Η χρονιά της Ινδίας, ο χάρτης των επενδύσεων, το «μπλοκ» του δήμου και το «καπέλο» 20%

Καλημέρα σας,

«Φωτιές» άναψε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με το σχέδιό της για καθυστέρηση βασικών διατάξεων του νέου AI Act και χαλάρωση των αυστηρών κανόνων προστασίας δεδομένων. Μια κίνηση που για πολλούς αποτελεί κόκκινο πανί και οπισθοδρόμηση στην ψηφιακή πολιτική της Ε.Ε. Με τις αλλαγές, οι εταιρείες τεχνολογίας θα μπορούν ευκολότερα να χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα για την εκπαίδευση μοντέλων AI χωρίς ρητή συναίνεση, ενώ οι χρήστες θα βλέπουν λιγότερα ενοχλητικά cookie banners.

Στα δικά μας, η Ελλάδα μπαίνει σε φάση «επανεφεύρεσης» του τουρισμού της, ποιος πήρε παράταση 450 ημερών και ο μεγάλος χάρτης των επενδύσεων. Τα αυθαίρετα μπλοκαρίσματα στα social media δήμου και η «ένεση» 34,9 εκατ. ευρώ. Πού βρίσκεται το νέο Τελωνείο και τι σχέση έχει με ένα κατάστημα των ΕΛΤΑ. Γιατί η Ελλάδα κολυμπά αντίθετα στο ρεύμα, τι αναλαμβάνει να εισπράξει το Δημόσιο και τι συμβαίνει με τις Ελληνικές Αλυκές. Τα ρεκόρ που σπάνε, η Okeanis Eco Tankers, τα 115 εκατ. και τα δύο νέα Suezmax.  

Από το success story στο μεγάλο re-define

• Η Ελλάδα μπαίνει σε φάση «επανεφεύρεσης» του τουρισμού της, όπως φάνηκε στο Reimagine Tourism in Greece, το συνέδριο που διοργάνωσε η «Καθημερινή» στις 18 και 19 Νοεμβρίου στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το μήνυμα ήταν σαφές. Το brand είναι δυνατό, αλλά η πίεση μεγαλώνει. Από αεροδρόμια και λιμάνια έως την εκπαίδευση του προσωπικού, οι υποδομές χρειάζονται αναβάθμιση για να αντέξουν τον αυξανόμενο ανταγωνισμό. Στελέχη του κλάδου συμφώνησαν πως η επιμήκυνση της σεζόν, η διαχείριση των ροών και η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού είναι κρίσιμες προτεραιότητες. Παρά τις προκλήσεις, η Ελλάδα παραμένει διεθνές success story. Ομως, όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, «το re-imagine πρέπει να γίνει re-define».

Γιατί το 2026 θα είναι η χρονιά της Ινδίας

• Η Ελλάδα συνεχίζει να ανεβαίνει στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη, αλλά ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Παράσχης, προειδοποιεί για θεμελιώδη κενά. Εκανε λόγο για «σημαντικότατο έλλειμμα» τουριστικών σπουδών και τόνισε την ανάγκη στενότερης σύνδεσης μεταξύ αγοράς και εκπαίδευσης. Ο κ. Παράσχης υπογράμμισε τη σημασία της κοινωνικής διάστασης, της σχέσης με τις τοπικές κοινωνίες και της άμεσης προσαρμογής στην κλιματική κρίση. Με 1 εκατ. κρεβάτια σε Airbnb και άλλο ένα εκατ. σε ξενοδοχεία, ζήτησε ισχυρούς και αποκεντρωμένους DMO, κατά τα πρότυπα του Αμστερνταμ, για να ληφθούν κρίσιμες τοπικές αποφάσεις. Παρά τα προβλήματα απορρόφησης του Ταμείου Ανάκαμψης, ο κλάδος συνεχίζει να τρέχει. Οι αφίξεις είναι +4% και τα έσοδα περίπου +10%, με την Αθήνα να εξελίσσεται σε κορυφαίο city-break προορισμό. Οπως όμως τόνισε, χρειάζεται ένα master plan δεκαετίας, με πολύ σημαντικές παρεμβάσεις και στις ιδιωτικές και στις δημόσιες επενδύσεις. Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ επισήμανε πως ενώ παλιότερα γινόταν λόγος μόνο για την Κίνα, πλέον με τις πάνω από 100 άμεσες συνδέσεις εβδομαδιαίως στο «Ελ. Βενιζέλος» από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Β. Αμερική έχουμε μία δομική αναβάθμιση της διασυνδεσιμότητας, ενώ το 2026 θα είναι η χρονιά της Ινδίας με δύο αεροπορικές εταιρείες: την Aegean και την Indigo. Οπως τόνισε, η Αυστραλία είναι ένας από τους μεγάλους στόχους (και λόγω της διασποράς), ενώ οι χώρες της Ανατολικής Ασίας, όπως η Κορέα, είναι ακόμη οι αγορές που θα επιδιωχθεί ένα άνοιγμα.

