Οι μεγάλες υποσχέσεις του Ντόναλντ Τραμπ για αναμόρφωση της διεθνούς τάξης πραγμάτων έχουν ήδη κλονιστεί βαριά. Η «Ημέρα της Απελευθέρωσης» εξελίσσεται σε τραγωδία και φάρσα ταυτόχρονα – ειδικά μετά την εξαίρεση των smartphones, των λάπτοπ και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών από τους δασμούς στην Κίνα. Στη Γάζα, η κατάπαυση του πυρός έχει καταρρεύσει και η ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ εφαρμόζει το σχέδιο εθνοκάθαρσης που πάντα ονειρευόταν χωρίς καμία ενόχληση από την Ουάσιγκτον. Στην Ουκρανία, ο πόλεμος μαίνεται και ο Τραμπ εξακολουθεί να αποδίδει την ευθύνη για το ξέσπασμά του στον Βολόντιμιρ Ζελένσκι – και φυσικά στον Τζο Μπάιντεν. Η αμερικανική οικονομία οδεύει καλπάζοντας προς τον στασιμοπληθωρισμό και η θέση του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος απειλείται για πρώτη φορά.
Ισως ως αποτέλεσμα, η αυταρχική στροφή στο εσωτερικό ενισχύεται. Κατά το περασμένο επταήμερο, η κυβέρνηση Τραμπ αγνόησε επιδεικτικά απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την επιστροφή στις ΗΠΑ ενός μετανάστη που απολάμβανε νόμιμο καθεστώς προστασίας και που η ίδια η κυβέρνηση έχει παραδεχτεί ότι απελάθηκε κατά λάθος. Επίσης, πάγωσε την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση προς το Harvard, αφού η διοίκηση του πανεπιστημίου απέρριψε σειρά απαιτήσεων που θα υπονόμευαν αποφασιστικά την ανεξαρτησία του. Και συνέχισε να στοχοποιεί αξιωματούχους και δικηγορικές εταιρείες που τόλμησαν στο παρελθόν να του πάνε κόντρα.
Είναι φανερό ότι οι αποτυχίες δεν θα δράσουν ως φρένο για τα αυταρχικά ένστικτα του 47ου προέδρου, αλλά ως επιταχυντής. Μένει να φανεί αν η Αμερικανική Δημοκρατία έχει τα εφόδια –και το σθένος– να τον χαλιναγωγήσει.
→ Οπως πάντα, μπορείτε να με βρείτε στο [email protected] και στο Bluesky, στο @yanpal.bsky.social.
ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΟΣ. Το μεγάλο τραμπικό όραμα για την αναδιάταξη του διεθνούς εμπορίου συνέχισε να υποχωρεί άτακτα την περασμένη Παρασκευή με την ανακοίνωση ότι τα smartphones, τα λάπτοπ, οι ημιαγωγοί και άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα θα εξαιρεθούν από τους δασμούς ύψους 125% που έχουν επιβληθεί στην Κίνα (και ακόμα και από το οριζόντιο 10% που ισχύει σχεδόν για τις εξαγωγές στις ΗΠΑ σχεδόν όλων των υπόλοιπων χωρών). Η απόφαση ήταν μία τεράστια ανάσα για αμερικανικούς κολοσσούς όπως η Apple, η Microsoft και η Nvidia – και ενδεικτική της αδυναμίας του Τραμπ να τραβήξει την πρίζα της παγκοσμιοποίησης.
Γράφοντας στο X, ο σπουδαίος Γάλλος οικονομολόγος Ολιβιέ Μπλανσάρ επιχείρησε να εντοπίσει κάποιο μοτίβο μέσα στο χάος. Ο Τραμπ, έγραψε, θα υποχωρεί κάθε φορά που η άλλη πλευρά, είτε πρόκειται για μια χώρα (Κίνα) είτε για μια εταιρεία (Apple), αποδειχθεί ότι έχει αρκετή οικονομική ή πολιτική επιρροή. Αν όμως η άλλη πλευρά δεν έχει μόχλευση, δεν θα το κάνει. Ετσι, οι μικροί παίκτες, χώρες ή επιχειρήσεις (σκεφτείτε το Βιετνάμ, τις μικρές αμερικανικές επιχειρήσεις…) πιθανότατα θα υποφέρουν. Το αποτέλεσμα δεν θα είναι μια επιστροφή στο παρελθόν, αλλά ένα συνονθύλευμα κακώς μελετημένων, αναποτελεσματικών και σκληρών δασμών».
