«Ο Ιησούς καρφώθηκε πάνω στη δυσχερή θέση που βρίσκεται ο άνθρωπος κάνοντας επίκληση στην καρδιά να κατανοήσει το μαρτύριό της, αποσυνθέτοντας τον εαυτό της με μια ριζοσπαστική ομολογία αγάπης για τον ξένο».
Αυτό απάντησε πριν από πολλά χρόνια ο Λέοναρντ Κοέν όταν ρωτήθηκε για το τι σημαίνει και τι συμβολίζει ο Ιησούς Χριστός γι’αυτόν.
Ο Λέοναρντ Κοέν είναι μόνον ένα από τα πολλά πρόσωπα στον χώρο της ροκ μουσικής που πηγαίνει αυτόματα το μυαλό όταν αναρωτηθεί κάποιος για τον ρόλο που έχει παίξει η θρησκεία σε κάποιους από τους μεγάλους καλλιτέχνες του ροκ και της σόουλ. Ομως ενώ είναι ένα από τα πρόσωπα που ανήκουν σε μια ευρύτερη ομάδα δημιουργών με πνευματικές και θρησκευτικού τύπου αναζητήσεις, απ’ την άλλη είναι και μια αρκετά διαφορετική περίπτωση από τους υπολοίπους. Μεγάλωσε στο Μόντρεαλ του Καναδά, μέσα σ’ ένα σπίτι και μια οικογένεια όπου η επαφή και η τριβή με την ιουδαϊκή θρησκεία ήταν καθημερινές. Ο παππούς του ήταν ένας από τους διάσημους μελετητές του Ταλμούδ στην πόλη και σχεδόν καθημερινά έβαζε κουίζ στον μικρό Λέοναρντ που βασίζονταν στο βιβλίο του Ησαΐα. Αργότερα ο Λέοναρντ Κοέν συμπεριέλαβε πάρα πολλές χριστιανικές αναφορές στα τραγούδια του ενώ από το μέσον της ζωής του και μέχρι το τέλος της εξασκήθηκε με πρωτόγνωρη πειθαρχία για καλλιτέχνη στις πρακτικές του βουδισμού.
Η πιο αμφιλεγόμενη μεταστροφή
Η πνευματικότητα, έτσι όπως εκφράζεται από τη θρησκεία, ασκούσε πάντοτε μια ιδιαίτερη γοητεία και έλξη στους δημιουργούς. Αυτή η έλξη και η γοητεία έφταναν και σ’ αυτούς τους καλλιτέχνες και μουσικούς που μερίδα του κοινού τους τους θεωρούσε επαναστάτες και προφήτες και τους έβαζε μια ταμπέλα την οποία οι ίδιοι δεν αποδέχθηκαν ποτέ και ταυτόχρονα δεν ήταν και αληθινή. Το κοινό δηλαδή πρόβαλλε στους καλλιτέχνες δικές του ιδέες και απόψεις οι οποίες δεν απηχούσαν την πραγματικότητα. Γι’ αυτό και σε αρκετές περιπτώσεις καλλιτεχνών που θεωρήθηκε ότι «άλλαξαν» στην πορεία τους, μερίδα του κοινού τους αντέδρασε πολύ αρνητικά. Μάλιστα όσο πιο μεγάλος και πιο προβεβλημένος ήταν ο καλλιτέχνης τόσο πιο έντονη ήταν και η κριτική που του ασκήθηκε.
Κορυφαίο παράδειγμα η περίπτωση του Μπομπ Ντίλαν. Για πολλούς από το κοινό του εκείνης της περιόδου η μεταμόρφωσή του την περίοδο 1979-1982 ήταν από τις πιο συζητημένες, αμφιλεγόμενες και διχαστικές στον χώρο της μουσικής. Δεν είχε να κάνει βέβαια μόνο με το ποιος ήταν τότε ο Ντίλαν αλλά κυρίως πώς το έκανε, πώς δηλαδή αγκάλιασε τον χριστιανισμό.
