέκρινε στη συνέντευξη Τύπου τους Κέβιν Πάνγκος και Μπράντον Ντέιβις, δηλώνοντας: «Δεν παίζουν καλά, όμως εγώ τους έφερα εδώ και τους έχω εμπιστοσύνη. Χρειάζονται βοήθεια, αλλά το σημαντικότερο είναι να βοηθήσουν τους εαυτούς τους. Στη ζωή, ο πρώτος κανόνας όταν όλα πάνε σ…ά, είναι να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Αν περιμένεις κάποιον άλλον να κλείσει τον ανεμιστήρα, τότε θα δεχτείς τα σ…ά στο πρόσωπό σου. Συγγνώμη για την ειλικρινή γλώσσα».
Ettore Messina keeps it straight and honest 😄 pic.twitter.com/1miQ4beRG0
— BasketNews (@BasketNews_com) November 18, 2022
Την περσινή σεζόν δέχθηκε αρνητικά σχόλια όταν στη συνέντευξή του στην ιστοσελίδα Eurohoops είχε πει ότι «ως Ευρωλίγκα, χάσαμε μια τεράστια ευκαιρία, πριν από 15 χρόνια, για να γίνουμε το αναπτυξιακό πρωτάθλημα του ΝΒΑ».
Ο Ετορε Μεσίνα, ωστόσο, δεν έκρυβε ποτέ τα λόγια του και δεν ξέχασε και ποτέ τις στιγμές και τις καταστάσεις που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα, την οπτική του για τα πράγματα και, εύλογα, στην πορεία, ακόμη και την προπονητική φιλοσοφία του. Οπως δεν ξέχασε και τη (σιωπηρή) ευχή «buona fortuna» (=«καλή τύχη») του πατέρα του, ο οποίος μπορεί να μην αγαπούσε τα σπορ και να λάτρευε τη δικηγορία και την όπερα, όμως όταν πέθανε, άφησε πίσω του μία κούτα με αποκόμματα εφημερίδων από αγώνες του γιου του, μαζί με εισιτήρια στα οποία δεν είχε μάθει ο Ετορε ότι ο μπαμπάς του ήταν στις εξέδρες.