Η Okeanis Eco Tankers σηκώνει 115 εκατ. για δύο νέα Suezmax

• Η Okeanis Eco Tankers ολοκλήρωσε με επιτυχία αύξηση κεφαλαίου 115 εκατ. δολ., διαθέτοντας 3,24 εκατ. νέες μετοχές στα 35,50 δολ. Η ζήτηση ήταν ισχυρή, επιβεβαιώνοντας την επενδυτική εμπιστοσύνη προς την εταιρεία σε μια περίοδο όπου η αγορά δεξαμενόπλοιων κινείται ανοδικά. Τα έσοδα θα χρηματοδοτήσουν την αγορά δύο Suezmax που ναυπηγούνται στη Daehan Shipbuilding στη Νότια Κορέα, αξίας 97 εκατ. δολ. το καθένα, με παράδοση τον Ιανουάριο του 2026. Με στόλο 6 Suezmax και 8 VLCCs, η ECO ενισχύει αποφασιστικά τη θέση της σε μια ισχυρή αγορά μεταφοράς crude.

Μακροπρόθεσμος οδικός χάρτης

• Την ανάγκη για έναν μακροπρόθεσμο οικονομικό οδικό χάρτη υπογράμμισε ο Ανδρέας Ανδρεάδης, CEO και co-Managing Partner του Sani/Ikos Group, μιλώντας στο συνέδριο «Reimagine Tourism 2025». Οπως είπε, ο τουρισμός, ο σημαντικότερος κλάδος της οικονομίας, αναπτύχθηκε γρήγορα, αλλά χωρίς προβλέψεις για κατοικία, υποδομές και περιβάλλον, γεγονός που οδηγεί σήμερα σε στρεβλώσεις που συχνά χαρακτηρίζονται «υπερτουρισμός». Ο κ. Ανδρεάδης τόνισε ότι απαιτείται δεκαετές σχέδιο για το σύνολο της οικονομίας, το οποίο θα καθορίζει στόχους για το ΑΕΠ, το εισόδημα ανά κάτοικο και το έσοδο ανά επισκέπτη. Υπογράμμισε ακόμη ότι η Ελλάδα διαθέτει ισχυρό ανθρώπινο κεφάλαιο στη φιλοξενία, ένα πλεονέκτημα που, όπως είπε, πρέπει να ενισχυθεί με εκπαίδευση.

Ανεβάζει ταχύτητα το Υπερταμείο

• Η ΕΕΣΥΠ ανεβάζει ταχύτητα, «τρέχοντας» ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας. Στο επίκεντρο βρίσκονται η ανάπλαση της ΔΕΘ και η αξιοποίηση των 22 περιφερειακών αεροδρομίων ενώ την ατζέντα συμπληρώνουν λιμένες και μαρίνες που ανεβαίνουν κατηγορία. Ηδη «τρέχουν» τέσσερις εμβληματικές παρεμβάσεις: η μακροχρόνια παραχώρηση του αεροδρομίου Καλαμάτας, ο διαγωνισμός για το επιχειρηματικό πάρκο logistics στο πρώην Στρατόπεδο Γκόνου, η αναβίωση του Κυβερνείου Θεσσαλονίκης και το πρόγραμμα αναβάθμισης της Διώρυγας της Κορίνθου. Κομβική θέση έχει και το mega-project της ΕΤΑΔ για την καταγραφή 36.000 ακινήτων, μια άσκηση που μπορεί να αναδείξει κρυμμένη αξία.

