Η κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες εκτροχιάζεται ραγδαία. Ο Ντόναλντ Τραμπ, αδιάφορος για τις παραδόσεις που μετέτρεψαν τη χώρα του στη σπουδαιότερη σύγχρονη αντιπροσωπευτική δημοκρατία, έχει κηρύξει τον πόλεμο –και επιστρατεύει τις ένοπλες δυνάμεις– κατά των πόλεων και των πολιτειών που ελέγχονται από τους Δημοκρατικούς. Ισως ο ισχυρότερος σύμβουλός του, ο Στίβεν Μίλερ, φαντασιώνεται ένα «μεγάλο και διογκούμενο κίνημα αριστερής τρομοκρατίας […καλά οργανωμένο και χρηματοδοτημένο]» στις ΗΠΑ, το οποίο υπερασπίζονται «ακροαριστεροί Δημοκράτες [sic] δικαστές, εισαγγελείς και γενικοί εισαγγελείς. Η μόνη θεραπεία είναι η χρήση της νόμιμης ισχύος του κράτους για τη διάλυση της τρομοκρατίας και των τρομοκρατικών δικτύων».
Είναι σαφές ότι ο Τραμπ θα κάνει ό,τι μπορεί για να στήσει τις ενδιάμεσες εκλογές του 2026 και να εκφοβίσει, ή να συνθλίψει, την αντιπολίτευση. Πλησιάζουμε το σημείο που οι στρατηγοί, οι οποίοι παρακολούθησαν βλοσυροί και σιωπηλοί την άκρως επικίνδυνη (και διαταραγμένη) ομιλία του στο Κουάντικο την περασμένη εβδομάδα, θα πρέπει να αποφασίσουν: είναι πιστοί στον Τραμπ ή στο Σύνταγμα;
→ Με βρίσκετε στο [email protected] ή στο Bluesky (@yanpal.bsky.social) για να συνεχίσουμε τη συζήτηση.
ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ. Τα πράγματα στο Σικάγο –την επόμενη στάση στην εκστρατεία μαζικών απελάσεων και καταστολής της αντιπολίτευσης– έχουν κλιμακωθεί επικίνδυνα. Η διαβόητη ICE διεξάγει επιχειρήσεις με τη χρήση ακόμα και ελικοπτέρων Black Hawk για τη σύλληψη παράνομων μεταναστών. Το Σάββατο, αξιωματικός της συνοριοφυλακής πυροβόλησε την 30χρονη Μαριμάρ Μαρτίνεζ στο Brighton Park. Η γυναίκα νοσηλεύτηκε και συνελήφθη, κατηγορούμενη για επίθεση κατά ομοσπονδιακού αξιωματικού (η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι επιχείρησε να χτυπήσει τους αξιωματικούς με το αυτοκίνητό της). Ωστόσο, σε βίντεο του επεισοδίου που κατέγραψε η κάμερα στολής του αξιωματικού ακούγεται να την προκαλεί με τη φράση «Do something, bitch», πριν την πυροβολήσει πέντε φορές.
Παράλληλα, μία ομάδα διαδηλωτών και δημοσιογράφων από το Σικάγο κατέθεσαν μήνυση κατά της κυβέρνησης, κατηγορώντας τη για χρήση «αντισυνταγματικών τακτικών» εναντίον τους.
ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΓΑΛΑΖΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ. Εν τω μεταξύ, η αποστολή Τεξανών Εθνοφρουρών στο Ιλινόι, με τη σύμφωνη γνώμη του Γκρεγκ Αμποτ, έχει διαρρήξει τις σχέσεις μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών κυβερνητών. Τόσο ο κυβερνήτης του Ιλινόι Τζ. Μπ. Πρίτζκερ όσο και κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Γκάβιν Νιούσομ, απείλησαν να αποχωρήσουν από τον Εθνικό Σύνδεσμο Κυβερνητών αν δεν πάρει θέσει κατά της αποστολής Εθνοφρουρών από τη μία πολιτεία στην άλλη, χρησιμοποιώντας μάλιστα τον όρο «εισβολή».
