Ο πόλεμος των δασμών και τα αποθέματα καυσίμων

Στα πρόθυρα νέας ενεργειακής κρίσης

• Στα πρόθυρα μιας νέας ενεργειακής κρίσης βρίσκεται η Ευρώπη, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάσσονται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο ετών. Με τις αποθήκες να έχουν ήδη μισοαδειάσει και να βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα για αυτή την εποχή, από το 2022 χρονιά έναρξης του πολέμου στην Ουκρανία, στην αγορά ξυπνούν μνήμες από εκείνες τις χειρότερες ημέρες της ενεργειακής κρίσης, όταν το ράλι του φυσικού αερίου έβαλε «φωτιά» στον πληθωρισμό και έπληξε τη βιομηχανική δραστηριότητα. Η απώλεια του μεγαλύτερου μέρους των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου έχει αφήσει την ευρωπαϊκή αγορά ιδιαίτερα ευάλωτη σε παράγοντες όπως η ασιατική ζήτηση για LNG και οι μεταβολές του καιρού. Πρακτικά, η Ευρώπη εξαρτάται πλέον περισσότερο από εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως είναι η αιολική. Και καθώς ο φετινός χειμώνας είχε περισσότερες ημέρες χωρίς άνεμο, οι χώρες αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν μεγάλο μέρος από τα αποθέματα καυσίμων. 

Παράνομοι και οικονομικά αντιπαραγωγικοί οι δασμοί

• «Τυχόν επιβολή αμερικανικών δασμών στον χάλυβα και στο αλουμίνιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα είναι «παράνομη και οικονομικά αντιπαραγωγική, δεδομένης μάλιστα της βαθιάς ενοποίησης των αλυσίδων παραγωγής που έχουν εγκαθιδρύσει η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ μέσω των διατλαντικών εμπορικών σχέσεων και επενδύσεων», υποστηρίζει η Κομισιόν. Παράλληλα προσθέτει ότι «οι δασμοί ουσιαστικά είναι φόροι. Επιβάλλοντας δασμούς, οι ΗΠΑ φορολογούν τους ίδιους τους πολίτες τους, αυξάνουν το κόστος για τις επιχειρήσεις και τρέφουν τον πληθωρισμό. Επιπλέον, οι δασμοί εντείνουν την οικονομική αβεβαιότητα και διαταράσσουν την αποτελεσματικότητα και την ενοποίηση των παγκόσμιων αγορών». Πάντως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι θα αντιδράσει, ώστε να προστατεύσει τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των Ευρωπαίων εργαζομένων και καταναλωτών από αδικαιολόγητα μέτρα. 

Η απειλή θα παραμείνει

• Η Morgan Stanley σε τελευταία της ανάλυση υπογραμμίζει πως «αυτό που πρέπει να καταλάβουν οι επενδυτές είναι ότι η απειλή των δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ θα παραμείνει ένα εργαλείο της αμερικανικής πολιτικής. Για να το πούμε απλά, οι δασμοί είναι διαπραγματευτικά χαρτιά, όχι στόχος πολιτικής». Η σημερινή κυβέρνηση των ΗΠΑ χρησιμοποιεί τους δασμούς για να επιτύχει τους στόχους της εμπορικής πολιτικής του «America First», δηλαδή να μειώσει τα εμπορικά ελλείμματα στα αγαθά και να προστατεύσει την εθνική ασφάλεια και το παγκόσμιο οικονομικό πλεονέκτημα των ΗΠΑ, καλλιεργώντας κρίσιμες τεχνολογίες και διασφαλίζοντας τις ευαίσθητες εφοδιαστικές αλυσίδες. Ψηφοφόροι και εκλεγμένοι αξιωματούχοι μπορεί να συζητούν –και κάποιοι να διαφωνούν– για το εάν οι δασμοί είναι το σωστό εργαλείο, αλλά οι δημοσκοπήσεις και οι διακομματικές κινήσεις πολιτικής δείχνουν ότι η στήριξη προς αυτούς τους σκοπούς είναι καθολική, εδώ και καιρό. «Ως εκ τούτου, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η κυβέρνηση Tραμπ εξετάζει, αναπτύσσει και εφαρμόζει δασμολογικές αρχές σε μια σειρά από περιοχές και προϊόντα για να επιτύχει αυτούς τους στόχους», τονίζουν οι αναλυτές της Morgan Stanley.