Η ζήτηση απογειώνεται, η εμπορική πολιτική παραμένει καθηλωμένη

• Μια αποκαλυπτική εικόνα για τις αντιφάσεις του ελληνικού θαλάσσιου τουρισμού παρουσίασε ο Αιμίλιος Μελής, επικεφαλής Στρατηγικής της PwC Greece, στο συνέδριο «Reimagine Greece 2025» της «Καθημερινής». Η Ελλάδα, είπε, είναι μία από τις κορυφαίες δυνάμεις της Μεσογείου στο yachting, 4η σε αριθμό σκαφών, 3η στα super yachts και 2η σε συνολική κίνηση με βάση τα δεδομένα AIS. Ωστόσο, παραμένει ουραγός σε αυτό που μετράει περισσότερο: τις υποδομές και τα έσοδα. Η χώρα έχει την τελευταία αναλογία σκαφών προς θέσεις ελλιμενισμού, δημιουργώντας ασφυκτικές πιέσεις σε Ιόνιο, Πελοπόννησο, Αττική και Δωδεκάνησα. Και ενώ η ζήτηση απογειώνεται, η εμπορική πολιτική παραμένει καθηλωμένη. Χαμηλά τέλη, οριζόντια τιμολόγηση και τελικός ΦΠΑ 5,2%–6,5% για μεγάλα σκάφη καθιστούν την Ελλάδα «φθηνή» σε σύγκριση με Ιταλία, Γαλλία ή Κροατία. Ετσι, οι ανταγωνιστές εισπράττουν 2-4 φορές περισσότερα ανά charter. Ο κ. Μελής μίλησε για οργανωμένα αγκυροβόλια τύπου «sea moorings», ζώνες αγκυροβολίας με σαφείς κανόνες, ψηφιακές πλατφόρμες κρατήσεων και ανάπτυξη του χειμερινού ελλιμενισμού.

Οι Ελληνικές Αλυκές στο ραντάρ επενδυτών

• Οι Ελληνικές Αλυκές επιστρέφουν στο προσκήνιο ως ένα από τα βασικά projects που θέτει σε προτεραιότητα η ΕΕΣΥΠ για τη διετία 2025–2026, με το Υπερταμείο να βάζει στο τραπέζι την αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή για τον ιστορικό παραγωγό αλατιού της χώρας. Η εταιρεία, που διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα παραγωγής αλατιού στην Ανατολική Μεσόγειο, θεωρείται «ώριμο» asset για αξιοποίηση. Η ΕΕΣΥΠ κρίνει ότι η είσοδος ιδιώτη με τεχνογνωσία και κεφάλαια μπορεί να αναβαθμίσει τον εξοπλισμό, να ενισχύσει την παραγωγικότητα και να διευρύνει την εξαγωγική δραστηριότητα.

