Συζητάμε πάρα πολλές φορές, και τα τελευταία χρόνια περισσότερο παρά ποτέ, ότι ο κόσμος της μουσικής «ανήκει» όλο και περισσότερο στη γυναικεία δημιουργικότητα και στις γυναίκες δημιουργούς. Οι γυναίκες δίνουν τον τόνο και καθορίζουν τις τάσεις. Η γυναικεία φαντασία ανοίγει τους νέους δρόμους. Το βλέπουμε ξεκάθαρα στους αριθμούς, στην παραγωγή και στην κυκλοφορία των σπουδαίων άλμπουμ της χρονιάς. Το βλέπουμε φυσικά και στα ετήσια βραβεία όπου οι γυναικείες υποψηφιότητες είναι όλο και περισσότερες και σε όλο και σημαντικότερες κατηγορίες. Υστερα από πολλά χρόνια που η παρουσία των γυναικών στον κόσμο της μουσικής ήταν σημαντική μεν, περιορισμένη δε, βλέπουμε σήμερα μια μαζική μεταστροφή της προσοχής μας στις γυναίκες δημιουργούς. Η ελευθερία με την οποία κινούνται δημιουργικά και εκφράζονται είναι μοναδική, ενώ τα θέματα που θίγουν μέσα από τα τραγούδια τους και την παρουσία τους συνολικά είναι αυτά που έχει ανάγκη ο κόσμος ολόκληρος αυτήν την εποχή. Οι γυναίκες δημιουργοί μοιάζουν να είναι το καλύτερο κομμάτι της εποχής, απαραίτητο για την εξέλιξή μας ως είδος.
Κυκλοφόρησε πέρσι ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο από τις εκδόσεις του NPR, του δημόσιου ραδιοφώνου στην Αμερική. Ο τίτλος του είναι “How Women Make Music: A Revolutionary History Of NPR Music” και περιλαμβάνει συνεντεύξεις, ιστορίες και δοκίμια για όλες τις σημαντικές γυναίκες στον κόσμο της μουσικής τα τελευταία 50 χρόνια και για τον ρόλο που έπαιξαν. Για τις παλιές βέβαια ξέρουμε αρκετά. Ξέρουμε πόσο αγωνίστηκαν για να εκφραστούν όπως ήθελαν η Μπίλι Χολιντέι και η Νίνα Σιμόν, και ποιο ήταν το τίμημα που πλήρωσαν. Ξέρουμε ότι η Τζόνι Μίτσελ έφερε κάτι εντελώς καινούργιο στη μουσική: τη σε πρώτο πρόσωπο αφήγηση. Μίλησε για όλα όσα ένιωθε με ποιητικό και άμεσο τρόπο φέρνοντας τη λύτρωση στο γυναικείο ακροατήριο. Ξέρουμε ακόμη ότι ο τρόπος που κούρδιζε την κιθάρα της δημιούργησε καινούργιες αρμονίες. Ξέρουμε ότι η Πάτι Σμίθ ενέπνευσε δεκάδες συγκροτήματα της εναλλακτικής και της ανεξάρτητης σκηνής, τόσο με τη δύναμη που εξέπεμπε στους δίσκους και τις ζωντανές της εμφανίσεις όσο και με το γεγονός ότι έβαλε την ποίηση στο πανκ. Η Σίστερ Ροζέττα Θάρπ είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία του ροκ ενώ η Μαντόνα διεύρυνε τα όρια της ποπ μουσικής, της μόδας και της περφόρμανς δημιουργώντας ξανά και ξανά την εικόνα της και τον ήχο της. Η Μπιορκ πάλι έβαλε τα στοιχεία της αβανγκάρντ στην ποπ μουσική και ήταν από τους πρώτους καλλιτέχνες που πάντρεψαν την ηλεκτρονική και την κλασική με το τριπ χοπ. Ταυτόχρονα πειραματίστηκε πάρα πολύ με τα νέα εκφραστικά μέσα που είχε στη διάθεσή της όπως και με τα εικαστικά και τα πολυμέσα. Και αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα. Σήμερα, όμως, υπάρχει μια νέα γενιά γυναικών δημιουργών που ξεκινούν από τις αρχές του 2000 και φτάνουν μέχρι τις μέρες μας και είναι αυτές που δημιουργούν τις τάσεις και ανοίγουν τους καινούργιους δρόμους. Ας δούμε ποιες είναι και τι καινούργιο φέρνουν στη μουσική αλλά και στην ποπ κουλτούρα.
