Το ποιοτικό επίπεδο των Σκωτσέζων προπονητών είναι αντιστρόφως ανάλογο με τις διεθνείς επιτυχίες των συλλόγων και της εθνικής ομάδας, οι οποίες είναι μετρημένες στα δάχτυλα των δύο χεριών, παρότι είναι η αρχαιότερη ποδοσφαιρικά χώρα μαζί με τη γειτόνισσα Αγγλία. Οι δυο τους, άλλωστε, έπαιξαν το πρώτο διεθνές παιχνίδι μεταξύ εθνικών ομάδων, το (πολύ πολύ) μακρινό 1872.
Ο Τζοκ Στιν έκανε τη Σέλτικ την πρώτη πρωταθλήτρια Ευρώπης από τη Βρετανία, ο Σερ Ματ Μπάσμπι ανέστησε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ από τις στάχτες της μετά το δυστύχημα του Μονάχου, ενώ ο Μπιλ Σάνκλι έβαλε τα θεμέλια για την κυριαρχία της Λίβερπουλ στα 70s και 80s.
Ο Τζορτζ Γκρέιαμ πήρε δύο πρωταθλήματα με την «boring boring» Αρσεναλ προτού εμφανιστεί ο Αρσέν Βενγκέρ, ο Κένι Νταλγκλίς οδήγησε τη Λίβερπουλ στα τελευταία της πρωταθλήματα πριν από την εποχή του Γιούργκεν Κλοπ, ενώ κατέκτησε με την Μπλάκμπερν Ρόβερς έναν τίτλο-έκπληξη, επιπέδου… Λέστερ.
Ο σερ Αλεξ Φέργκιουσον είναι μια κατηγορία μόνος του, αφού έκανε κυπελλούχο Ευρώπης την άσημη Αμπερντίν και μετέτρεψε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στην κορυφαία ομάδα του κόσμου για δύο δεκαετίες, καταφέρνοντας να ξεπεράσει τη Λίβερπουλ σε πρωταθλήματα, προτού την ισοφαρίσουν πέρυσι οι «Κόκκινοι».
Ο Στιβ Κλαρκ βλέπει με τα… κιάλια τις προαναφερθείσες επιτυχίες των συμπατριωτών του σε συλλογικό επίπεδο, αλλά μπορεί δικαιολογημένα να καυχιέται πως είναι ο πιο επιτυχημένος Σκωτσέζος προπονητής σε εθνικό επίπεδο.
Τα προηγούμενα χρόνια επανάφερε την εθνική Σκωτίας σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος μετά από 24 χρόνια, ενώ υπό τις οδηγίες του προκρίθηκε και σε δεύτερο διαδοχικό Euro, κάτι που είχε συμβεί μόλις άλλη μία φορά στο παρελθόν.
Και το βράδυ της Τρίτης (18/11), σε μια συναρπαστική νίκη-θρίλερ με 4-2 επί μιας Δανίας που βολευόταν και με την ισοπαλία, πανηγύρισε την ιστορική επιστροφή σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου μετά από 28 ολόκληρα χρόνια, αφού η τελευταία παρουσία των Σκωτσέζων σε Μουντιάλ σημειώθηκε το 1998 στη Γαλλία.
Σε επτά μήνες, σε Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά και Μεξικό, η Σκωτία θα απολαύσει και πάλι αυτή την ξεχωριστή εμπειρία, με τον κόσμο να βγαίνει στους δρόμους της Γλασκώβης, του Εδιμβούργου και του Αμπερντίν για να πανηγυρίσει.
Νωρίτερα, βεβαίως, κατανάλωσε δεκάδες χιλιάδες λίτρα μπίρας στην υγεία του Κλαρκ, του Σκοτ Μακ Τόμινεϊ για το απίθανο γκολ που σημείωσε με ανάποδο ψαλίδι (!), του Λόρενς Σάνκλαντ που σκόραρε με το… καλάμι το δεύτερο γκολ ερχόμενος από τον πάγκο, του Κίεραν Τίρνι που σημείωσε το καθοριστικό 3-2, αλλά και του Κένι Μακ Λιν, ο οποίος έβαλε το κερασάκι με γκολ από τη σέντρα (!), εκμεταλλευόμενος την απέλπιδα προώθηση του τερματοφύλακα των Δανών (και αγωνιζόμενος στη… Σκωτία με τη φανέλα της Σέλτικ) Κάσπερ Σμάιχελ.
