Για τον Νίκο Χατζηβρέττα, η ιδιαίτερη συγκυρία και συνθήκη ενός Final Four Ευρωλίγκας είναι μεν ξεχωριστή, ωστόσο δεν αλλάζει σε κάτι από τις συνήθειες των ομάδων. Ο παλαίμαχος γκαρντ του Παναθηναϊκού, πρωταθλητής Ευρώπης με το «τριφύλλι» το 2007 και το 2009, χαρακτήρισε το ραντεβού της τετράδας ως «άλλη μία μέρα στο γραφείο», μιλώντας στην «Κ» για τους συμπαίκτες του στη δεύτερη κούπα και νυν προπονητές σε Final Four, Βασίλη Σπανούλη (Μονακό) και Σαρούνας Γιασικεβίτσιους (Φενερμπαχτσέ).
Οπως και σε εκείνον, βεβαίως, ημιτελικοί και τελικοί στη νέα έκδοση της διοργάνωσης (από το 2000 κι έπειτα) έχουν αφήσει ανεξίτηλες στιγμές. Στιγμές θριάμβου ή και απογοήτευσης, που «γέννησαν» πρωταγωνιστές, θρύλους αλλά και «μοιραίους».
Οσο το Final Four του Αμπου Ντάμπι συνεχίζεται για να χρίσει τον πρωταθλητή Ευρώπης για το 2025, η δύσκολη προσπάθεια να καταλήξει κάποιος (μόνο) σε δέκα στιγμές ή πρόσωπα κατέληξε σε ένα Top-10+1.
Εντός έδρας «Βατερλό» για ΤΣΣΚΑ (2005)
Η ΤΣΣΚΑ του Ντούσαν Ιβκοβιτς έφτασε στο Final Four της Μόσχας με το εντυπωσιακό ρεκόρ 19-1, έχοντας 14-0 στην 1η φάση και μόλις μία ήττα –στη ρωσική πρωτεύουσα– από την Μπαρτσελόνα στο Top-16. Με μπροστάρηδες τους Θοδωρή Παπαλουκά, Τζέι Αρ Χόλντεν, Μάρκους Μπράουν και Ντέιβιντ Αντερσεν, οι οικοδεσπότες περίμεναν στην έδρα τους την Ταουγκρές (νυν Μπασκόνια) στον ημιτελικό ως το ακλόνητο φαβορί. Οι 23π. του μετέπειτα γκαρντ του Ολυμπιακού, Αρβιντας Ματσιγιάουσκας, όμως, υπέγραψαν τη μεγάλη έκπληξη, που πάντως δεν ολοκληρώθηκε, αφού οι Βάσκοι ηττήθηκαν στον τελικό από τη Μακάμπι.
Η ρεβάνς του «Τεό» (2006)
Εναν χρόνο αργότερα, στην Πράγα, η Μακάμπι στόχευε στο three–peat (τρεις διαδοχικές κατακτήσεις του τίτλου), όμως ήταν η στιγμή της απογοητευμένης πριν από 12 μήνες ΤΣΣΚΑ. Η ομάδα του Τελ Αβίβ νίκησε την Τάου στον ημιτελικό, στην επανάληψη του περσινού τελικού, όμως η αποχώρηση του Σαρούνας Γιασικεβόιτσιους, που είχε μετακομίσει στο ΝΒΑ, αποδείχθηκε σημαντική. Η ΤΣΣΚΑ τούτη τη φορά είχε φτάσει στον τελικό, με κόουτς τον Ετορε Μεσίνα και επέστρεψε στο ευρωπαϊκό «θρόνο» 35 χρόνια μετά την τελευταία κούπα της, επικρατώντας της Μακάμπι με 73-69, με κορυφαίο και MVP του Final Four τον Θοδωρή Παπαλουκά, με 18π.
Το «έπος» της Μπολόνια (2002)
Το 2001-02 το ευρωπαϊκό μπάσκετ άφησε στην άκρη το «σχίσμα» της περασμένης σεζόν, στο οποίο η Βίρτους Μπολόνια πήρε τον τίτλο της Ευρωλίγκας σε σειρά τελικών με την Ταού και η Μακάμπι τη Σουπρολίγκα, στον τελικό με τον Παναθηναϊκό. Τον Μάιο του 2002, η πρωταθλήτρια Βίρτους των Μάνου Τζινόμπιλι, Μάρκο Γιάριτς, Ματιάς Σμόντις ήταν το φαβορί στο Final Four στο σπίτι της και το έδειξε ξεκάθαρα στον τελικό, με το +14 κόντρα στον Παναθηναϊκό.
Ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ωστόσο, πήρε στο δεύτερο ημίχρονο την ταυτότητα του κόουτς Μεσίνα, περιστρέφοντας την επίθεσή του –στην οποία συνήθως πρωταγωνιστές ήταν οι Μποντίρογκα και Κουτλουάι– γύρω από τον παγκίτη σέντερ, Λάζαρο Παπαδόπουλο. Το «τριφύλλι», με τρία καθοριστικά τρίποντα του Κουτλουάι, κατέκτησε θριαμβευτικά (89-83) το τρίτο τρόπαιό του και παραμένει μέχρι σήμερα η μοναδική ομάδα που έχει κερδίσει τελικό στην έδρα του φιναλίστ.
Το comeback και το «πεταχτάρι» (2012)
Ο τελικός του 2012 στην Κωνσταντινούπολη έμοιαζε ανιαρός ώς το 28ο λεπτό, όταν η ΤΣΣΚΑ Μόσχας προηγήθηκε με 19π. διαφορά (53-34) του Ολυμπιακού. Ο νόμος του φαβορί έδειχνε να επιβεβαιώνεται, μέχρι ο κόουτς Ιβκοβιτς να πείσει τους παίκτες του να μην τα παρατήσουν. Οι πανίσχυροι Ρώσοι των Κιριλένκο, Σισκάουσκας, Κρστιτς, Τεόντοσιτς, Σβεντ, επαναπαύτηκαν και οι «κόκκινοι» πλησίασαν στο 59-52 του 37΄. Με επιμέρους σκορ 26-8 και 15π. του Σπανούλη, η ομάδα του «Ντούντα» πλησίασε στο 61-60 και ο Σίσκα αστόχησε σε δύο βολές για την ΤΣΣΚΑ, δίνοντας μία τελευταία ευκαιρία στους Πειραιώτες. Το νράιβ του Σπανούλη κατέληξε σε ασίστ στον Πρίντεζη, που με το περίφημο «πεταχτάρι» του διαμόρφωσε το τελικό 62-61, για το δεύτερο τρόπαιο του Ολυμπιακού.
Το «ναι μεν, αλλά» του Μπουρούση (2009 και 2014)
Το 2009 στο Βερολίνο διεξήχθη ο τρίτος και τελευταίος «εμφύλιος» ημιτελικός «αιώνιων» στην Ευρωλίγκα. Σε ένα σπουδαίο ματς, για πολλούς το κορυφαίο μεταξύ Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού εκτός συνόρων, ο Παναθηναϊκός πήρε την πρόκριση νικώντας 84-82, αφού στο φινάλε ο Γιάννης Μπουρούσης αστόχησε σε αριστερό χουκ για τους «ερυθρόλευκους». Οι «πράσινοι» πήγαν στον τελικό και πανηγύρισαν το 5ο αστέρι τους.
Πέντε χρόνια αργότερα, ο Γιάννης Μπουρούσης αγωνιζόταν πια στη Ρεάλ και στον τελικό στο Μιλάνο αντιμετώπιζε τη Μακάμπι, η οποία στον ημιτελικό είχε νικήσει την ΤΣΣΚΑ με ανατροπή από το -15 στα τέλη της τρίτης περιόδου και νικητήριο καλάθι του Ταϊρίζ Ράις.
Στον τελικό, η Μακάμπι κόντραρε και το άλλο φαβορί, όμως ο Μπουρούσης με 2/2βολ. στα 22΄ ισοφάρισε για τη Ρεάλ και έστειλε τον αγώνα στην παράταση. Η υπογραφή του Μπουρούση (12π., 9ριμπ.) δεν έφτανε, καθώς στο έξτρα πεντάλεπτο ο Ράις σκόραρε τους 14 από τους 26π. του και έφερε την ομάδα του κόουτς Ντέιβιντ Μπλατ στην κορυφή.
