Τι να σου κάνει και η τέχνη;
Οσοι παρακολουθείτε αυτήν εδώ τη στήλη, ξέρετε ότι σχεδόν δεν περνάει μήνας που να μην γκρινιάξω διαπιστώνοντας ότι το ενδιαφέρον της κοινωνίας μας για τη μουσική έχει χαθεί προ πολλού. Και όχι μόνο το το δικό μας ενδιαφέρον αλλά και η επιδραστικότητα της μουσικής στις ζωές μας. Ισως πάλι να διακατέχομαι και από μια μάλλον γλυκιά απαισιοδοξία αφού κάθε τόσο επαναλαμβάνω στον εαυτό μου το μότο «τι να σου κάνει και η τέχνη;»
Ομως άλλα λέει το δικό μου ένστικτο και άλλα λένε οι αριθμοί που κάθε χρόνο τέτοια εποχή ανακοινώνονται. Αυτό που με ξάφνιασε ευχάριστα, ξέχωρα από τους αριθμούς, είναι το γεγονός ότι χιλιάδες νέα παιδιά και έφηβοι στην Ελλάδα και σ’ ολόκληρο τον κόσμο ξενυχτούν τις Παρασκευές περιμένοντας να ανέβουν στις πλατφόρμες στρίμινγκ τα τραγούδια των αγαπημένων τους καλλιτεχνών. Το 2024 ήταν μια χρονιά που έμαθα αρκετά πράγματα από τη μουσική και νομίζω πως οι τάσεις αυτής της χρονιάς θα ενταθούν το 2025.
Το πρόσωπο της χρονιάς ήταν ο Nick Cave, όχι μόνο επειδή κυκλοφόρησε ίσως το καλύτερο άλμπουμ της χρονιάς στα 67 του, όχι μόνο γιατί φέτος διάβασα το συναρπαστικό βιβλίο του «Πίστη, Ελπίδα και Πόνος», όχι μόνο γιατί ήρθε στην Αθήνα για τρεις πολυσυζητημένες εμφανίσεις (πιάνο, φωνή και μπάσο) στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση αλλά και γιατί έδωσε ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες και απαραίτητες συνεντεύξεις μέσα στη χρονιά.
Ο Cave μοιάζει να είναι ο καλλιτέχνης που χρειάζεται η εποχή, αφού έχει όλες τις απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που μας απασχολούν και ιδιαίτερα αυτά που οι περισσότεροι δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε. Πνευματικότητα, θρησκεία, αγάπη, κακιστοκρατία. Πώς να διαχειριστείς την απώλεια, τι να κάνεις για να μεγαλώνεις την απόλαυση με τους ανθρώπους που αγαπάς και πώς να διαβάζεις λογοτεχνία, ποίηση και δοκίμια. Πώς να ακούς μουσική, τι σε συνδέει με τα πάντα γύρω σου, και μ’ αυτά που αγαπάς και μ’ αυτά που μισείς. Για κάθε ερώτηση ο Nick Cave έχει την απάντηση. Το αδιανόητο είναι ότι έχει τη σωστή απάντηση!
Απαντήσεις αλλά και ερωτήσεις πολλές είχε στην Ελλάδα και ο Lex για μια πολύ μεγάλη μερίδα ανθρώπων που είχαν, έχουν και θα έχουν ανάγκη τη φωνή του. Νομίζω πως ο Lex δεν είναι για όλους, όπως νομίζουμε.
Εκτός όμως από το γεγονός ότι κυκλοφόρησε έναν απ’ τους καλύτερους δίσκους της χρονιάς, το G.T.K γνώρισε πρωτόγνωρη επιτυχία και αποδοχή φτάνοντας κάποια στιγμή και στην κορυφή του παγκόσμιου Top 50 στο Spotify αφού είχε ήδη σαρώσει το αντίστοιχο ελληνικό. Μαζί με αυτόν φαίνεται ότι παρέλαβαν τη σκυτάλη από την προηγούμενη γενιά καλλιτεχνών η Μαρίνα Σάττι που με το άλμπουμ της P.O.P πέρασε σε άλλο επίπεδο και ακολουθούν τρεις ακόμη γυναίκες-δημιουργοί: η Αλκυόνη, η Μαρίνα Σπανού και η Μπίλυ Καρκ.
