Η στροφή (με αστερίσκους) στην Ουκρανία, οι νέες απειλές συντριπτικών δασμών κατά της Ε.Ε. και αποπομπής του επικεφαλής της Fed, το φάντασμα του Επσταϊν και άλλα που διατηρούν στα ύψη τη θεαματικότητα της νέας σεζόν του (σύμφωνα με τον ίδιο) πιο πετυχημένου προέδρου στην ιστορία.
Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες οι πρώτοι έξι μήνες της δεύτερης προεδρίας Τραμπ, και μοιάζει σαν να έχουν περάσει έξι χρόνια. Στη διεθνή πολιτική και την παγκόσμια οικονομία, οι ΗΠΑ έχουν ραγδαία μεταβληθεί, από πυλώνα σταθερότητας, σε μείζον παράγοντα αστάθειας. Εντός της χώρας, η νέα κυβέρνηση έχει επιδιώξει την επέκταση της εξουσίας της και την καθυπόταξη των θεσμικών αντιβάρων και των επικριτικών φωνών με εντυπωσιακή ώς τώρα επιτυχία, που γεννά ανησυχίες για τις προοπτικές της αμερικανικής δημοκρατίας.
Η είδηση της εβδομάδας ήταν οι ανακοινώσεις του Αμερικανού προέδρου τη Δευτέρα για τον πόλεμο στην Ουκρανία (παροχή νέας στρατιωτικής στήριξης μέσω του ΝΑΤΟ και διορία 50 ημερών στη Μόσχα για κατάπαυση του πυρός). Θα δούμε παρακάτω τι ακριβώς σημαίνει αυτό και πόση αισιοδοξία δικαιολογεί για τους υποστηρικτές του Κιέβου. Την πρόσκαιρη νηνεμία στις ευρω-ατλαντικές σχέσεις, ωστόσο, ήλθε να διαταράξει η νέα απειλή του Τραμπ για οριζόντιους δασμούς 30% στις εισαγωγές από την Ε.Ε.
Στο εσωτερικό μέτωπο, η μεγάλη νίκη του Λευκού Οίκου με την ψήφιση του One Big Beautiful Bill παραμονές της 4ης Ιουλίου, δεν έχει επιφέρει βελτίωση της δεινής δημοσκοπικής θέσης του Τραμπ. Παράλληλα, η φασαρία με το «Αρχείο Epstein» αναδεικνύει νέες ρωγμές στη σχέση του με τη βάση του κινήματος MAGA.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά.
– Το email μου για περαιτέρω διαβουλεύσεις είναι [email protected], ενώ με βρίσκετε και στο Bluesky (@yanpal.bsky.social).
Η ΜΕΤΕΩΡΗ ΣΤΡΟΦΗ. Τη Δευτέρα, λοιπόν, με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε στο πλευρό του, ο Τραμπ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να στείλει συστοιχίες Patriot και άλλα οπλικά συστήματα αιχμής στους Ουκρανούς. Τα όπλα θα αγοραστούν από τις ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ και θα δοθούν στην Ουκρανία (ή οι χώρες αυτές θα δώσουν τα δικά τους όπλα στους Ουκρανούς και θα αναπληρώσουν τα αποθέματά τους αγοράζοντας από τους Αμερικανούς).
Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος, εκφράζοντας εκ νέου τη δυσφορία του με τον Ρώσο ομόλογό του, έδωσε στον Βλαντιμίρ Πούτιν προθεσμία 50 ημερών για να καταλήξει σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Αν δεν συμβεί αυτό, είπε, θα επιβάλει δευτερεύουσες κυρώσεις (με τη μορφή δασμών 100% στις εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ) στους εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας. Την Τρίτη δημοσιεύθηκε ρεπορτάζ των Financial Times στο οποίο αναφέρεται ότι ο Τραμπ, σε συνομιλία του στις 4 Ιουλίου με τον Βολόντιμιρ Ζελένσκι, τον ρώτησε αν μπορούν οι Ουκρανοί να πλήξουν τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη με αμερικανικούς πυραύλους μεγάλης εμβέλειας και ότι ήταν θετικά διακείμενος στην παροχή τους.