Την Κυριακή πάντως, μέσω Truth Social, ο Tariff Man επανήλθε δριμύτερος, λέγοντας ότι «δεν υπάρχουν εξαιρέσεις» και πως «κανείς δεν θα γλιτώσει» από τους δασμούς, και διευκρινίζοντας ότι οι συγκεκριμένες κατηγορίες εξακολουθούν να υπάγονται στην επιβάρυνση 20% που επιβλήθηκε τον Μάρτιο σχετικά με το εμπόριο της φαιντανύλης (τρέχα-γύρευε…). Αξιωματούχοι στο επιτελείο του διέρρεαν ότι οι εξαιρέσεις (που «δεν υπάρχουν») θα είναι σύντομης διάρκειας. Χαμούλης.
ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤOY ΣΤΑΣΙΜΟΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ. Το καλά οργανωμένο σχέδιο για τη συντριβή της αμερικανικής οικονομίας μοιάζει να πηγαίνει καλά. Σύμφωνα με τον Λάρι Φινκ, CEO της BlackRock, οι ΗΠΑ βρίσκονται πολύ κοντά, «αν δεν είναι ήδη», σε ύφεση. Στο όριο της συρρίκνωσης εξαιτίας του εμπορικού πολέμου που έχει εξαπολύσει ο Τραμπ θεωρεί ότι είναι η αμερικανική οικονομία και ο θρυλικός επενδυτής Ρέι Ντάλιο, προειδοποιώντας μάλιστα ότι, αν γίνουν λάθος χειρισμοί, η έκβαση μπορεί να είναι «κάτι πολύ χειρότερο» από απλώς μία ύφεση. Αυξημένο κίνδυνο ύφεσης εξαιτίας της πολιτικής Τραμπ διέγνωσε και ο CEO της Goldman Sachs. Η μεταβλητότητα στις αγορές θα παραμείνει υψηλή, είπε ο Ντέιβιντ Σόλομον, καθώς «παραμένει άγνωστο το πώς θα εξελιχθεί η πολιτική».
Παράλληλα, οι προσδοκίες των Αμερικανών για τον πληθωρισμό στο επόμενο 12μηνο είναι οι υψηλότερες από το 1981. Μπορεί ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή να αυξήθηκε κατά μόλις 2,4% σε ετήσια βάση τον Μάρτιο, έναντι 2,8% τον Φεβρουάριο, αλλά οι αναλυτές θεωρούν ότι η αποκλιμάκωση αυτή δεν θα αντέξει τον αντίκτυπο των δασμών, όσο πρόθυμοι κι αν είναι οι Αμερικανοί εισαγωγείς να μη μετακυλίσουν τα νέα κόστη στις τιμές για τους καταναλωτές.
ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΚΡΑΤΗΣΕΩΝ. Αν ήθελε ένα σπρώξιμο παραπάνω η Αμερική για να βυθιστεί στην ύφεση, το παρέχουν τα αίσχη στα οποία επιδίδονται οι υπηρεσίες φύλαξης των συνόρων στα διεθνή αεροδρόμια της χώρας. Αναγνώστης της εφημερίδας Sydney Morning Herald, που προτίμησε να παραμείνει ανώνυμος, αποκάλυψε με επιστολή του στην εφημερίδα τη μεταχείριση που του επιφύλαξαν οι αμερικανικές αρχές στο αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης, τελευταίας του στάσης πριν φτάσει στο Μαϊάμι για να επιβιβαστεί σε κρουαζιερόπλοιο. Τον ανέκριναν, όπως γράφει, τρεις ομάδες αξιωματούχων, για οκτώ ώρες, και εξέτασαν εξονυχιστικά το iPhone και το λάπτοπ του. Τελικά, αποφάνθηκαν ότι ταξίδεψε στις ΗΠΑ με ασυνήθιστο τρόπο (μέσω του Χονγκ Κονγκ) και, χωρίς να έχουν κάποιο στοιχείο εναντίον του, τον έστειλαν πίσω στην Αυστραλία. Η κράτησή του για την κρουαζιέρα, κόστους 15.000 δολαρίων, ήταν non-refundable.