Ακούγοντας το τρίτο πολύ καλό άλμπουμ των Fontaines DC με τίτλο “Romance” κατάλαβα, για άλλη μια φορά, ότι τίποτα δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο σε ένα συγκρότημα που έχει το ταλέντο, την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα και τη φιλοδοξία να φτάσει στην κορυφή. Γιατί προς τα εκεί κατευθύνονται. Θα είναι το μεγάλο rock συγκρότημα της δεκαετίας. Αν υπάρχει ένα πεδίο που ελέγχουμε το παιχνίδι και τα πράγματα είναι στα χέρια μας, είναι στο επίπεδο των μικρών πραγμάτων, των μικρών αλλαγών. Αυτή η σκέψη ήταν που με οδήγησε στο τέταρτο άλμπουμ του Μάικλ Κιουγουανούκα που κυκλοφόρησε με τον τίτλο “Small Changes”. Μουσικά το άλμπουμ με απογοήτευσε αλλά το μήνυμα ελήφθη: οι μικρές αλλαγές είναι εφικτές.
Το άλμπουμ που έπρεπε να φτιάξει η Μπιγιονσέ
Το “Cowboy Carter” ήταν το άλμπουμ που έπρεπε να φτιάξει η Μπιγιονσέ αν θέλει να πάρει το Grammy για το καλύτερο άλμπουμ της χρονιάς που της λείπει και που διακαώς επιθυμεί, αν φυσικά δεν έχει περισσότερα προβλήματα με τη δικαιοσύνη ο Jay-Z. Ηταν και το άλμπουμ που έδωσε μια γερή ώθηση στην κάντρι και την έκανε να τραγουδηθεί και να χορευτεί και από ανθρώπους που δεν είχαν καμία επαφή με αυτό το είδος. Ποτέ δεν είναι αργά.
Αυτό είναι ένα μάθημα που επιβεβαιώθηκε και το 2024 καθώς δύο πολύ αγαπημένες γυναίκες μουσικοί, και οι δυο τους εκεί γύρω στα 60, κυκλοφόρησαν άλμπουμ που ήταν από τα καλύτερα της χρονιάς: η Κιμ Ντιλ με το απολαυστικά χαλαρό και δημιουργικό “Nobody Loves You More” και η Μπεθ Γκίμπονς με το απαισιόδοξο και ελαφρώς καταθλιπτικό “Lives Outgrown”. Αλλά και οι Cure ύστερα από πολλά χρόνια κυκλοφόρησαν το “Songs Of A Lost World”, ένα άλμπουμ στο οποίο η πρώτη μας αντίδραση ήταν συναισθηματική. Μας θύμισε πόσο μεγάλο συγκρότημα υπήρξαν και πόσο σπουδαίος συνθέτης είναι ο Ρόμπερτ Σμιθ.
Θέλει πολύ ταλέντο, χαρακτήρα και έμπνευση για να κάνεις το τρίτο σου άλμπουμ να έχει παρόμοια σχεδόν βαρύτητα με το πρώτο που είχε ξαφνιάσει ολόκληρο τον πλανήτη. Η Μπίλυ Αϊλις, ώριμη, συγκροτημένη και προσηλωμένη νομίζω πως με το “Hit me Hard and Hit me Soft” παραμένει στην κορυφή. Ευχαριστήθηκα και πολλά live φέτος. Αλλα ήταν πιο προσωπικά και μικρά, άλλα πιο φαντασμαγορικά και μαζικά. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν το live των Coldplay, των Pulp και των Massive Attack. Στην πρώτη κατηγορία του Τζέικομπ Κόλιερ των Smile και των Black Pumas. Συναυλιακά το 2025 δεν προβλέπεται ούτε τόσο πληθωρικό ούτε τόσο συναρπαστικό.