Το βράδυ του Σαββάτου (15/11), την ώρα που η Σκωτία έχανε από την Ελλάδα στο γήπεδο «Καραϊσκάκης», ο Κλαρκ παραδέχθηκε ότι είχε αρχίσει να σχεδιάζει τη συμμετοχή της ομάδας στα μπαράζ, αφού θεωρούσε ότι η Δανία θα νικούσε την ίδια ώρα τη Λευκορωσία στην Κοπεγχάγη.
Οι Δανοί, όμως, τον διέψευσαν, έμειναν στο 2-2 και έδωσαν ακόμα μια ευκαιρία στους Σκωτσέζους, οι οποίοι την άρπαξαν από τα μαλλιά, καθιστώντας τον Κλαρκ τον πιο πετυχημένο προπονητή της χώρας σε εθνικό επίπεδο.
Εδώ και λίγες εβδομάδες, άλλωστε, είναι και ο πρώτος σε παρουσίες στον πάγκο (74), τον οποίο ενδέχεται να αποχωριστεί μετά τη συμμετοχή στο Μουντιάλ, αφού πριν από λίγους μήνες έδωσε ποσοστό της τάξεως του 75% για να πει «αντίο» μόλις λήξει το συμβόλαιό του, αφού του λείπει η καθημερινότητα του προπονητή συλλόγου.
Ως τέτοιος υπήρξε ένας εξαιρετικά επιτυχημένος συνεργάτης δίπλα σε θρύλους όπως ο Ρουντ Γκούλιτ, ο Ζοσέ Μουρίνιο, ο Κένι Νταλγκλίς ή ο Τζιανφράνκο Τζόλα, παίρνοντας από τον καθένα αυτό που θεωρούσε ότι ταίριαζε περισσότερο στο στιλ και στη φιλοσοφία του.
«Να παίζεις με το μυαλό στην ενδεχόμενη επιτυχία παρά με τον φόβο της πιθανής αποτυχίας» είναι ένα από τα αγαπημένα του μότο και το εφαρμόζει απόλυτα στη Σκωτία, μια ομάδα με περιορισμένο ταλέντο, αλλά ατελείωτο τρέξιμο και, κυρίως, πίστη στις δυνατότητές της και τεράστια ψυχή.
Μια braveheart ομάδα από έναν highlander προπονητή, ο οποίος σε συλλογικό επίπεδο έφτασε σε ηλικία 49 ετών για να γίνει πρώτος, εργαζόμενος με σχετική επιτυχία σε Γουέστ Μπρομ, Ρέντινγκ και Κιλμάρνοκ, προτού αναλάβει την εθνική ομάδα πριν από έξι χρόνια.
Εξαιρετικός δεξιός μπακ στα νιάτα του, με καριέρα σε Σεντ Μίρεν και Τσέλσι κατά κύριο λόγο, δεν είχε την ευκαιρία να παίξει με τη Σκωτία σε μεγάλη διοργάνωση, αφού κατέγραψε μόλις έξι συμμετοχές, λίγες με βάση το ταλέντο και την προσωπικότητά του.
Πλέον ρεφάρει ευρισκόμενος στο τιμόνι της ομάδας, η οποία το βράδυ της Τρίτης ένιωσε από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό τη στήριξη του περίφημου «Tartan Army», όπως ονομάζεται ο… στρατός φιλάθλων που ακολουθεί πιστά την εθνική και δεν σταμάτησε να φωνάζει, ύστερα και από υπόδειξη του Κλαρκ.
«Μπορούσες να μυρίσεις τη μαγεία στο “Χάμπντεν Παρκ” απόψε και ευχαριστώ τον κόσμο που με άκουσε», έλεγε συγκινημένος ο 62χρονος προπονητής, ο οποίος θα περάσει πολύ ξεχωριστά Χριστούγεννα με την οικογένειά του, γνωρίζοντας ότι έκανε πολύ καλά τη δουλειά του.
Οσοι τον γνωρίζουν καλά λένε ότι ποτέ δεν… ψωνίστηκε, πάντα στηριζόταν στην πολύ σκληρή δουλειά, έχοντας άλλωστε από νεαρός αυτή τη νοοτροπία, με τον άλλοτε προπονητή του στην Τσέλσι, Μπόμπι Κάμπελ, να τον βαφτίζει «Σκωτσέζο κομμουνιστή» λόγω των πολιτικών πεποιθήσεών του.
Αν κάποιος προπονητής τού έλεγε ότι έπρεπε να προπονείται επτά ημέρες την εβδομάδα, θα προπονούνταν επτά ημέρες την εβδομάδα. Αυτή η πειθαρχία και η αποφασιστικότητα μεταφέρθηκαν από τον Στιβ παίκτη στον Κλαρκ προπονητή και πλέον απολαμβάνει τους (μουντιαλικούς) καρπούς.