Παράλληλα, έγινε γνωστό τις προηγούμενες ημέρες ότι τόσο η Ε.Ε. όσο και καναδικές επιχειρήσεις συστήνουν πλέον στους αξιωματούχους να ταξιδεύουν στις ΗΠΑ (αν πρέπει) με κινητά παλιάς τεχνολογίας (burner phones), για να μειώσουν τον κίνδυνο ηλεκτρονικής κατασκοπείας. Πρόκειται για μέτρο που στο παρελθόν αφορούσε επισκέψεις σε χώρες όπως η Κίνα ή η Ρωσία.
Δεν προκαλεί έκπληξη ότι το ενδιαφέρον για ταξίδια στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. O διευθύνων σύμβουλος της ιστοσελίδας ταξιδιωτικών κρατήσεων Omio δήλωσε στους Financial Times ότι τα ποσοστά ακύρωσης για κρατήσεις προς τις ΗΠΑ ήταν 16% υψηλότερα το πρώτο τρίμηνο από ό,τι έναν χρόνο νωρίτερα – με τους ταξιδιώτες από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία να εμφανίζουν ακόμη υψηλότερο ποσοστό ακύρωσης, που φτάνουν το 40%. Οι κρατήσεις Ευρωπαίων στις ΗΠΑ για το καλοκαίρι είναι μειωμένες κατά 25%.
ΤΟ «ΛΑΘΟΣ» ΤΟΥ ΣΟΥΜΙ & ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ. Περνώντας στο εύφλεκτο πεδίο της γεωπολιτικής, την περασμένη Κυριακή (των Βαΐων) ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι έπληξαν το κέντρο της ουκρανικής πόλης του Σούμι, σκοτώνοντας 35 άτομα και τραυματίζοντας περισσότερους από εκατό. Οι Δυτικοί ηγέτες καταδίκασαν το έγκλημα πολέμου (ένα ακόμα) των Ρώσων εισβολέων. Ολοι πλην ενός, του Ντόναλντ Τραμπ, που είπε ότι ενημερώθηκε (από ποιον;) ότι πρόκειται για «λάθος».
Την επομένη, μιλώντας στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ επανέλαβε το χυδαίο ψέμα ότι ο Ζελένσκι ξεκίνησε τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Δεν ξεκινάς έναν πόλεμο εναντίον κάποιου 20 φορές το μέγεθός σου και μετά ελπίζεις ότι θα σου δώσουν μερικούς πυραύλους», ανέφερε. Παράλληλα, δεν παρέλειψε να κατηγορήσει ξανά τον προκάτοχό του που δεν απέτρεψε την ευρείας κλίμακας εισβολή του Φεβρουαρίου του 2022 – ξεχνώντας πως η Ρωσία είχε ήδη ξεκινήσει τον πόλεμο το 2014 και ότι συνεχιζόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της δικής του προεδρίας.
Νωρίτερα, την Παρασκευή, ο επιχειρηματίας του real estate, Στιβ Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για τα πάντα, είχε συναντηθεί για σχεδόν πέντε ώρες με τον Πούτιν στην Αγία Πετρούπολη. Τη Μ. Δευτέρα, μετά το μακελειό στο Σούμι, μίλησε (στο Fox News) ξανά με θερμά λόγια για τον Ρώσο πρόεδρο, ο οποίος, όπως είπε, «θέλει μία διαρκή ειρήνη» στην περιοχή. «Υπάρχει η δυνατότητα αναμόρφωσης της σχέσης Ρωσίας – Ηνωμένων Πολιτειών μέσω ορισμένων πολύ συναρπαστικών εμπορικών ευκαιριών που πιστεύω ότι δίνουν πραγματική σταθερότητα και στην περιοχή. Οι συνεργασίες δημιουργούν σταθερότητα», εξήγησε ο ερωτοχτυπημένος Γουίτκοφ.