Ιστορίες από τη λεωφόρο των αναμνήσεων
Το “Break on Through (To the Other Side)” κυκλοφόρησε την 1η Ιανουαρίου του 1967. Είναι το τραγούδι που ανοίγει το πρώτο, ομώνυμο άλμπουμ των Doors. Είναι το πρώτο σινγκλ του άλμπουμ και του γκρουπ και πάντα με ξαφνιάζει με αυτήν τη χαρακτηριστική εισαγωγή του σε στυλ μποσανόβα. Είχαν ήδη περάσει μερικά χρόνια από τότε που η μποσανόβα έγινε το παγκόσμιο μουσικό φαινόμενο και σάρωσε σαν τσουνάμι τα μουσικά γούστα ολόκληρου του πλανήτη. Το 1963 και το 1964 είχαν κυκλοφορήσει δύο σπουδαία άλμπουμ του είδους, η συνεργασία του Σταν Γκετζ με τον Ζοάο Ζιλμπέρτο στο “Getz/Gilberto” και το “Big Band Bossa Nova” με την υπογραφή του Κουίνσι Τζόουνς.
Κάποιοι από τους μουσικούς της ροκ εκείνη την περίοδο είχαν ήδη ανακαλύψει αυτόν τον ήχο και επηρεάστηκαν. Το 1964 το συγκρότημα του Βαν Μόρισον, οι Them, είχαν ηχογραφήσει και κυκλοφορήσει ένα τραγούδι με τίτλο “One Two Brown Eyes” που ξεκινούσε με τον ίδιο τρόπο ακριβώς: τα τύμπανα σε μποσανόβα ρυθμό. Οι Doors ήταν από τα πλέον ασυνήθιστα ροκ συγκροτήματα. Οχι μόνο είχαν έναν στιχουργό/ποιητή με βαθιές λογοτεχνικές ρίζες, αλλά και οι μουσικοί του γκρουπ είχαν σπουδές και αναφορές στην κλασική αλλά και την τζαζ. Το τραγούδι ξεκινάει σε ρυθμό μποσανόβα στα τύμπανα από τον Τζον Ντένζμορ και τον ακολουθούν σε ολόκληρο το τραγούδι τόσο η γραμμή του μπάσου όσο και τα κίμπορντς που παίζει ο Ρέι Μάνζαρεκ.
Εχει όλη τη συναρπαστική ορμή που οφείλει να έχει ένα rock συγκρότημα το 1967 και ταυτόχρονα έναν εκλεκτισμό που τους ξεχωρίζει από οτιδήποτε άλλο είχε γίνει εκείνη την εποχή. Είναι επίσης μια από τις λίγες, μέχρι τότε, φορές που ένα ροκ τραγούδι αποκαλύπτει μια λογοτεχνική ευαισθησία και αξία. Το τραγούδι αυτό δεν έγινε ποτέ μεγάλη επιτυχία. Μάλιστα κάποιοι στίχοι του Τζιμ Μόρισον στο ρεφρέν λογοκρίθηκαν για να αποκατασταθούν πολύ αργότερα, το 1999. Και όμως ήταν το πιο χαρακτηριστικό τραγούδι για να ξεκινήσει μια νέα χρονιά, και ειδικά αυτή του 1967. Ενα τραγούδι που εξέφρασε με τον καλύτερο τρόπο τον ερωτισμό και την απελευθέρωση που θα ακολουθούσε εκείνη την εποχή, την ανάγκη για έκφραση χωρίς περιορισμούς και λογοκρισία και φυσικά την πολιτική και κοινωνική πλευρά του rock που θα έφτανε στο αποκορύφωμά της το 1971. Μένει να δούμε τι χαρακτηριστικά θα έχουν τα πρώτα τραγούδια που θα κυκλοφορήσουν το 2025.
Blender Spotify list
Δεν ξέρω για σας, αλλά εγώ αυτές τις γιορτινές μέρες θέλω να ακούω πράγματα αγαπημένα και κυρίως πράγματα που με χαλαρώνουν και με ταξιδεύουν. Τραγούδια σαν κι αυτά στη λίστα που ακολουθεί.
Καλή χρονιά, απολαυστική και δημιουργική!