Οι αναλυτές δεν άργησαν να σημειώσουν ότι ο Τραμπ έχει θέσει επανειλημμένως στο παρελθόν προθεσμίες στη Μόσχα χωρίς να υπάρξουν συνέπειες για τη μη συμμόρφωσή της. Πρόσεξαν επίσης ότι οι δηλώσεις του οδήγησαν στο πάγωμα του (ακόμα πιο επώδυνου) πακέτου κυρώσεων που επεξεργάζεται εδώ και μήνες η Γερουσία, και που απολαμβάνει την υποστήριξη τουλάχιστον 87 εκ των 100 γερουσιαστών. Ο ίδιος ο Τραμπ έσπευσε να αναδείξει τα όρια της δαμασκηνής του μεταστροφής, δηλώνοντας την Τρίτη ότι δεν είναι «με το πλευρό κανενός» στο Ουκρανικό, ότι δεν πρέπει οι Ουκρανοί να χτυπήσουν τη ρωσική πρωτεύουσα και ότι δεν προσανατολίζεται στην παροχή πυραύλων μεγάλης εμβέλειας.
ΓΚΡΑΝ-ΓΚΙΝΙΟΛ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΑΣΜΟΥΣ. Οι Ευρωπαίοι ίσως είχαν εφησυχάσει: ο Τραμπ, άλλωστε, έμοιαζε ικανοποιημένος από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ και τα εγκώμια ειδικά του γενικού γραμματέα του. Στο Ουκρανικό, απηυδισμένος από την αδιαλλαξία του Πούτιν, ήταν έτοιμος να ανακοινώσει τη νέα στρατηγική την οποία εξετάσαμε παραπάνω. Στελέχη του οικονομικού του επιτελείου επαινούσαν την Ε.Ε. για το ανοιχτό πνεύμα με το οποίο προσέγγιζε τις εμπορικές διαπραγματεύσεις.
Και μετά, το περασμένο Σάββατο, ο Αμερικανός πρόεδρος έριξε τη βόμβα του: δημοσίευσε την επιστολή που έστειλε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (και την αντίστοιχη προς την πρόεδρο του Μεξικού) όπου τις ενημερώνει για την πρόθεσή του να επιβάλλει οριζόντιους δασμούς 30% στην Ε.Ε. και στο Μεξικό την 1η Αυγούστου.
Η Ενωση, που ώς τώρα απέφευγε να απαντήσει με το ίδιο νόμισμα, τρέχει τώρα να επιδείξει βούληση για σκληρά αντίποινα: τη Δευτέρα, η Κομισιόν παρουσίασε στους αρμόδιους υπουργούς μία λίστα 200 σελίδων με τα αμερικανικά προϊόντα στα οποία θα επιβληθούν δασμοί αν ο Τραμπ πραγματοποιήσει την απειλή. Η συνολική αξία των αμερικανικών εξαγωγών στη λίστα φτάνει τα 72 δισ. ευρώ (μικρότερα κατά ¼ από μία προηγούμενη λίστα που έφτανε τα 95 δισ.). Υπενθυμίζεται ότι η Ε.Ε. είχε εγκρίνει τον Απρίλιο την επιβολή δασμών σε προϊόντα αξίας 21 δισ. ευρώ, αλλά είχε αναβάλει την εφαρμογή του μέτρου ώς τις 6 Αυγούστου για να δώσει μία ευκαιρία για την επίτευξη συμφωνίας.
Σταδιακά, επίσης, κερδίζει έδαφος η επιλογή ενεργοποίησης του εργαλείου κατά του οικονομικού εξαναγκασμού (Anti-Coercion Instrument), που θεσμοθετήθηκε κατά την προηγούμενη θητεία της Φον ντερ Λάιεν και δίνει εξουσίες στην Κομισιόν για την επιβολή μίας ευρύτερης γκάμας αντιποίνων. Η Γαλλία, μεταξύ άλλων, έχει ταχθεί υπέρ της χρήσης του.
ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΟΥ ΕΠΣΤΑΪΝ. Στην εσωτερική επικαιρότητα, αφού καταλάγιασε ο αχός γύρω από το One Big Beautiful Bill, με τα τρισεκατομμύρια στις φοροαπαλλαγές, τις σφοδρές περικοπές στα κοινωνικά προγράμματα και την εκτόξευση του ήδη υπερδιογκωμένου χρέους, ο Τραμπ βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπος με κάτι που δεν περίμενε: την οργή της εκλογικής του βάσης.
