Tο βορειο-κεντρικό τμήμα της πιο πυκνοκατοικημένης περιοχής της Νέας Υόρκης στο Μπρούκλιν, το Μπέντφορντ-Στάιβεσαντ, δεν ήταν πάντα το «Bed-Stuy» που θέλησε να αναδείξει ο διάσημος ράπερ Biggie Smalls. Ο γνωστός και ως «The Notorious B.I.G.» δεν επιχείρησε πριν από τον πρόωρο θάνατό του να το «αγιογραφήσει», αλλά να το κάνει προσιτό. Να πάψει ο κόσμος να το θεωρεί «τρύπα» στον χάρτη της αμερικανικής μεγαλούπολης. Για να γίνει αυτό, δεν έπρεπε να κρύψει τις «ανορθογραφίες» του. Ανορθογραφίες, ωστόσο, που δεν είχε παραλείψει ούτε ο Λένι Ουίλκενς, ο οποίος όχι μόνο επέζησε στην περιοχή που ανέκαθεν φιλοξενούσε συμμορίες, βία και άλλους κινδύνους που συνεπάγονταν τις οικονομικές δυσκολίες της, αλλά δεν τον άλλαξαν και ως άνθρωπο.
Ο Λέοναρντ Ουίλκενς ο δεύτερος, ο οποίος γεννήθηκε στο «Bed-Sty» στις 28 Οκτωβρίου 1937 και, παρότι δεν… έπρεπε, πέτυχε στο μπάσκετ με μια θρυλική καριέρα και ως παίκτης και ως προπονητής στο ΝΒΑ, έφυγε την Κυριακή (9/11) από τη ζωή, λίγες μέρες μετά τα 88α γενέθλιά του. Το έκανε κι αυτό ήσυχα, όπως θα επέτασσε ένας χαρακτηρισμός που του είχαν δώσει. «The Quiet Man», ο «ήσυχος άνθρωπος», όπως ενδεχομένως δεν θα ταίριαζε σε έναν «στρατηγό», λόγω της θέσης του ποιντ γκαρντ στο παρκέ ή του προπονητή που έχει να διαχειριστεί πλούσιους σταρ.
Lenny Wilkens, a smooth playmaker who was inducted into the Basketball Hall of Fame as both a player and a coach, has died. He was 88. https://t.co/kgrSj965Zc
— NBA on ESPN (@ESPNNBA) November 10, 2025
Μονάχα που οι δυσκολίες δεν τον άλλαξαν. Δεν τον είχαν αλλοιώσει, άλλωστε, ούτε τα 15 χρόνια στη Λίγκα, με μέσο όρο 16,5 π.-6,7 ασ., οι εννέα επιλογές All-Star, ο τίτλος του πρώτου πασέρ το 1970 ή το ότι συμπεριλήφθηκε στους 50 κορυφαίους παίκτες του ΝΒΑ το 1996 και τους 75 καλύτερους το 2021 και στους 15 κορυφαίους προπονητές. Δεν τον έκαναν να κομπάζει ούτε οι 1.332 νίκες σε 32 σεζόν ως κόουτς, 3ος στην ιστορία πίσω μόνο από Γκρεγκ Πόποβιτς και Ντον Νέλσον.
Παρέμεινε σεμνός ακόμη και όταν αναδείχθηκε πρωταθλητής με τους Σιάτλ Σουπερσόνικς το 1979 ή έγινε μέλος του Hall Of Fame τόσο ως παίκτης όσο και ως προπονητής, ενώ βρέθηκε στο περίφημο «Μουσείο του Μπάσκετμπολ» και ως βοηθός στην Dream Team του 1992 και με την ιδιότητα του χεντ κόουτς της Εθνικής ΗΠΑ που κατέκτησε το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο το 1996 στην Ατλάντα.
Ο Λένι Ουίλκενς ίσα ίσα που τα θυμόταν όλα αυτά.