Ακόμη και εκείνη την εποχή ο Ντίλαν εθεωρείτο ο δαφνοστεφανωμένος ποιητής της αντικουλτούρας, κάποιος που με τα τραγούδια του διαμόρφωσε τα κινήματα διαμαρτυρίας αλλά και τις πολιτικές της Αριστεράς. Η μεταστροφή του σε ευαγγελιστή χριστιανό για πολλούς θεωρήθηκε προδοσία. Και για την περίπτωση του Ντίλαν σύμφωνα με μερίδα του κοινού του δεν θα ήταν ούτε η πρώτη φορά ούτε η τελευταία. Ο Ντίλαν εκείνη την περίοδο κυκλοφόρησε τρία άλμπουμ, τα “Slow Train Coming”, “Saved” και “Shots Of Love”. Και τα τρία ήταν μονοθεματικά, καθώς είχαν τραγούδια μόνον χριστιανικής θεματολογίας και πίστης. Στις περιοδείες του ο ίδιος δεν έπαιζε καθόλου παλιότερα τραγούδια του και κατά τη διάρκεια των εμφανίσεων και των συνεντεύξεων έβγαζε πύρινους λόγους μιλώντας για την αμαρτία και τη σωτηρία. Ετσι έκανε πάντα στη ζωή του ο Ντίλαν όταν ήθελε κάποιος να τον βάλει σε καλούπια. Ολα αυτά φυσικά εξόργισαν το κοινό του και ήταν σε μια συνεχή ένταση. Κάποια στιγμή ο ίδιος από το 1982 και μετά αποφάσισε να μην προβάλλει τόσο έντονα τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Η ιστορία λέει ότι ο ίδιος στράφηκε στον χριστιανισμό όταν το 1978 και βρισκόμενος στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου στην Τουσόν της Αριζόνα είδε ένα όραμα με τον Ιήσου ή κάτι που έμοιαζε με τον Ιησού. Ο ίδιος αργότερα περιέγραψε ότι τον άγγιξε σαν παρουσία ψυχικά και σωματικά.
Ενα όραμα ισχυρίστηκε ότι είδε και ο Λιτλ Ρίτσαρντ το 1957 και παράτησε το πιάνο και το μικρόφωνο και έπιασε τη Βίβλο. Ο ίδιος είπε ότι είδε ένα όραμα του Θεού, σαν μια μεγάλη σφαίρα φωτιάς στον ουρανό, το οποίο ερμήνευσε ότι ήταν σημάδι για να εγκαταλείψει την αμαρτία. Τα παράτησε όλα και άρχισε να μελετάει τη Βίβλο και να κηρύττει τον λόγο του Θεού από πολιτεία σε πολιτεία. Το 1984, και αφού είχε επιστρέψει μερικά χρόνια νωρίτερα στις συναυλίες και το rock n’ roll, συνέχιζε να κηρύσσει τον λόγο του Θεού υποστηρίζοντας ότι «το πιο φρόνιμο γι’ αυτόν θα είναι να ξοδέψει τις μέρες του από εδώ και στο εξής κηρύσσοντας το Ευαγγέλιο και τον λόγο του Θεού». Η σχέση του με τον χριστιανισμό παρέμεινε ενεργή και ζωντανή μέχρι το τέλος της ζωής του σε ηλικία 87 ετών. Ηταν ο πρώτος ροκ σταρ ο οποίος έφερε το Ευαγγέλιο στο κοινό της ροκ μουσικής αλλά και ένας άνθρωπος με πολλές και αντιφατικές πλευρές.
Και υπάρχουν πολλοί ακόμη
Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 ο τραγουδιστής και τραγουδοποιός της σόουλ μουσικής Αλ Γκριν φλέρταρε μέσα από τα τραγούδια του με αρκετές από τις χριστιανικές ιδέες. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 άφησε τη μουσική και έγινε ιερέας με εκκλησία και ποίμνιο.