Σκληροπυρηνικοί ηγήτορες του MAGA, που δεν βρήκαν κουβέντα να πουν για το πώς το OBBB θα πλήξει ακριβώς τους ψηφοφόρους της εργατικής τάξης που ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί ο Τραμπ, βρέθηκαν ξαφνικά στα κάγκελα, καθώς, παρά τις προεκλογικές του υποσχέσεις για διαφάνεια παντού, ως πρόεδρος φαίνεται να έχει δώσει οδηγίες να θαφτεί η υπόθεση του καταδικασθέντος παιδόφιλου –και πάλαι ποτέ κολλητού του– Τζέφρι Επσταϊν.
Συγκεκριμένα, την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Δικαιοσύνης και το FBI δημοσιοποίησαν ένα δισέλιδο memo με την εκτίμησή τους ότι δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τη φημολογούμενη «λίστα πελατών» του Επσταϊν ή περί εκβιασμού ατόμων που έκαναν χρήση των υπηρεσιών του. Η έντονη αντίδραση πολλών πιστών του κινήματος αιφνιδίασε τον Τραμπ, ο οποίος επιχείρησε να επιβάλει τη συμμόρφωση με δύο αναρτήσεις στο Truth Social το Σαββατοκύριακο, οι οποίες το μόνο που πέτυχαν ήταν να ρίξουν λάδι στη φωτιά. Χθες επανήλθε ακόμα πιο επιθετικά, αποκηρύσσοντας όσους τον επικρίνουν για την υπόθεση ως «αδύναμα ανθρωπάκια» και λέγοντας ότι δεν θέλει τη στήριξή τους.
Πλέον, ακροδεξιές μορφές με επιρροή όπως η Λώρα Λούμερ ζητούν την παραίτηση της γενικής εισαγγελέως Παμ Μπόντι, που έχει συγκρουστεί με την ηγεσία του FBI (τους επίσης κινηματικούς Κας Πατέλ, Νταν Μποντζίνο) για το θέμα, και απαιτούν από τον Τραμπ να κάνει πράξη τις προεκλογικές του δεσμεύσεις να χυθεί άπλετο φως στη δυσώδη υπόθεση. (Ο Τραμπ, προς το παρόν, υπερασπίζεται τους χειρισμούς της Μπόντι). Ακόμα και ο απολύτως πειθήνιος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον τοποθετήθηκε υπέρ της δημοσίευσης περισσότερων στοιχείων από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Υπενθυμίζεται ότι προεκλογικά, τόσο η Μπόντι όσο και ο Πατέλ και ο Μποντζίνο διέδιδαν ένα σωρό θεωρίες συνωμοσίας για τα Epstein Files, τις λίστες πελατών και τον τρόπο που πραγματικά πέθανε (αγνοώντας ότι η αυτοκτονία του έλαβε χώρα το 2019, επί προεδρίας Τραμπ).
ΤΑ ΑΠΟΝΕΡΑ ΤΟΥ ΤΕΞΑΣ. Την περασμένη Παρασκευή, ο Τραμπ και η πρώτη κυρία μετέβησαν στην κομητεία Κερ του Τέξας, επίκεντρο της καταστροφικής πλημμύρας του προηγούμενου Σαββατοκύριακου που κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 132 άτομα. Το τραγικό συμβάν έχει φέρει στο προσκήνιο τις επίμαχες πολιτικές υποβάθμισης της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετεωρολογικής και Κλιματικής Παρακολούθησης (National Oceanic & Atmospheric Administration) και του ρόλου της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαχείρισης Εκτακτων Περιστατικών (FEMA) στη διαχείριση κρίσεων.
Σύμφωνα με χθεσινό ρεπορτάζ της Washington Post, το υπουργείο Εμπορίου ανέστειλε τις εργασίες ανάπτυξης ενός κρίσιμου εργαλείου από τη NOAA για την πρόβλεψη των ακραίων βροχοπτώσεων εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας, στο πλαίσιο της γενικότερης εκστρατείας διάλυσης των προσπαθειών για καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Εν τω μεταξύ, τα 2/3 των κλήσεων για βοήθεια προς τηλεφωνικά κέντρα της FEMA από επιβιώσαντες των πλημμυρών έμειναν αναπάντητες λόγω απολύσεων του προσωπικού των συμβασιούχων που απασχολούνταν σε αυτά.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ
ΣΤΟ PAX TRUMPIANA.