Είναι μία κάποια παρηγοριά ότι κάποιοι τουλάχιστον στην κυβέρνηση Τραμπ δεν έχουν τόσο στρεβλή αντίληψη του Ουκρανικού. Ο απεσταλμένος του Τραμπ για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, καταδίκασε απερίφραστα την επίθεση στο Σούμι, όπως και ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. Ο Ρούμπιο, μετά την πρόσφατη συνάντηση των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ (ναι, οι ΗΠΑ ακόμα συμμετέχουν σε αυτές) στις 3-4 Απριλίου στις Βρυξέλλες, δήλωσε ότι η Ρωσία εξαντλεί την υπομονή της αμερικανικής κυβέρνησης σχετικά με την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας με την Ουκρανία και άφησε να εννοηθεί ότι η Μόσχα κινδυνεύει να αντιμετωπίσει περισσότερες αμερικανικές κυρώσεις.
ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΜΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΑΝΟΧΗ. Στη Γάζα, εν τω μεταξύ, με την κατάπαυση του πυρός να έχει καταρρεύσει, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) έχουν ξεκινήσει επιχειρήσεις εκκαθάρισης σημαντικού μέρους της περιοχής των 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Για παράδειγμα, διέταξαν την εκκένωση της ευρύτερης περιοχής της Ράφα, που αποτελεί το 20% της Γάζας – επιχείρηση που ολοκληρώθηκε το περασμένο Σάββατο. Παράλληλα, όπως γράφει το Economist, μία αντίστοιχη επιχείρηση διεξάγεται στα βόρεια του θύλακα, σε μικρότερη κλίμακα.
Το βρετανικό περιοδικό, που σίγουρα δεν αποτελεί φωλιά φιλο-Παλαιστίνιων ακτιβιστών, σημειώνει: «Αυτές οι κινήσεις αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου για να αναγκάσει πάνω από 2 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας να φύγουν από τις πόλεις και τις κωμοπόλεις και να πάνε στην ακτή. Βραχυπρόθεσμα, αυτό γίνεται για να δημιουργηθούν “ζώνες θανάτου” στις οποίες, θεωρητικά, θα παραμείνουν μόνο μαχητές της Χαμάς. Μακροπρόθεσμα, το Ισραήλ ελπίζει ότι οι κάτοικοι της Γάζας θα μεταναστεύσουν “εθελοντικά”». Παράλληλα, οι IDF προετοιμάζονται για να αναλάβουν απευθείας τη διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας στους κατοίκους – προοίμιο για την πλήρη ανακατάληψη της Λωρίδας.
Από την επανέναρξη των εχθροπραξιών στις 18 Μαρτίου, περισσότεροι από 1.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα. Την Τρίτη, η Χαμάς απέρριψε πρόταση του Ισραήλ για εκεχειρία έξι εβδομάδων, καθώς καλείτο να παραδώσει τα όπλα της χωρίς να υπάρχει ισραηλινή δέσμευση για τερματισμό των επιχειρήσεων. Υπηρεσία του ΟΗΕ χαρακτήρισε την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα «είναι πιθανώς η χειρότερη» των τελευταίων 18 μηνών.
Στη συνάντησή του με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου στις 7 Απριλίου, ο Τραμπ είπε ότι θα ήθελε να δει τον πόλεμο να σταματά. «Νομίζω ότι ο πόλεμος θα σταματήσει κάποια στιγμή, αυτό δεν θα είναι στο πολύ μακρινό μέλλον», είπε.Αλλά – όπως παρατηρεί το ρεπορτάζ του Economist, «ο πρόεδρος τώρα μοιάζει απασχολημένος με άλλα θέματα. Χωρίς την πίεσή του, είναι δύσκολο να δούμε τι άλλο θα μπορούσε να αποτρέψει την τελική καταστροφή της Γάζας από το Ισραήλ».
ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕ ΤΟ ΙΡΑΝ. Το περασμένο Σάββατο στο Ομάν, εν τω μεταξύ, έλαβαν χώρα οι πρώτες συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν μετά το 2015 – που περιλάμβαναν και μία σύντομη στιχομυθία μεταξύ του πανταχού παρόντος Γουίτκοφ –που αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι δεν έχει καμία διπλωματική εμπειρία– και του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών Αμπάς Αράγκτσι. (Κατά τα άλλα οι δύο αντιπροσωπείες ήταν σε ξεχωριστά δωμάτια και επικοινωνούσαν μέσω του υπουργού Εξωτερικών του Ομάν). Ο Τραμπ έκανε το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση των διαπραγματεύσεων, για μία νέα συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, με την επιστολή που έστειλε τον περασμένο μήνα στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεΐ.
Αμφότερες οι δύο πλευρές χαρακτήρισαν τις πρώτες αυτές επαφές «εποικοδομητικές», με τον Αράγκτσι να μιλάει για «πολύ ειρηνική ατμόσφαιρα», χωρίς «ακατάλληλες διατυπώσεις». Οι δηλώσεις παραπέμπουν στην απουσία αναφορών, από την αμερικανική πλευρά, στις απειλές του Τραμπ για τον «μεγάλο κίνδυνο» που διατρέχει η Τεχεράνη αν οι συνομιλίες αποτύχουν (έχει μάλιστα θέσει προθεσμία μόλις δύο μηνών). Αυτό το Σάββατο θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος διαπραγματεύσεων, στη Ρώμη.
Στις μέρες πριν τη συνάντηση Τραμπ – Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, το chatter στον ισραηλινό Τύπο περί επικείμενου αμερικανοΐσραηλινού πλήγματος κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν είχε κορυφωθεί. Αντ’ αυτού, με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό στο πλευρό του (του οποίου του μειδίαμα εξαφανίστηκε αστραπιαία), ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε τις νέες συνομιλίες με την Τεχεράνη.
Η απόσυρση (επί πρώτης θητείας Τραμπ) των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία που υπέγραψε ο Μπαράκ Ομπάμα του 2015 οδήγησε σε επιτάχυνση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, με τους αναλυτές να συμφωνούν ότι το θεοκρατικό καθεστώς βρίσκεται σήμερα μια ανάσα από ένα πυρηνικό όπλο. Παράλληλα όμως, χρόνια συντριπτικών κυρώσεων έχουν αποδυναμώσει σημαντικά την ιρανική οικονομία, ενώ έχει υποστεί μία σειρά από καταλυτικές ήττες στους πολέμους που ξέσπασαν στη Μέση Ανατολή μετά την 7η Οκτωβρίου. Το ερώτημα είναι ο Τραμπ μπορεί να δείξει την ευελιξία που απαιτείται –να επιστρατεύσει το καρότο μαζί με το μαστίγιο– για να υπάρξει μία νέα συμφωνία. Κάτι τέτοιο θα ήταν η καλύτερη λύση, τόσο για την ευρύτερη περιοχή, όσο και τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
ΚΡΑΤΟΣ ΑΔΙΚΟΥ. Στο εσωτερικό μέτωπο, συνεχίζεται η συνταγματική εκτροπή γύρω από την τραγική ιστορία του 29χρονου Κιλμάρ Αρμάντο Αμπρέγο Γκαρθία, του Σαλβαδοριανού άνδρα που –όπως έχει παραδεχθεί η κυβέρνηση– απελάθηκε από διοικητικό σφάλμα στη διαβόητη αντι-τρομοκρατική φυλακή του Ναγίμπ Μπουκέλε. Ο Αμπρέγο Γκαρθία, με τον οποίο έχει ασχοληθεί ξανά το newsletter, εισήλθε μεν παράνομα στις ΗΠΑ αλλά είχε λάβει καθεστώς προστασίας από δικαστή ο οποίος σημείωσε στην ετυμηγορία του ότι απειλείται από συγκεκριμένη συμμορία και άρα δεν επιτρέπεται να επιστραφεί στο Ελ Σαλβαδόρ. Στο μεσοδιάστημα είχε παντρευτεί Αμερικανίδα πολίτη και μεγάλωσαν μαζί τρία παιδιά, ενώ δεν είχε κατηγορηθεί ποτέ για οποιοδήποτε αδίκημα.