1. Beyoncé: Δεν θα είναι υπερβολή να πει κανείς ότι είναι η βασίλισσα που έχει κατακτήσει τα πάντα στη μουσική. Μόλις πέρσι, με το άλμπουμ της “Cowboy Carter”, όχι μόνο κατέκτησε το Γκράμι του καλύτερου άλμπουμ της χρονιάς αλλά και δημιούργησε την τάση που αυτή τη στιγμή ακούγεται σε όλο τον πλανήτη: την κάντρι/χιπ-χοπ. Το 2016 με το άλμπουμ της “Lemonade” έκανε δημοφιλή την έννοια του visual άλμπουμ, δηλαδή του κόνσεπτ άλμπουμ που συνοδεύεται και από ένα φιλμ. Πριν από χρόνια πάντρεψε το R&B με τα μπιτ και τους ρυθμούς της τραπ. Κάθε φορά που χρειάστηκε, βγήκε μπροστά και υπερασπίστηκε το φύλο της και το χρώμα της με τον πιο δυναμικό και ξεκάθαρο τρόπο. Ακουσε: “Formation”, “Crazy In Love” και “Texas Hold Em”.
2. Lady Gaga: Οδήγησε τη μόδα, την εικόνα και τα μουσικά βίντεο σε νέα επίπεδα. Ηχογράφησε τα ντουέτα της με τον Τόνι Μπένετ και έδειξε την πάστα της φωνής της, πόσο σπουδαία ερμηνεύτρια είναι και κυρίως πόσο εύκολα δοκιμάζει καινούργια πράγματα. Με τη μουσική της και την παρουσία της εξακολουθεί να αγωνίζεται για τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων και ιδιαίτερα για αυτά της κοινότητας των ΛΟΑΤΚΙ ενώ είναι μια από τις πιο ομιλητικές και εύγλωττες τραγουδίστριες όταν θέλει να υπερασπιστεί αυτό που πιστεύει. Ακουσε: “Bad Romance”, “The Edge Of Glory” και “Paparazzi”.
3. Lana Del Rey: Εκανε ξανά τη μελαγχολία δημοφιλή και κουλ, ιδιαίτερα δε ανάμεσα σε ένα κοινό της γενιάς των σημερινών 20+. Εφερε στο προσκήνιο τη vintage αισθητική της ποπ της δεκαετίας του ’60 και του ’70. Αδιαφόρησε τελείως για την επιταγή της εποχής που θέλει τη διάρκεια ενός ποπ τραγουδιού να μην ξεπερνάει τα 3 λεπτά. Η αφήγησή της δημιουργεί δεκάλεπτες κινηματογραφικές ιστορίες ενώ επηρέασε καλλιτέχνες όπως την Μπίλι Αϊλις αλλά και τη φολκ πλευρά της Τέιλορ Σουίφτ. Ακουσε: “Video Games”, “Venice Bitch” και “Young And Beautiful”.