Η λίστα με τα ονόματα είναι πολύ μεγάλη και πολλές φορές απρόβλεπτη. Ο Αλις Κούπερ έπειτα από μια πολύ μεγάλη μάχη στη δεκαετία του ’80 με τον αλκοολισμό, βρήκε σανίδα σωτηρίας στη χριστιανική πίστη. Ταυτόχρονα συνέχιζε να εμφανίζεται στη σκηνή υποστηρίζοντας ότι η περσόνα που βρίσκεται στη σκηνή είναι ένας ρόλος και όχι ένας καθρέφτης της προσωπικής του πίστης.
Ενας από τους πιο αφοσιωμένους χριστιανούς ήταν ο Τζόνι Κας. Παρά τις μάχες και τους αγώνες που έδωσε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, μεγάλωσε με τον λόγο του Θεού και στα τελευταία χρόνια της ζωής του μέσα από τις ηχογραφήσεις του αναζητούσε τη συγχώρεση και τη σωτηρία.
Το πνευματικό ταξίδι του Prince άλλαξε πολλές φορές πορεία όμως στις αρχές 2000 έγινε μάρτυρας του Ιεχωβά. Αυτή η μεγάλη αλλαγή επηρέασε τόσο την καθημερινότητά του όσο και τα τραγούδια του όπως φαίνεται και στο άλμπουμ που κυκλοφόρησε εκείνη την εποχή, το “The Rainbow Children”.
Δύο από τις μεγαλύτερες φωνές της σόουλ μουσικής, ο Σαμ Κουκ και η Αρίθα Φράνκλιν, βγήκαν από τον κόσμο του Ευαγγελίου και τις εκκλησίες και δεν έφυγαν ποτέ από εκεί αν και δεν το έκαναν ποτέ θέμα.
Το όνομα που έχει αντικαταστήσει τον Μπομπ Ντίλαν όσον αφορά τις εντάσεις που προκαλεί με τις επιλογές του δεν είναι άλλος από τον Νικ Κέιβ. Θα αδικήσει κάποιος τον Κέιβ αν θεωρήσει ότι έχει κάνει τα τελευταία χρόνια στροφή στον χριστιανισμό με δεδομένο ότι αναφορές στη Βίβλο υπάρχουν στα τραγούδια του από τη δεκαετία του ’80. Κάθε φορά, όμως, που ο ίδιος αναφέρεται με οποιονδήποτε τρόπο –είτε σε συνεντεύξεις του είτε στα τραγούδια του– στη χριστιανική θρησκεία και στο Ευαγγέλιο, μερίδα του κοινού του θεωρεί ότι ο ίδιος έχει συντηρηκοποιηθεί. Στην πραγματικότητα αυτό που ο Κέιβ μας λέει είναι να προσευχόμαστε στο κενό που υπάρχει ανάμεσα στη θλίψη και στη χαρά. Απεναντίας για τον Λένι Κράβιτζ, το γεγονός ότι έχει δηλώσει με πάρα πολλά τραγούδια του τη χριστιανική του πίστη δεν έχει ενοχλήσει ποτέ το δικό του κοινό.
Η σχέση που είχαν όλα αυτά τα χρόνια οι διάσημοι και δημιουργικά ανήσυχοι ροκ καλλιτέχνες με το κοινό τους έχει περάσει διά πυρός και σιδήρου. Οι δικές τους, όμως, πνευματικές και θρησκευτικές αναζητήσεις έχουν δώσει μια άλλη τελείως διαφορετική ποιότητα στην ίδια τη μουσική τους. Αυτές οι «μεταμορφώσεις» τους που πολύ συχνά επηρέασαν τη μουσική τους, τη δημόσια εικόνα τους, και την προσωπική τους ζωή είναι ένα κομμάτι της ιστορίας της τέχνης του περασμένου αιώνα, των πολλών προσδοκιών και ταυτόχρονα των πολλών αντιφάσεων.
Blender Spotify list
Είναι φυσιολογικό η σημερινή λίστα του Blender να είναι αποκλειστικά αφιερωμένη στα τραγούδια αυτών των καλλιτεχνών.
Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση
Ραντεβού την επόμενη Πέμπτη.