Η κυβερνητική γραμμή, ωστόσο, εξελίχθηκε μετά το αρχικό mea culpa (και ο δικηγόρος του υπουργείου Δικαιοσύνης που παραδέχθηκε το λάθος τέθηκε σε υποχρεωτική άδεια). Πλέον, χωρίς να έχουν παρουσιάσει ίχνος αποδεικτικών στοιχείων, οι αρχές και κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης ισχυρίζονται ότι είναι μέλος της συμμορίας MS-13 – και άρα αν επιστρέψει στις ΗΠΑ, θα συλληφθεί και θα απελαθεί εκ νέου.
Η υπόθεση έφτασε μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο συμφώνησε –έστω πιο προσεκτικά– με τα πιο χαμηλόβαθμα δικαστήρια που χειρίστηκαν την υπόθεση ότι η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες για την επιστροφή του Αμπρέγο Γκαρθία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την Τρίτη, η ομοσπονδιακή δικαστής Πώλα Ξίνις έψεξε την κυβέρνηση για την αδράνειά της και προανήγγειλε ότι θα πιέσει τους αρμόδιους αξιωματούχους να αποκαλύψουν τι έχουν κάνει για να εξασφαλίσουν την απελευθέρωση του άτυχου άνδρα.
Τη Δευτέρα, ωστόσο, στο Οβάλ Γραφείο, ο Μπουκέλε επιβεβαίωσε ότι «φυσικά και δεν πρόκειται» να ελευθερώσει τον Αμπρέγο Γκαρθία, τον οποίο χαρακτήρισε «τρομοκράτη», υπό το επιδοκιμαστικό βλέμμα του Τραμπ και κορυφαίων αξιωματούχων του. Ο Τραμπ μάλιστα επανέλαβε την πρόθεσή του να στείλει Αμερικανούς πολίτες που έχουν διαπράξει βίαια εγκλήματα στο Ελ Σαλβαδόρ, λέγοντας στον νεαρό μιμητή του (που μάλιστα είναι παλαιστινιακής καταγωγής) ότι «θα πρέπει να χτίσει άλλα πέντε μέρη» σαν το κολαστήριο του CECOT. Αυτό είναι ιλιγγιωδώς παράνομο – γεγονός το οποίο σχεδόν σίγουρα δεν θα αποθαρρύνει τον Λευκό Οίκο.
❗Ο Μέγας Κόφτης είχε υποσχεθεί πολλά όταν ξεκινήσει το ανίερο έργο του DOGE: περικοπές 1 τρισ. δολαρίων έως τις 30 Σεπτεμβρίου – περίπου 4 δισ. ημερησίως. Προ ολίγων ημερών, σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου και με λιγότερες φανφάρες, αναθεώρησε δραστικά προς τα κάτω τις φιλοδοξίες του για τον εξορθολογισμό των δαπανών, στα 150 δισ. Δημοσιογράφοι που έχουν κοιτάξει τα νούμερα, μάλιστα, κάνουν αναφορά σε «περικοπές-φαντάσματα» (δαπανών που δεν υπάρχουν) και προβλέπουν ότι ακόμα και ο αναθεωρημένος στόχος θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Εμένα μου ακούγεται σαν ένας δημόσιος υπάλληλος που δεν κάνει καλά τη δουλειά του και είναι καιρός να επιστρέψει στον ιδιωτικό τομέα…
Στα καλά νέα της εβδομάδας, το παλαιότερο και πιο εύπορο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, το Harvard, ύψωσε το ανάστημά του κατά του πογκρόμ που έχει εξαπολύσει ο Τραμπ εναντίον της πανεπιστημιακής κοινότητας. Την περασμένη Παρασκευή η κυβέρνηση επανήλθε με μία διευρυμένη λίστα απαιτήσεων στο πλαίσιο της υποτιθέμενης εκστρατείας της κατά του αντισημιτισμού στις πανεπιστημιουπόλεις, σημειώνοντας ότι το Harvard πρέπει να συμμορφωθεί αν επιθυμεί να «διατηρήσει την οικονομική του σχέση με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση».