«Αυτό που είδαμε αυτήν την εβδομάδα ήταν να επανακάμπτει το status quo και να απομακρύνεται το εφιαλτικό σενάριο, όπου οι ΗΠΑ θα ζημίωναν θεμελιωδώς την Ουκρανία και θα βοηθούσαν τη Ρωσία – το σενάριο που πολλοί φοβόντουσαν μετά τη συνάντηση [Τραμπ-Ζελένσκι] στο Οβάλ Γραφείο. Δεν είναι σαφές τι ακριβώς θα αγοράσουν οι Ευρωπαίοι, ούτε πόσο είχε ανάγκη ο Τραμπ αυτήν την πτυχή του νέου σχεδίου για να εξευμενίσει τη βάση του MAGA. Αλλά δεν πρόκειται για αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για μεταβίβαση της ευθύνης για τη χρηματοδότηση της βοήθειας αυτής στην Ευρώπη».
– ΜΑΞ ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ, διευθυντής Ευρώπης, Ρωσίας & Ευρασίας, CSIS
Ενδεχομένως για να αλλάξει τη συζήτηση από το ναρκοπέδιο της υπόθεσης Επσταϊν, ο Τραμπ επανέφερε χθες το σενάριο αποπομπής του διοικητή της Fed Τζερόμ Πάουελ. Σε συνάντηση που είχε με Ρεπουμπλικανούς βουλευτές, τους έδειξε το προσχέδιο επιστολής για τον πρόωρο τερματισμό της θητείας του Πάουελ (η οποία λήγει κανονικά τον επόμενο Μάιο) και τους ρώτησε αν πρέπει να τη στείλει. Σε σχόλιά του αργότερα, είπε ότι όλοι οι βουλευτές τον προέτρεψαν να το κάνει, αλλά «εγώ είμαι πιο συντηρητικός».
Ο Τραμπ δεν έχει τη δικαιοδοσία να αποπέμψει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας εκτός αν τίθεται ζήτημα σοβαρής παραβατικής συμπεριφοράς. Στελέχη της ίδιας της κυβέρνησής του τον έχουν προειδοποιήσει ότι οι συνέπειες μίας τέτοιας κίνησης θα ήταν καταστροφικές, ενώ ο ίδιος ο Πάουελ έχει σηματοδοτήσει ότι δεν θα υπέβαλλε την παραίτησή του αν του το ζητούσε ο Τραμπ. Την Τρίτη υπήρξε σχετική παρέμβαση και από τον CEO της JP Morgan, Τζέιμι Ντάιμον, που, σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με δημοσιογράφους, χαρακτήρισε «απολύτως κρίσιμη» την ανεξαρτησία της Fed και προειδοποίησε κατά της απόπειρας ελέγχου της κεντρικής τράπεζας.
❗Πώς οι Ευρωπαίοι έπεισαν τον Τραμπ (για τώρα) να σκληρύνει τη στάση του απέναντι στον Πούτιν
❗«Είναι ωραία όταν έχει νερό στον Νείλο»: Ο Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο με τον Ρούτε – 35 συναρπαστικά λεπτά επί παντός επιστητού
❗Ο Γκρεγκ Ιπ επιχειρηματολογεί ότι ο Τραμπ κερδίζει στους εμπορικούς πολέμους που έχει εξαπολύσει
❗Στο Daily της Τρίτης, οι New York Times θέτουν το ερώτημα αν πολλοί από τους νεκρούς των πλημμυρών του Τέξας θα μπορούσαν να έχουν σωθεί
❗Στο πιο πρόσφατο επεισόδιο του «Checks and Balance» του Economist, ένα deep dive για το σχέδιο μαζικών απελάσεων του Τραμπ, πώς θα ενισχυθεί με την τεράστια αύξηση πόρων που προβλέπονται στο One Big Beautiful Bill και πού ενδέχεται να σκοντάψει
❗κάπως αργά (τι να κάνουμε, πήγαμε διακοπές), μία αποκαλυπτική ανάλυση για τις ολέθριες κοινωνικές και δημοσιονομικές συνέπειες του One Big Beautiful Bill