Το μπακάλικο, η γνωριμία με τον Τζάκι Ρόμπινσον και η απρόσμενη επιτυχία
Ο Ουίλκενς, όπως έγραψε και η ιστορικός Τέρι Αν Σκοτ στην αυτοβιογραφία του, με τίτλο «From Bed-Stuy to the Hall of Fame: The Unexpected Life of Lenny Wilkens», ήταν «κάποιος που… δεν έπρεπε να τα καταφέρει ούτε στο μπάσκετ ούτε στη ζωή». Ο μικρός Λέοναρντ έχασε τον (σοφέρ) πατέρα του όταν ήταν μόλις πέντε ετών. Η μητέρα του χρειάστηκε να μεγαλώσει μόνη της τα τέσσερα παιδιά της, ενώ εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο γλυκισμάτων. «Οσο σκληρά κι αν δούλευε», θυμόταν ο Λένι, «ποτέ δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα, αρκετός χρόνος, αρκετή ενέργεια».
Ο ίδιος τόνιζε στις λίγες συνεντεύξεις που παραχωρούσε πως «ξέρω τι σημαίνει να παίρνεις επίδομα. Ξέρω τι σημαίνει να έχεις έναν άγνωστο στο σπίτι, να ψαχουλεύει τριγύρω, να ελέγχει αν κρύβεις κάτι». Από πιτσιρικάς ήταν οπαδός των (τότε τοπικών) Ντότζερς και η μητέρα του τον μεγάλωσε με την καθολική πίστη. Μετά την πρώτη σεζόν του ως γκαρντ στο γυμνάσιο του Μπέντφορντ-Στάιβεσαντ, υποχρεώθηκε να αφήσει προσωρινά το μπάσκετ, ώστε να πιάσει δουλειά στο παντοπωλείο «Anastasio», όπου γνώρισε και πήγαινε τρόφιμα στον θρύλο του μπέιζμπολ, Τζάκι Ρόμπινσον. Το συναπάντημα τον έκανε ακόμη πιο κινητοποιημένο στα θέματα των δικαιωμάτων της μαύρης κοινότητας και του θύμισε την αφοσίωση που απαιτούνταν στην αγάπη του για το μπάσκετ.
Επέστρεψε στο μπάσκετ και εξασφάλισε μια υποτροφία από τον προπονητή του κολεγίου Πρόβιντενς, Τζο Μάλανι, ο οποίος γνώριζε τον Λένι από μια συστατική επιστολή από τον αιδεσιμότατο Τομ Μάνιον της εκκλησίας του Αγίου Ροδαρίου, μέντορα του Ουίλκενς. Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 δεν επιτρεπόταν στους πρωτοετείς να παίζουν πανεπιστημιακό μπάσκετ στο Πρόβιντενς και ο νεαρός γκαρντ καθόταν πίσω από τον κόουτς Μαλάνι και μπορεί τότε να μην το γνώριζε, αλλά ο χρόνος που αφιέρωνε παρατηρώντας τον προπονητή του, θα του χρησίμευε πολύ αργότερα στη δεύτερη μπασκετική ζωή του.
Τα υπόλοιπα, ήταν ιστορία και στο παρκέ και στους πάγκους.
Ο «Νονός» του Σιάτλ και η ασταμάτητη προσφορά
Το ΝΒΑ θρηνεί την απώλεια του Λένι Ουίλκενς και τα ξημερώματα της Δευτέρας (10/11), οι Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς τήρησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του, πριν από τον αγώνα εναντίον των Ιντιάνα Πέισερς. «Αυτό που θυμάμαι περισσότερο είναι η αξιοπρέπειά του», τόνισε ο κόουτς των Ουόριορς, Στιβ Κερ, προσθέτοντας: «Ηταν ένας τόσο αξιοπρεπής άνθρωπος. Και ένας σπουδαίος ηγέτης μέσα από αυτό το είδος ήσυχης αυτοπεποίθησης. Είχε περάσει αρκετά στη ζωή του, στην παιδική του ηλικία και στην αντιμετώπιση του γεγονότος ότι ήταν μαύρος στην Αμερική και μοιράστηκε μερικά από αυτά μαζί μας». Ο προπονητής των Πέισερς, Ρικ Καρλάιλ, δήλωσε από την πλευρά του πως «ο Λένι ήταν καταπληκτικός άνθρωπος. Οταν ήρθα στο πρωτάθλημα ως προπονητής, το 2001, αυτός ο τύπος δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευγενικός με τους νέους προπονητές και ήταν πάντα ένας σπουδαίος ανταγωνιστής».