Η μισή σωτηρία του Τσίλντρες (2010)
Το Final Four στο Παρίσι είχε ξεκάθαρο φαβορί την Μπαρτσελόνα, παρά το λαμπερό ρόστερ του Ολυμπιακού με Παπαλουκά, Τεόντοσιτς, Κλέιζα και Τσίλντρες. Οι «ερυθρόλευκοι» του κόουτς Παναγιώτη Γιαννάκη δεν κατάφεραν να κοντράρουν τους Καταλανούς στον τελικό (ήττα με 86-68), όμως πρόσφεραν μία χαρακτηριστική στιγμή στον ημιτελικό με την Παρτιζάν. Τα πιτσιρίκια από το Βελιγράδι όχι μόνο κοίταξαν στα μάτια τον Ολυμπιακό, αλλά προσπέρασαν 67-65 πριν από την τελευταία «κόκκινη» επίθεση, την οποία ανέλαβε ο Μίλος Τεόντοσιτς. Ο Σέρβος πήρε ένα «τραβηγμένο» τρίποντο νίκης το οποίο έφτασε μετά βίας στο καλάθι, πριν εμφανιστεί από το πουθενά και καρφώσει την μπάλα ο Τσίλντρες, για την παράταση. Στο έξτρα πεντάλεπτο ο Ολυμπιακός επικράτησε με 83-80.
Το «ποτέ μη λες ποτέ» του Σπανούλη (2015)
Το μόνιμο άγχος της ΤΣΣΚΑ κόντρα στον Ολυμπιακό στα νοκ άουτ ματς των Final Four εμφανίστηκε και πάλι στον ημιτελικό του 2015 στη Μαδρίτη, με τους Ρώσους να σπαταλούν ξανά ένα σημαντικό προβάδισμα. Στις αρχές της τέταρτης περιόδου, η ομάδα της Μόσχας ήταν μπροστά με 61-52, αλλά, κυρίως, είχε κρατήσει τον Βασίλη Σπανούλη σε… 0/11 σουτ. Ο σταρ του Ολυμπιακού ζεστάθηκε στο κατάλληλο σημείο και σκόραρε 13π., εκ των οποίων οι 8π. στο τελευταίο δίλεπτο, οδηγώντας την ομάδα του σε θρίαμβο με ένα τρίποντο στα 10΄΄ για το 69-66. Η ομάδα του Γιάννη Σφαιρόπουλου, ωστόσο, ηττήθηκε δύο μέρες μετά στον τελικό από τη γηπεδούχο Ρεάλ.
Το χέρι του «από μηχανής» Κριάπα (2016)
Η ΤΣΣΚΑ των λαμπερών σταρ που συνήθως δεν προέρχονταν από τη Ρωσία χρειάστηκε ένα δικό της παιδί για «σωτήρα» στον τελικό του 2016 στο Βερολίνο. Ο μαθητής κόουτς Δημήτρης Ιτούδης νίκησε τον δάσκαλο Ζέλικο Ομπράντοβιτς, με τους Ρώσους να επικρατούν της Φενερμπαχτσέ στην παράταση με 101-96. Για να φτάσει όμως η ομάδα της Μόσχας εκεί χρειάστηκε το μαγικό χέρι του Βίκτορ Κριάπα, ο οποίος πήρε το ριμπάουντ στο άστοχο τρίποντο του Νάντο Ντε Κολό στην εκπνοή της κανονικής διάρκειας και με φόλοου ισοφάρισε.
Σόου-«αντίο» του Ντόντσιτς και «μανταρίνα» του Γιουλ (2018 και 2023)
Οι δύο τελευταίοι από τους συνολικά 11 (ρεκόρ Ευρωλίγκας) τίτλους της Ρεάλ είχαν την υπογραφή δυο εκ των κορυφαίων γκαρντ της ιστορίας της. Το 2018 στο Βελιγράδι, ο νυν σταρ των Λέικερς, Λούκα Ντόντσιτς πήρε ρεβάνς για το χαμένο –και παρθενικό της καριέρας του– Final Four και μετά τους 16π.-7ριμπ., στον ημιτελικό με την ΤΣΣΚΑ, είχε 15π.-4ασ. στον τελικό με τη «Φενέρ», χάρισε στη «βασίλισσα» το «decima» και ως MVP του τουρνουά αποχώρησε για το ΝΒΑ και το Ντάλας.
Πέντε χρόνια αργότερα, με το «πέπλο» του αουτσάιντερ, η Ρεάλ «υπνώτισε» τον Ολυμπιακό στον τελικό του Κάουνας και πήρε το 11ο τρόπαιό της με το σπουδαίο νικητήριο καλάθι του Σέρχιο Γιουλ.