4. Taylor Swift: Η προσαρμοστικότητά της είναι μοναδική. Πολύ εύκολα πήγε από την κάντρι στην ποπ και από εκεί στην ανεξάρτητη φολκ δημιουργώντας κάθε φορά μια ολόκληρη καινούργια αισθητική. Πήρε πίσω, με τον πιο έξυπνο τρόπο, τα δικαιώματα πάνω στον μουσικό της κατάλογο ηχογραφώντας ξανά τα παλιότερα της άλμπουμ και δημιουργώντας έτσι ένα προηγούμενο για όλους τους καλλιτέχνες που δεν χρειάζεται πλέον να κινηθούν δικαστικά για να διεκδικήσουν αυτό που τους ανήκει. Εγραψε στίχους πολύ προσωπικούς με τους οποίους ταυτίστηκαν εκατομμύρια γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο. Απέδειξε τη δύναμη των γυναικών στη μουσική βιομηχανία δημιουργώντας την πιο εμπορική και επιτυχημένη περιοδεία όλων των εποχών, το περίφημο Eras Tour. Ακουσε: “Anti-Hero”, “Love Story” και “All Too Well”.
5. Billie Eilish: Εγινε μια από τις νεότερες καλλιτέχνιδες που σάρωσε τα βραβεία Γκράμι και Οσκαρ. Θεματικά τα τραγούδια της, αν και ανήκουν στο χώρο της μέινστριμ ποπ, είναι σκοτεινά, προσωπικά και πολύ ιδιαίτερα και προωθούν μια ατζέντα φρέσκια, σημερινή και αρκετά εναλλακτική. Το πρώτο της άλμπουμ ήταν ένα ξάφνιασμα φρεσκάδας και καινοτομίας. Επιθετική στον ήχο και ψιθυριστή στην ερμηνεία δημιούργησε ένα ολόκληρο ρεύμα νέων κοριτσιών που βγήκαν και την ακολούθησαν. Κατάφερε να ξεπεράσει τον σκόπελο του τρίτου δίσκου με τον καλύτερο τρόπο. Ακουσε: “Bad Guy”, “Happier Than Ever” και “Birds of A Feather”.
6. Rosalía: Ανανέωσε το φλαμένγκο παντρεύοντάς το με το ρεγκετόν, το χιπ χοπ και τα ηλεκτρονικά μπιτάκια. Απέκτησε διεθνή αναγνώριση και επιτυχία παρόλο που οι ρίζες της παραμένουν βαθιά μέσα στην ισπανική κουλτούρα. Χρησιμοποίησε τις παραδοσιακές μουσικές τις χώρες της για να ανανεώσει το ενδιαφέρον στη λάτιν μουσική σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακουσε: “Malamente”, “Despecha” και “Llylm”.
7. FKA twigs: Από τα πολύ καινούργια ονόματα της μουσικής, μοιάζει με ένα πλάσμα που δημιουργεί απερίσπαστα τη μουσική που η ίδια θέλει, αγνοώντας τους κανόνες, μόνη της εκεί έξω στον κόσμο. Δεν εντάσσεται και δεν κατηγοριοποιείται πουθενά, σε κανένα είδος και κατηγορία. Χρησιμοποιεί τα μουσικά βίντεο σαν πειραματική περφόρμανς ενώ η χρήση της κίνησης, της τεχνολογίας και της μουσικής τόσο στα κομμάτια της όσο και στα live της είναι μοναδική. Πάντρεψε μουσικά το τριπ χοπ με τα ηλεκτρονικά μπιτάκια και το αποτέλεσμα είναι σουρεαλιστικό. Ακουσε: ”Cellophane”, “Girl Feels Good” και “Two Weeks”.
8. Mitski: Επίσης ένα από τα καινούργια φρέσκα ονόματα της μουσικής που με την επιτυχία της επηρέασε μια σειρά από καλλιτέχνες της νέας γενιάς που κινούνται στον εναλλακτικό χώρο και κάνουν τα πράγματα με χειροποίητο τρόπο. Σκοτεινή, εσωστρεφής και βαθιά ποιητική έθιξε με τους στίχους της τα θέματα ταυτότητας και μοναξιάς για τη γενιά της υπαρξιακής αγωνίας. Ακουσε: “Nobody”, “My Love Mine All Mine” και “Francis Forever”.