Μιλώντας την Τρίτη στο MSNBC, ο Πρίτζκερ χαρακτήρισε τον κυβερνήτη του Τέξας «εργαλείο» και «λακέ» του Τραμπ. Ο Αμποτ απάντησε αποκαλώντας τον κυβερνήτη του Ιλινόι «ανίδεο». Υπέρμαχος στο παρελθόν των «δικαιωμάτων των πολιτειών», ο Αμποτ φαίνεται ότι βλέπει τα πράγματα διαφορετικά τώρα που ο Τραμπ βρίσκεται στον Λευκό Οίκο.
Το Τέξας έχει διαθέσει τους Εθνοφρουρούς και για αποστολή στο Πόρτλαντ, κάτι που έχει –προς το παρόν– παγώσει με δικαστική απόφαση.
ΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΜΠΛΟΚΑ & ΑΠΕΙΛΕΣ. Η δικαστική αυτή απόφαση (συγκεκριμένα, δύο αποφάσεις σε διαδοχικές ημέρες το Σαββατοκύριακο) ελήφθη από την Κάριν Ιμεργκατ, ομοσπονδιακή δικαστή διορισμένη από τον ίδιο τον Τραμπ, με άμεμπτα συντηρητικά διαπιστευτήρια. Η Ιμεργκατ υπογράμμισε ότι οι διαδηλώσεις στο Πόρτλαντ δεν συνιστούν «απειλή εξέγερσης» – και την Κυριακή έψεξε την κυβέρνηση για απόπειρα παράκαμψης της αρχικής της εντολής, όταν επιχείρησε να στείλει Εθνοφρουρούς από την Καλιφόρνια στη μεγαλούπολη του Ορεγκον. Η απόφασή της χαιρετίστηκε από τις πολιτειακές αρχές του Ορεγκον και από τον Νιούσομ, ο οποίος δήλωσε ότι θα προσφύγει στα δικαστήρια κατά της επιστράτευσης των δικών του Εθνοφρουρών.
Από την πλευρά του, ο «αρχιτέκτονας» της εκστρατείας κατά των μεταναστών και των Δημοκρατικών, Στίβεν Μίλερ, με τη συνήθη ψυχραιμία του, έγραψε ότι η απόφαση είναι «μία από τις πιο κατάφωρες και βροντερές παραβιάσεις της συνταγματικής τάξης που έχουμε δει ποτέ – και είναι ακόμη το τελευταίο παράδειγμα αδιάκοπων προσπαθειών ακύρωσης των εκλογών του 2024».
Σύμφωνα με ρεπορτάζ που κυκλοφόρησε χθες, ο Λευκός Οίκος εξετάζει πλέον σοβαρά το ενδεχόμενο επίκλησης του Νόμου Περί Εξέγερσης του 1807, για να επιβάλει τη θέλησή του στις πόλεις, τις πολιτείες και στους δικαστές που του αντιστέκονται. Ο ίδιος ο Τραμπ, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο. Ο νόμος δίνει στον πρόεδρο τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τον στρατό για την επιβολή της εγχώριας τάξης. Εχει να ενεργοποιηθεί από τις ταραχές στο Λος Αντζελες μετά την αθώωση των αστυνομικών που ξυλοκόπησαν τον Ρόντνεϊ Κινγκ το 1992 – κατόπιν αιτήματος, τότε, του κυβερνήτη της Καλιφόρνιας.
ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ, ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΗ ΓΑΖΑ. Αυτή την εβδομάδα, δύο χρόνια μετά τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου και τους πολέμους που πυροδότησε, αχνοφαίνονται ελπίδες για μία νέα συμφωνία που θα τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα και θα επιτρέψει τη ροή της απολύτως αναγκαίας ανθρωπιστικής βοήθειας. Χθες, το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση της κατάπαυσης του πυρός. Προβλέπει την επιστροφή όλων των εναπομεινάντων ομήρων και την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων και μία αμοιβαία συμφωνημένη γραμμή.
Η συμφωνία επήλθε στις έμμεσες συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών που ξεκίνησαν τη Δευτέρα στο αιγυπτιακό θέρετρο του Σαρμ ελ Σέικχ, μετά την αποδοχή εκ μέρους τους (με αστερίσκους) του ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων του Τραμπ. Από την αμερικανική πλευρά, συμμετέχουν στις συνομιλίες ο πανταχού παρών Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ (παρούσα είναι και η Τουρκία, που εκπροσωπείται από τον Ιμπραήμ Καλίν).