Η τρίτη καλύτερη επίδοση παρά τις προκλήσεις

• Την τρίτη καλύτερη επίδοσή τους, μετά από εκείνη του 2022, κατέγραψαν το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές, που άγγιξαν τα €50 δισ., παρά τις αντιξοότητες στο διεθνές περιβάλλον και την ελαφρά μείωσή τους, κατά 2,2%, σε σχέση με το 2023. 
  Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ), το 2024 υπήρξε μια ακόμη απαιτητική χρονιά για την εξωστρεφή επιχειρηματικότητα, καθώς οι γεωπολιτικές αναταράξεις και οι οικονομικές προκλήσεις επηρέασαν τη δυναμική των εξαγωγών. Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και η αστάθεια στις θαλάσσιες εμπορικές διαδρομές, ιδιαίτερα στην Ερυθρά Θάλασσα, διατήρησαν τις πιέσεις στις αλυσίδες εφοδιασμού, ενώ το υψηλό κόστος χρήματος και οι πληθωριστικές πιέσεις διαμόρφωσαν ένα δύσκολο διεθνές περιβάλλον.

Χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ €3 δισ.

• Χαρτοφυλάκιο χρηματοδοτήσεων ΑΠΕ ύψους €3 δισ. –που αντιστοιχεί σε περίπου 30% της αγοράς– «τρέχει» η Εθνική Τράπεζα καλύπτοντας όλο το φάσμα των παραδοσιακών έργων ΑΠΕ, από ενεργειακές κοινότητες και άλλα μικρά έργα μέχρι μεγάλα πάρκα όπως τα 3 projects της Αmazon. Σημειώνεται ότι τα μισά από τα έργα που εντάσσει η Εθνική στο Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας αφορούν ΑΠΕ, ενώ από τις συμφωνίες ύψους €1 δισ. της ΕΙΒ, στο πλαίσιο του προγράμματος Green Investments στην Ελλάδα, η ΕΤΕ έχει απορροφήσει το 80%. Παράλληλα, προχώρησε στην πρώτη έκδοση πράσινων ομολόγων από ελληνική τράπεζα ενώ πλέον έχει περίπου €1,2 δισ. μέσω 2 εκδόσεων. Σύμφωνα με τον Βασίλη Καραμούζη, Γενικό Διευθυντή Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της ΕΤΕ, ο ρόλος των τραπεζών στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας θα παραμείνει πολύ σημαντικός, καθώς μόνο για τις ΑΠΕ θα απαιτηθούν επενδύσεις €15-€20 δισ. μέχρι το 2030. Από αυτά τα κεφάλαια, περίπου το 50% θα προέλθει από τραπεζικό δανεισμό. Η τράπεζα εντοπίζει σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τον εγχώριο ενεργειακό τομέα, τόσο από Ελληνες όσο και από ξένους επενδυτές, ενώ στην αιχμή του ενδιαφέροντος παραμένουν οι ΑΠΕ, οι μονάδες αποθήκευσης, τα δίκτυα αλλά και το φυσικό αέριο, ακόμα και αν οι νέες μονάδες ΑΠΕ συμμετέχουν στην αγορά χωρίς εγγυημένες τιμές και παρά το «φρένο» στην ενεργειακή μετάβαση μετά την εκλογή Tραμπ.