Ο κομισάριος της Λίγκας, Ανταμ Σίλβερ, επισήμανε ότι «ακόμα πιο εντυπωσιακό από τα επιτεύγματα του Λένι στο μπάσκετ, ήταν η αφοσίωσή του στην προσφορά, ειδικά στην αγαπημένη του κοινότητα, το Σιάτλ, όπου υπάρχει ένα άγαλμα προς τιμήν του. Επέδρασε στις ζωές αμέτρητων νέων ανθρώπων, καθώς και σε γενιές παικτών και προπονητών που θεωρούσαν τον Λένι όχι μόνο έναν σπουδαίο συμπαίκτη ή προπονητή, αλλά και έναν εξαιρετικό μέντορα που ηγούνταν με ακεραιότητα και πραγματική κλάση».
Κοουτσάρισε τις ομάδες από Σιάτλ, Πόρτλαντ, Κλίβελαντ, Ατλάντα, Τορόντο και Νέα Υόρκη, όμως ταύτισε κυρίως την πορεία του σε Σόνικς (1969-72 και 1977-85) και Χοκς (1993-2000). Το Μπρούκλιν ήταν γραμμένο στο πιστοποιητικό γέννησής του, όμως η Ατλάντα και περισσότερο το Σιάτλ ήταν στο αίμα του. Στην πρώτη τον ονόμασαν «ήσυχο», παρά τον κοινωνικό «θόρυβό» του, καθώς κάθε αρχή της σεζόν φρόντιζε να πηγαίνει τους παίκτες των Χοκς σε κοινοτικά φιλανθρωπικά έργα, όπως ανακαινίσεις σπιτιών μη προνομιούχων κατοίκων της πόλης. Δεν δίσταζε να πιάνει το πινέλο και να βάφει και είχε εξηγήσει, χωρίς φανφάρες, σε συνέντευξή του στο περιοδικό «SLAM» πως «απλώς επειδή έφτασα σε μια συγκεκριμένη οικονομική κατάσταση, σημαίνει ότι δεν πρέπει να προσφέρω ή ότι δεν πρέπει να είμαι προσιτός ή να με αγγίζει κανείς; Οι άνθρωποι ταυτίζονται μαζί σου και τους αρέσει αυτό».
Ο Λένι Ουίλκενς μεγάλωσε στη φτώχεια και καταλάβαινε την αξία της σκληρής δουλειάς και τη σημασία της αφοσίωσης. Τη βραδιά που πέτυχε τη νίκη Νο939 (μετέπειτα έγινε ο πρώτος που έφτασε τις 1.000 νίκες), προσπερνώντας τον θρυλικό Ρεντ Αουερμπακ των Σέλτικς, ο βοηθός προπονητή Ντικ Χελμ του έδωσε ένα πούρο, το οποίο ο Λένι άναψε σε ένδειξη τιμής στον Αουερμπακ, που έκανε το ίδιο. Ο ίδιος έλεγε πως έδειχνε κάπως αστείος με το πούρο στο στόμα, όμως η αλήθεια είναι πως επρόκειτο για άλλη μια κομψή κίνηση από έναν κομψό άνθρωπο. Η ήσυχη προσέγγιση και συμπεριφορά, όσο απαιτητικός κι αν ήταν από τους παίκτες του στην προπόνηση και τον αγώνα, δεν τον εγκατέλειψαν ποτέ.
30 years ago today, Lenny Wilkens passed Red Auerbach to become the all-time winningest coach in NBA history! pic.twitter.com/IjiEPC0uSq
— NBA History (@NBAHistory) January 6, 2025
Παρά το ταπεινό ξεκίνημά του και την όχι και τόσο εντυπωσιακή είσοδο στο μπάσκετ, εξελίχθηκε σε έναν από τους σπουδαιότερους παίκτες και προπονητές στην ιστορία του NBA. Διέθετε μία έμφυτη ταπεινότητα, δεν περηφανευόταν για όσα πέτυχε και αυτή η μοναδική προσέγγιση καθόρισε τον χαρακτήρα του με τρόπους που προκαλούσαν έκπληξη σε παίκτες, συνεργάτες, αντιπάλους, κοινό και Τύπο. Εκείνη η τρόπον τινά παράξενη αποφασιστικότητά του έγινε το δικό του «σημάδι» και παρότι τον αποκάλεσαν «Νονό του Σιάτλ», επέμενε πως «οι ηγέτες δεν φωνάζουν και δεν ουρλιάζουν».