Ο Τραμπ το Σάββατο απαίτησε από το Ισραήλ να «σταματήσει άμεσα» να βομβαρδίζει τη Γάζα, ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις. Εως χθες, πάντως, τρίτη μέρα των συνομιλιών, η ισραηλινή πλευρά δεν είχε συμμορφωθεί με τις υποδείξεις του και συνέχιζε τις επιχειρήσεις στην περιοχή.
Η συμφωνία για την πρώτη φάση της κατάπαυσης του πυρός είναι αναμφίβολα μία σημαντική θετική εξέλιξη, που πρέπει να πιστωθεί στον Τραμπ. Το ερώτημα τώρα είναι αν θα επιμείνει ώστε να εφαρμοστούν οι επόμενες φάσεις, που θα οδηγήσουν σε αυτοδιοίκηση της Λωρίδας από τους Παλαιστινίους, ή αν (όπως τον Μάρτιο) ο Νετανιάχου καρπωθεί τα οφέλη από την επιστροφή των ομήρων και μετά, με τη μία ή την άλλη πρόφαση, δώσει εντολή και επανέναρξη των επιχειρήσεων. Αλλωστε και η Χαμάς, παρά τη διστακτική αποδοχή του σχεδίου Τραμπ, δεν έχει δεσμευτεί στο ζωτικό σημείο του αφοπλισμού της.
ΤΟ SHUTDOWN ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. Η διακοπή της λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης καλά κρατεί, με τους νομοθέτες των δύο πλευρών να επιμένουν στις θέσεις τους. Ο Τραμπ, πάντως, τη Δεύτερα, παρεκκλίνοντας από την κομματική γραμμή των Ρεπουμπλικανών, είπε ότι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τους Δημοκρατικούς για το θέμα των επιδοτήσεων των ασφαλίστρων του Obamacare και ότι ενδέχεται σύντομα να προκύψουν «πολύ καλά πράγματα» σχετικά με την ιατροφαρμακευτική ασφάλιση (υπονοώντας ότι θα κάνει δεκτό το αίτημα της αντιπολίτευσης για παράταση των επιδοτήσεων).
Οι Δημοκρατικοί ωστόσο διέψευσαν ότι γίνονται διαπραγματεύσεις. Εως χθες –όγδοη μέρα του shutdown– δεν είχαν προκύψει αυτά τα «πολύ καλά πράγματα».
Αντ’ αυτού, η υποχρεωτική αργία των ομοσπονδιακών υπαλλήλων, και η μη προσέλευση πολλών που εργάζονται σε ζωτικές θέσεις και προβλέπεται να εργάζονται απλήρωτοι, είχε αρχίσει να δημιουργεί προβλήματα στην εξυπηρέτηση των πολιτών – για παράδειγμα στα αεροδρόμια. Με τους Ρεπουμπλικανούς να έχουν τον πλήρη έλεγχο στην Ουάσιγκτον, η κοινή γνώμη, προς το παρόν, δείχνει να ρίχνει την ευθύνη για το αδιέξοδο στο κυβερνών κόμμα: σύμφωνα με δημοσκόπηση της YouGov και του CBS News, που διενεργήθηκε μεταξύ 1-3 Οκτωβρίου, το 39% των ερωτηθέντων θεωρεί υπεύθυνο τον Τραμπ και τους Ρεπουμπλικανούς στο Κογκρέσο για το shutdown έναντι 30% που κατηγορούν κυρίως τους Δημοκρατικούς και 31% που θεωρούν και τα δύο στρατόπεδα εξίσου υπεύθυνα.
Εν τω μεταξύ, διαρροές από τον Λευκό Οίκο, όπως αυτή περί μη πληρωμής των υπαλλήλων για την περίοδο της υποχρεωτικής αργίας (στο παρελθόν πάντα πληρώνονταν αναδρομικά), βαθαίνουν το ρήγμα μεταξύ της κυβέρνησης και των συνδικάτων του δημόσιου τομέα, που ούτως ή άλλως πρόσκεινται στους Δημοκρατικούς.
ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΣΤΗ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ; Η εβδομάδα άρχισε με την είδηση ότι ο Τραμπ έδωσε εντολή να παγώσουν οι διπλωματικές επαφές με τη Βενεζουέλα. Η κίνηση αυτή ερμηνεύθηκε ως πιθανό πρελούδιο για την κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά των καρτέλ ναρκωτικών της χώρας – και κατά του ίδιου του καθεστώτος του Νικολάς Μαδούρο. Αλλωστε, ο υπουργός Εξωτερικών και (ακόμα) μεταβατικός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Μάρκο Ρούμπιο, αναφέρεται στον Βενεζουελάνο δικτάτορα ως «φυγά από την αμερικανική Δικαιοσύνη» και επικεφαλής του δικτύου λαθρεμπορίου ναρκωτικών της λατινοαμερικανικής χώρας. Οι ΗΠΑ πρόσφατα αύξησαν την αμοιβή για τη σύλληψή του στα 50 εκατ. δολάρια.
Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ των New York Times, ο Ρούμπιο συντονίζει μία εκστρατεία εντεινόμενης πίεσης για την πτώση του Μαδούρο, με την υποστήριξη του Στίβεν Μίλερ και του διευθυντή της CIA, Τζων Ράτκλιφ. Το Πεντάγωνο έχει αναπτύξει μία δύναμη 10.000 ναυτών και πεζοναυτών στην περιοχή, με εναέρια υποστήριξη, και έχει βυθίσει ήδη τέσσερα πλοία που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι μετέφεραν ναρκωτικά με προορισμό τις ΗΠΑ. Υπάρχουν σχέδια για χτυπήματα κατά στόχων εντός της Βενεζουέλας, τα οποία ωστόσο δεν έχουν πάρει ακόμα το πράσινο φως από τον Λευκό Οίκο.
ΤΟ ΒΕΛΟΣ & Ο ΤΟΞΟΤΗΣ. Στην Ουκρανία, ενώ το ρωσικό σφυροκόπημα συνεχίζεται, ο Τραμπ μαδάει τη μαργαρίτα σχετικά με το αν θα επιτρέψει την πώληση πυραύλων Tomahawk στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο τη Δευτέρα, είπε ότι έχει «περίπου αποφασίσει» να το κάνει, προσθέτοντας όμως ότι «θα έθετα κάποια ερωτήματα» στους Ουκρανούς σχετικά με το τι θα στόχευαν με τους Tomahawk και σημειώνοντας ότι «δεν θέλω να δω κλιμάκωση». Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, που από τη δική του πλευρά κλιμακώνει ασύστολα τις επιχειρήσεις (και πλέον όχι μόνο κατά της Ουκρανίας), προειδοποίησε πρόσφατα ότι η αποστολή των Tomahawk θα επιφέρει «ένα ποιοτικά νέο στάδιο κλιμάκωσης» – και προέβλεψε ότι οι ΗΠΑ δεν θα το κάνουν.
Οι Tomahawk έχουν βεληνεκές που φτάνει τα 1.500 μίλια (πάνω από 2.400 χιλιόμετρα) – επτά φορές μεγαλύτερο από αυτό των ATACMs που δόθηκαν πέρυσι στην Ουκρανία. Οπως έγραψε στο X ο Αμερικανός στρατηγός ε.α. Μπεν Χότζες, πρώην επικεφαλής των αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων στην Ευρώπη (τη συνέντευξή μου με τον οποίο μπορείτε να διαβάσετε την Κυριακή στην «Κ»), «είναι πάντα καλύτερο να σκοτώνεις τον τοξότη αντί να προσπαθείς να σταματήσεις όλα τα βέλη».
Ο διορισμός της Μπάρι Γουάις ως διευθύντριας του CBS News αυτήν την εβδομάδα προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων, μεταξύ άλλων για τις σκληροπυρηνικά φιλο-σιωνιστικές και αντι-woke απόψεις της, αλλά και για το γεγονός ότι δεν έχει ποτέ εργαστεί σε αίθουσα σύνταξης. Τα περισσότερα σχόλια όμως επικεντρώθηκαν στο αν αποτελεί μία ακόμα παραχώρηση της Skydance, του νέου βασικού μετόχου της Paramount και ιδιοκτήτη του CBS, προς την κυβέρνηση Τραμπ.