Στην απαντητική του επιστολή απορρίπτοντας τις απαιτήσεις, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, το ίδρυμα σημείωνε ότι είναι «σαφές ότι η πρόθεση [της κυβέρνησης] δεν είναι να εργαστεί μαζί μας για να αντιμετωπίσουμε τον αντισημιτισμό με συνεργατικό και εποικοδομητικό τρόπο. Αν και ορισμένα από τα αιτήματα που περιγράφονται από την κυβέρνηση αποσκοπούν στην καταπολέμηση του αντισημιτισμού, η πλειοψηφία αντιπροσωπεύει άμεση κυβερνητική ρύθμιση των “πνευματικών συνθηκών” στο Harvard».
Τη στάση του πανεπιστημίου επικρότησε ο πιο διάσημος απόφοιτός του. Σε ανακοίνωσή του, ο Μπαράκ Ομπάμα έγραψε: «Το Harvard δίνει το παράδειγμα για άλλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης – απορρίπτοντας μια παράνομη και άγαρμπη προσπάθεια να καταπνίξει την ακαδημαϊκή ελευθερία, λαμβάνοντας παράλληλα συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλίσει ότι όλοι οι φοιτητές στο Harvard μπορούν να επωφεληθούν από ένα περιβάλλον πνευματικής έρευνας, αυστηρής συζήτησης και αμοιβαίου σεβασμού. Ας ελπίσουμε ότι και άλλα ιδρύματα θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τος».
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, εντός ωρών από τη δημοσίευση της επιστολής, πάγωσε 2,3 δισ. δολάρια σε ομοσπονδιακά κονδύλια που είχαν δεσμευτεί για το Harvard(το καταπίστευμα του οποίου ωστόσο φτάνει τα 53,2 δισ. δολάρια). Απείλησε, δε, να άρει το καθεστώς εξαίρεσης από τη φορολογία του πανεπιστημίου, καθώς, όπως έγραψε στο Truth Social, συμπεριφέρεται ως «πολιτική οντότητα» υποστηρίζοντας νοσηρές ιδέες. Και οι απειλές συνεχίζονται: σήμερα έγινε γνωστό ότι το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας ενημέρωσε το φημισμένο πανεπιστήμιο ότι, αν δεν συμμορφωθεί, κινδυνεύει να χάσει τη δυνατότητά του να δέχεται αλλοδαπούς φοιτητές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά την εκστρατεία κατά του αντισημιτισμού στην οποία έχει επιδοθεί με τόση ζέση, η κυβέρνηση Τραμπ δεν συγκινήθηκε αρκετά με την εμπρηστική επίθεση κατά της οικίας του Εβραίου (και Δημοκρατικού) κυβερνήτη της Πενσιλβέινια, Τζος Σαπίρο, το πρωί της Δευτέρας, για να τη χαρακτηρίσει περιστατικό εγχώρια τρομοκρατίας. Σημαντικό μέρος της έπαυλης κάηκε, συμπεριλαμβανομένου του πολυτελούς δωματίου όπου ο Σαπίρο είχε διοργανώσει λίγες ώρες νωρίτερα έναν εορτασμό του Σέντερ. Ο δράστης είπε ότι αν έβρισκε τον κυβερνήτη μπροστά του, θα του επιτίθετο με σφυρί.
Ως χθες, ο Τραμπ δεν είχε καν επικοινωνήσει με τον Σαπίρο για να του εκφράσει τη συμπαράστασή του.
29
Αυτός είναι ο δείκτης καθαρής δημοτικότητας (θετικές μείον αρνητικές γνώμες) του Ντόναλντ Τραμπ μεταξύ Ανεξάρτητων ψηφοφόρων στο θέμα της οικονομίας, βάσει του μέσου όρου των δημοσκοπήσεων όπως τον επεξεργάστηκε ο Χάρι Εντεν του CNN. Οταν ορκίστηκε, ο σχετικός δείκτης ήταν στο +1. Η συνολική καθαρή του δημοτικότητα μεταξύ των Ανεξάρτητων είναι -22, η χειρότερη στα χρονικά για έναν πρόεδρο σε αυτό το πρώιμο στάδιο της θητείας του.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ
ΣΤΟ PAX TRUMPIANA.