Ισχυροί καταλύτες

• Με σύσταση αγοράς και τιμή-στόχο τα €45 ξεκινά την κάλυψη της μετοχής της Metlen η Bank of America, με τον ελληνικό όμιλο να έχει ως βασικό πλεονέκτημα τη συνύπαρξη των κλάδων Ενέργειας και Μετάλλων. Οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας αναμένουν ισχυρές τιμές αλουμινίου και περαιτέρω ανάπτυξη της Metlen στον ενεργειακό κλάδο. Αναμένουν, τέλος, ότι η εισαγωγή της εταιρείας στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου (LSE) θα αποτελέσει έναν ακόμη ισχυρό καταλύτη για τη μετοχή.

«Δεν πρόκειται ποτέ να γίνει η απόσβεση»

• Χρειάστηκε να περάσουν 10 χρόνια από τότε που η εταιρεία μίσθωσε το ακίνητο στη Μηλιώνη, για να ξεκινήσει να λειτουργεί το κατάστημα Veneti Jackson Hall. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ομίλου Βενέτη, Παναγιώτη Μονεμβασιώτη, οι χρονοβόρες αδειοδοτικές διαδικασίες –οι οποίες για ακίνητα του ιστορικού κέντρου διαρκούν μέχρι και 10 χρόνια και για περιοχές εκτός ιστορικού κέντρου περίπου 2-3 χρόνια– ήταν η βασική αιτία στην καθυστέρηση της επένδυσης. Η επένδυση για το γκρέμισμα του παλαιού κτιρίου, τις αδειοδοτήσεις, την κατασκευή του νέου κτιρίου, τον εξοπλισμό των δύο καταστημάτων, τη διακόσμηση και την πληρωμή των μισθωμάτων από το 2015 ανήλθε συνολικά στα επίπεδα των €7 εκατ., όταν ο αρχικός προγραμματισμός ήταν στα €2 εκατ. Μάλιστα, όπως παραδέχτηκε ο κ. Μονεμβασιώτης, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει η απόσβεση της επένδυσης, καθώς η δυναμική του Κολωνακίου –και δη στην οδό Μηλιώνη– είναι πολύ χαμηλότερη σε σχέση με εκείνη που είχε όταν η Βενέτης αποφάσισε να επενδύσει στο συγκεκριμένο σημείο.

Αλλαγή πλάνου για δίκτυο και παραγωγή

• Το συνολικό δίκτυο καταστημάτων του ομίλου Βενέτη ανέρχεται σε 130 καταστήματα, με τη διοίκηση πέρυσι να προχωράει στο άνοιγμα 8 νέων και σε ανακαινίσεις ακόμη 10. Ομως, το φετινό πλάνο δεν προβλέπει κάποια νέα προσθήκη, αφού όπως υπογράμμισε ο κ. Μονεμβασιώτης, «υπάρχει σοβαρό πρόβλημα εύρεσης προσωπικού, με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί η ποιότητα εξυπηρέτηση των πελατών μας». Τα προβλήματα προσωπικού οδήγησαν επίσης και στο πλάνο μεταστέγασης, τόσο του εργοστασίου της Δωδώνη στην Παλλήνη, όσο και της μονάδας της Βενέτης στη Λυκόβρυση, σε μια νέα και σύγχρονη μονάδα παραγωγής στη Βοιωτία. Πλέον, αναζητείται ακίνητο που θα βρίσκεται πιο κοντά στην Αττική για να μπορεί να γίνει καλύτερα η μεταφορά προσωπικού. Εκτός της οργανικής ανάπτυξης, οι εξαγορές εξακολουθούν να βρίσκονται στο πλάνο της διοίκησης. Γενικότερος στόχος, όπως ανέφερε ο κ. Μονεμβασιώτης, είναι «να αγοράζουμε μικρά δίκτυα αρτοποιών στην επαρχία. Στην Αθήνα θέλουμε να βάλουμε φρένο στην επέκταση του δικτύου μας, για τους λόγους που ανέφερα, ωστόσο πάντα έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά για κάποιες εταιρείες που είναι συμμαζεμένες, με τις οποίες μπορούμε να συνεργαστούμε και να κάνουμε συνέργειες».