Υπενθυμίζεται ότι η Skydance ανήκει στον Ντέιβιντ Ελισον, γιο του Λάρι Ελισον της Oracle – από τους πρώτους και πιο ένθερμους υποστηρικτές του Τραμπ στη Σίλικον Βάλεϊ. Η Oracle είναι επίσης ο βασικός παίκτης στην κοινοπραξία που θα αναλάβει το αμερικανικό TikTok, ενώ η Skydance ετοιμάζεται να υποβάλει προσφορά για τη Warner Bros Discovery, στην οποία ανήκει και το CNN. Ολα αυτά, σε συνδυασμό με τη MAGA-οποίηση του X (πρώην Twitter) στα χέρια του Ιλον Μασκ και της ηγεμονίας του Fox News στην καλωδιακή τηλεόραση, έχουν δημιουργήσει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ένα μιντιακό τοπίο πολύ πιο φιλικό προς τον Λευκό Οίκο. Θα φανεί αν η 41χρονη Γουάις, που διαθέτει ένα ένστικτο ανεξαρτησίας και μη συμμόρφωσης με τις ιδεολογικές επιταγές του ενός ή του άλλου άκρου, θα μείνει πιστή σε αυτό, εξοργίζοντας τον Τραμπ, ή αν θα γίνει (άλλο) ένα πειθήνιο όργανο της διογκούμενης μιντιακής αυτοκρατορίας του MAGA.
72% Αυτό ήταν το ποσοστό εισαγωγών ξυλείας στις Ηνωμένες Πολιτείες που προέρχεται από τον Καναδά το 2024, με τον τζίρο να φτάνει τα 5,4 δισ. δολάρια. Οι νέοι δασμοί, που ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε στα τέλη Σεπτεμβρίου και αναμένεται να ισχύσουν από την επόμενη Τρίτη είναι ένα ακόμα πλήγμα για τις διμερείς εμπορικές σχέσεις – και ένα ακόμα κίνητρο για τον Μαρκ Κάρνεϊ να μειώσει την εξάρτηση της καναδικής οικονομίας από την αμερικανική.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ
ΣΤΟ PAX TRUMPIANA.
«Οι διακοπές λειτουργίας της κυβέρνησης είναι βαθιά επιβλαβείς για τη χώρα μας και ιδιαίτερα για την κοινότητά μας στην περιοχή της πρωτεύουσας. Οι αφοσιωμένοι δημόσιοι υπάλληλοι που εργάζονται για λογαριασμό του αμερικανικού λαού είναι συχνά αυτοί που υποφέρουν περισσότερο. Ο πρόεδρος Τραμπ και οι Ρεπουμπλικανοί συνάδελφοί μου πρέπει να επιστρέψουν στη δουλειά και να διαπραγματευτούν μια διακομματική συμφωνία που θα χρηματοδοτεί την κυβέρνηση, θα προστατεύει την υγειονομική κάλυψη των Αμερικανών και θα αποτρέπει τις καταστροφικές αυξήσεις των τιμών».
– ΝΤΟΝ ΜΠΑΪΕΡ, βουλευτής των Δημοκρατικών στην 8η Περιφέρεια της Βιρτζίνια
❗To Intelligence, το ημερήσιο podcast του Economist, εμβαθύνει στις προσπάθειες του Μαρκ Κάρνεϊ να αποσυνδέσει την καναδική οικονομία από την αμερικανική χωρίς να επιφέρει τη ρήξη με τον Τραμπ (τον οποίο επισκέφθηκε αυτή την εβδομάδα)
❗Η Τζίλιαν Τετ αναλύει το χάος που θα επακολουθήσει αν το Ανώτατο Δικαστήριο κρίνει αντισυνταγματικούς του δασμούς που επέβαλε υπό το IEEPA (νομοθεσία για την αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης)
❗Αξίζει να παρακολουθήσετε την πλήρη ακρόαση της γενικής εισαγγελέως Παμ Μπόντι ενώπιον της Επιτροπής Δικαστικών Υποθέσεων της Γερουσίας, ενδεικτική της περιφρόνησης της κυβέρνησης για οποιαδήποτε μορφή ελέγχου και λογοδοσίας
❗Ο Γιάροσλαβ Τροφίμοφ της Wall Street Journal γράφει για το Ισραήλ δύο χρόνια μετά την 7η Οκτωβρίου – στρατιωτικά ηγεμονικό, αλλά διπλωματικά απομονωμένο, και αυξανόμενα εξαρτημένο από τον Τραμπ
❗Το Bloomberg αποκαλύπτει νέες πιέσεις από την κυβέρνηση Τραμπ προς την Ε.Ε., ειδικά σχετικά με τη νομοθεσία για τη ρύθμιση των αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας, που απειλούν να ακυρώσουν στην πράξη την εμπορική συμφωνία του Αυγούστου