Παράταση 450 ημερών στο Καλαμάτα-Πύλος-Μεθώνη

• Το υπουργείο Υποδομών άναψε επίσημα το «πράσινο φως» για παράταση 450 ημερών στο εμβληματικό ΣΔΙΤ του οδικού άξονα Καλαμάτα-Ριζόμυλος-Πύλος-Μεθώνη, μεταθέτοντας την ημερομηνία διαθεσιμότητας υπηρεσιών από τον Απρίλιο του 2027 στον Ιούλιο του 2028. Η εξέλιξη επιβεβαιώνει ότι οι καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις και την παράδοση των χώρων τελικά φρέναραν το έργο, υποχρεώνοντας το Δημόσιο να αναγνωρίσει ότι το χρονοδιάγραμμα δεν ήταν πλέον ρεαλιστικό. Ο ιδιωτικός φορέας «Πυλία Οδός Α.Ε.» είχε ζητήσει ακόμη μεγαλύτερη παράταση, 567 ημέρες, όμως η τεχνική αξιολόγηση του Δημοσίου κατέληξε στις 450 ημέρες. Παράλληλα, εγκρίθηκε καταρχήν και το δικαίωμα αποζημίωσης του αναδόχου για αυξημένες δαπάνες.

Το Δημόσιο αναλαμβάνει την είσπραξη με «καπέλο» 20%

• Το υπουργείο Οικονομικών αναθέτει πλέον στις ΔΟΥ και στα ΚΕΒΕΙΣ την είσπραξη οφειλών για λογαριασμό 11 Δημοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) σε όλη τη χώρα. Η σχετική απόφαση προβλέπει ότι το Δημόσιο θα παρακρατά 20% από κάθε ποσό που εισπράττει ως δαπάνη για τη διαδικασία. Στη ρύθμιση εντάσσονται οι ΔΕΥΑ Ανατολικής Μάνης, Γρεβενών, Δήμου Δελφών, Διδυμοτείχου, Καλαμάτας, Κύμης–Αλιβερίου, Μαλεβιζίου, Παιονίας, Παλαμά, Σπάρτης και Φαρσάλων. Οι οφειλές θα βεβαιώνονται και θα εισπράττονται ηλεκτρονικά, μέσω των συστημάτων της ΑΑΔΕ. Ποσά κάτω των 30 ευρώ δεν θα βεβαιώνονται. Η απόφαση ορίζει επίσης ότι, σε περίπτωση λανθασμένης πληρωμής, η επιστροφή του συνολικού ποσού μαζί με το 20% που παρακρατήθηκε θα γίνεται από την κάθε ΔΕΥΑ, όχι από την Εφορία.

 Η Ελλάδα κολυμπά αντίθετα στο ρεύμα

• Η αγορά βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ευρώπη έκλεισε τον Οκτώβριο με μεικτά μηνύματα. Υστερα από μήνες στασιμότητας, οι διαθέσιμες καταχωρίσεις ανέβηκαν ξανά, παρά τις έντονες ρυθμιστικές πιέσεις που «έκοψαν» την προσφορά στην Ισπανία. Την ίδια στιγμή, η ζήτηση υποχώρησε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, οδηγώντας σε πτώση της πληρότητας σχεδόν σε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές. Το RevPAR, δηλαδή τα έσοδα ανά διαθέσιμο κατάλυμα, μειώθηκε, καθώς και το ADR (η μέση ημερήσια τιμή που πληρώνει ένας επισκέπτης ανά διανυκτέρευση) συνέχισε τη σταδιακή του υποχώρηση. Στην Ελλάδα, όμως, το σκηνικό είναι διαφορετικό. Παρά τη μείωση κατά 2% στις διαθέσιμες καταχωρίσεις, η ζήτηση αυξήθηκε κατά 1%, γεγονός που κράτησε την αγορά μετά την καλοκαιρινή περίοδο. Τα συνολικά έσοδα αυξήθηκαν 4,2%, ενώ το ADR υποχώρησε 3,6% και το RevPAR 2,8%, με την πληρότητα να μένει σταθερή στο 52%, επίπεδο αισθητά υψηλότερο από άλλους μεσογειακούς προορισμούς που κατέγραψαν απότομη πτώση. Οι προκρατήσεις στην Ευρώπη για τις αρχές του 2026 δείχνουν κάμψη, με μία ηχηρή εξαίρεση. Ο Βορράς της Ιταλίας καταγράφει ισχυρό άλμα λόγω των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. 