Η επιθετική και αλλοπρόσαλλη πολιτική δασμών του νέου Αμερικανού Προέδρου έχει παρενέργειες που ξεπερνούν το διεθνές εμπόριο. Αυτό γιατί κάθε εμπορικό έλλειμμα δημιουργεί την ανάγκη για χρηματοπιστωτικές ροές στην αντίθετη κατεύθυνση. Συνεπώς η κρίση στο διεθνές εμπόριο είναι και κρίση στο δολάριο. Στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, το αμερικανικό νόμισμα λειτουργεί ως άγκυρα και καταφύγιο, δίνοντας με τον τρόπο αυτό στις ΗΠΑ τη δυνατότητα να διατηρούν υψηλά εσωτερικά και εξωτερικά ελλείμματα. Βρισκόμαστε σήμερα στο τέλος αυτής της εποχής, με ευθύνη της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.
Είναι ακόμα νωρίς για να μιλήσουμε για την αντικατάσταση του δολαρίου από το ευρώ. Αλλά ο κλονισμός της εμπιστοσύνης των διεθνών επενδυτών στο δολάριο δίνει μία μοναδική ευκαιρία στην Ευρώπη να ισχυροποιήσει τη θέση του ευρώ. Πως μπορεί η ΕΕ να αξιοποιήσει αυτήν την ευκαιρία; Εκδίδοντας κεντρικά χρέος για να χρηματοδοτήσει τις κοινές πολιτικές άμυνας αλλά και άλλα κοινά ευρωπαϊκά αγαθά. Ζήτηση υπάρχει: από το 2020, η ΕΕ έχει εκδώσει ομόλογα ύψους 600 δισ. ευρώ για το NextGenerationEU, σε εκδόσεις που έχουν υπερκαλυφθεί και με χαμηλότερες αποδόσεις από τα περισσότερα μέλη της ΕΕ. Με 200 δισ. ευρώ σε ομόλογα της ΕΕ να λήγουν τα επόμενα χρόνια, τώρα είναι η στιγμή για μία επιθετική πολιτική που να τοποθετεί την ΕΕ και το ευρώ στο επίκεντρο του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
— Γιώργος Παπακωνσταντίνου, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο European University Institute, πρώην υπουργός Οικονομικών.
•Ο Ιαν Μπρέμερ, ιδρυτής της συμβουλευτικής εταιρείας Eurasia και πάντα νηφάλιο αναλυτής των διεθνών εξελίξεων, σε αυτό το βίντεο χαρακτηρίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως «μακράν» το «πιο δυσλειτουργικό, κλεπτοκρατικό και ανελεύθερο πολιτικό σύστημα μεταξύ των ανεπτυγμένων βιομηχανικών δημοκρατιών».
•Ο Ανταμ Πόζεν, πρόεδρος του Peterson Institute of International Economics, γράφει ότι η Κίνα έχει το πάνω χέρι στον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ
•Οι New York Times αφηγούνται πώς η Κίνα έγινε ο απόλυτος κυρίαρχος στη διεθνή αγορά σπάνιων γαιών – γεγονός που της δίνει έναν σημαντικό μοχλό πίεσης έναντι των ΗΠΑ
•Εδώ μπορείτε να διαβάσετε στο σύνολό της την απαντητική επιστολή του Harvard προς την κυβέρνηση
•Η Ρουθ Μάρκους, πλέον στις σελίδες του NewYorker, διερωτάται αν το Ανώτατο Δικαστήριο θα σταματήσει τον Τραμπ
•To Economist δίνει το ανατριχιαστικό περίγραμμα του πώς θα εξελισσόταν μία κρίση του δολαρίου
•To Atlantic γράφει για τα σχέδια γιγάντωσης της ICE και δημιουργίας ενός κερδοσκοπικού συστήματος απελάσεων που θα λειτουργεί σαν το Amazon Prime