ΕΛΤΑ στο Τελωνείο Δυτικής Αττικής

• Σε ισχύ τίθεται από τις 24 Νοεμβρίου η απόφαση της ΑΑΔΕ για τη σύσταση του νέου Τελωνείου Δυτικής Αττικής, το οποίο αναλαμβάνει πλήρως τις αρμοδιότητες των Τελωνείων Αθηνών και Ελευσίνας, που καταργούνται. Το νέο τελωνείο, Α΄ τάξεως, θα λειτουργεί με δύο υποδιευθύνσεις και 10 τμήματα, ενώ ενσωματώνει το Αυτοτελές Τοπικό Τελωνειακό Γραφείο Ταχυδρομικών Δεμάτων των ΕΛΤΑ στο Σύνταγμα. Στο νέο σχήμα μεταφέρονται όλες οι εκκρεμείς υποθέσεις, τα φυσικά και ηλεκτρονικά αρχεία, καθώς και το προσωπικό των δύο πρώην τελωνείων. Σύμφωνα με την απόφαση, η αναδιοργάνωση εκτιμάται ότι θα επιφέρει ετήσια επιπλέον δαπάνη περίπου 105 χιλ. ευρώ, ενώ αναμένονται εξοικονομήσεις από τη συγχώνευση λειτουργιών.

«Ενεση» 34,9 εκατ. για παλιές παροχές

• Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας προχώρησε σε συμπληρωματική δέσμευση πίστωσης ύψους 34,9 εκατ. ευρώ για να καλύψει παροχές και επιδόματα που συνδέονται με καταργηθέντες ειδικούς λογαριασμούς, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο της υπηρεσίας. Η κίνηση αφορά αποζημιώσεις που προβλέπονται από παλαιότερες νομοθεσίες (ν. 2682/1999, 3431/2006 και 2912/2001) και οι οποίες συνεχίζουν να επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΥΠΑ. Με απλά λόγια, η ΥΠΑ «κλείνει» μια ακόμη εκκρεμότητα παρελθουσών δεκαετιών, διασφαλίζοντας ότι οι σχετικές πληρωμές θα πραγματοποιηθούν κανονικά, χωρίς να ξεφεύγουν από τα δημοσιονομικά όρια που έχουν τεθεί.

Το «μπλοκ» του δήμου στα social media και η δικαιώση του πολίτη

• Ενα «μπλοκ» σε λογαριασμό δήμου στο Facebook εξελίχθηκε σε υπόθεση με ευρύτερο ενδιαφέρον, αποκαλύπτοντας τη λειτουργία των social media του Δημοσίου. Ο πολίτης που βρέθηκε αποκλεισμένος, χωρίς καμία ειδοποίηση, εξήγηση ή δυνατότητα να δει ακόμη και τις βασικές ανακοινώσεις του δήμου, απευθύνθηκε στον Συνήγορο του Πολίτη. Η παρέμβαση της Ανεξάρτητης Αρχής ήταν άμεση. «Δημόσια ενημέρωση χωρίς ισότιμη πρόσβαση δεν νοείται» τόνισε, ζητώντας την άρση του αποκλεισμού. Ο δήμος τελικά υποχώρησε, όμως η υπόθεση άνοιξε έναν μεγαλύτερο φάκελο. Η διερεύνηση αποκάλυψε ότι τα προβλήματα δεν είναι μεμονωμένα. Από «μπλοκ» σε χρήστες και απενεργοποιημένα σχόλια μέχρι απόλυτη αδιαφάνεια για το ποιος διαχειρίζεται τους λογαριασμούς, πολλοί δημόσιοι φορείς χρησιμοποιούν τα social media σαν προσωπικά προφίλ και όχι ως επίσημα κανάλια ενημέρωσης. Ακόμη πιο ανησυχητικό, δεν υπάρχει κανένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο που να ορίζει τι επιτρέπεται και τι όχι. Οι περισσότεροι φορείς δεν έχουν ούτε κανόνες δεοντολογίας ούτε πολιτική ορθής χρήσης δημοσιευμένη στις ιστοσελίδες τους.