Όπως και πέρυσι, σε αυτό, το τελευταίο “360” του 2024, έχω συγκεντρώσει είκοσι πράγματα που δεν ήξερα και έμαθα τη χρονιά που μας πέρασε. Γιατί ωραίες οι ανασκοπήσεις για τα μεγάλα και τα σημαντικά που έγιναν, γι’ αυτά που μάθαμε όλες και όλοι μαζί. Αλλά υπάρχουν και άλλα, μικρότερα, λιγότερο κοσμοϊστορικά. Ψηφίδες νέας γνώσης που έρχονται και προστίθενται στην προϋπάρχουσα και, σιγά σιγά, μας μετατρέπουν σε κάτι καλύτερο, πιο σοφό. Θεωρητικά τουλάχιστο. Να 20 πράγματα που έμαθα φέτος:
20 πράγματα που έμαθα φέτος:
1.
Ισως η πιο εκπληκτική είδηση της χρονιάς, εκείνη η απίστευτη κλοπή 22 τόνων τυριού από ένα βρετανικό τυροκομείο. Αυτό το τσένταρ που εκλάπη, αξίας 300.000 λιρών, κανείς δεν ξέρει τι απέγινε.
2.
Οι περιοχές όπου υπήρχαν γκουλάγκ της Σοβιετικής Ενωσης, στρατόπεδα συγκέντρωσης για αντιφρονούντες δηλαδή, σήμερα τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα από αντίστοιχες περιοχές που δεν είχαν κοντά τους γκουλάγκ. Η ερμηνεία που δίνουν οι ερευνητές είναι ότι συνήθως οι κοινότητες των αντιφρονούντων, που ήταν μορφωμένοι και καταρτισμένοι άνθρωποι, άφηναν πίσω τους τεχνογνωσία και γνώσεις που έκαναν και τον υπόλοιπο πληθυσμό της περιοχής πιο ενεργητικό και καινοτόμο.
3.
Στην Ιαπωνία υπάρχει μια εκπληκτική υπηρεσία για ταξιδιώτες που, από τότε που έμαθα ότι υπάρχει, αναρωτιέμαι γιατί δεν είναι διαθέσιμη παντού. Λέγεται «τάκιου μπιν» και κάνει το εξής: στέλνει τις ογκώδες βαλίτσες σας εκεί που θέλετε να πάνε, ώρες ή και ημέρες νωρίτερα. Ταξιδεύετε αύριο και θέλετε να μην κουβαλάτε τις βαλίτσες από το ξενοδοχείο προς το αεροδρόμιο; Τις στέλνετε με ένα τάκιου μπιν και τέλος. Φτάνετε στο αεροδρόμιο την ώρα που σας βολεύει, αεράτοι κι ανάλαφροι, κι οι βαλίτσες σας περιμένουν εκεί. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε αν θέλετε να πάτε από ένα ξενοδοχείο σε άλλο, ή αν κάνετε road trip και θέλετε οι αποσκευές σας να σας περιμένουν με ασφάλεια στην επόμενη στάση. Καταπληκτική ιδέα που, βέβαια, όπως γράφει και μέσα, χρειάζεται και εξαιρετικά υψηλού επιπέδου υπαλλήλους για να λειτουργήσει σωστά.
4.
Γιατί όμως στην Ιαπωνία οι εργαζόμενοι είναι τόσο υψηλού επιπέδου και αποτελεσματικοί; Κάτι που δεν ήξερα και έμαθα φέτος, είναι το πως μια εξήγηση για αυτό το φαινόμενο αλλά και για την έκρηξη της βιομηχανίας σε αυτή τη χώρα ήταν κάτι που συνέβη 100-150 χρόνια πριν. Τότε ξεκίνησε μια προσπάθεια για να μεταφραστούν σε τεράστια κλίμακα επιστημονικά συγγράματα και τεχνικά εγχειρίδια στην ιαπωνική γλώσσα. Εκείνη την εποχή το μεγαλύτερο μέρος της τεχνικής και της επιστημονικής γνώσης ήταν διαθέσιμα στα γαλλικά και στα αγγλικά, αλλά οι Ιάπωνες ξεκίνησαν αυτό το τιτάνιο έργο για να εξασφαλίσουν ότι όλη αυτή η γνώση θα ήταν διαθέσιμη και στους ίδιους. Μέσα σε 40 χρόνια, από το 1870 μέχρι το 1910, όλη η δουλειά είχε γίνει. Κάτι πολύ σημαντικό: καμία άλλη χώρα του κόσμου δεν το έκανε αυτό.
5.
Επίσης στην Ιαπωνία: υπάρχει μια καφετέρια όπου όλοι οι σερβιτόροι είναι ρομπότ. Και τι έγινε, θα μου πείτε. Το αξιοσημείωτο είναι άλλο: τα ρομπότ δεν είναι αυτόματα, δεν λειτουργούν μόνα τους. Τα ελέγχουν από μακριά άτομα με αναπηρίες που κανονικά δεν θα τους επέτρεπαν να εργαστούν στην εστίαση ή σε άλλες δουλειές του κλάδου των υπηρεσιών.
6.
Οι τίτλοι των ταινιών του Χόλιγουντ γίνονται ολοένα και μεγαλύτεροι. Από 14,9 χαρακτήρες κατά μέσο όρο τη δεκαετία του 1970, έχουν φτάσει τους 16,6 χαρακτήρες σήμερα. Πιο εντυπωσιακό: τη δεκαετία του 1970 μόνο το 1,69% των ταινιών είχαν στον τίτλο τους άνω-κάτω τελεία. Σήμερα; Το 16,19%.
7.
Τι γίνεται όταν ο αντίπαλος βρίσκει τον τρόπο να μπλοκάρει τις ασύρματες συχνότητες και έτσι να μην μπορείς να κατευθύνεις το drone σου στο στόχο; Οι Ρώσοι βρήκαν την απάντηση: στέλνουν ενσύρματα drones, συνδεδεμένα με καλώδιο οπτικής ίνας που ξετυλίγεται όσο πετάνε, σαν καλούμπα χαρταετού. Έτσι μπορούν να τα κατευθύνουν χωρίς να τους εμποδίζουν οι Ουκρανικές ψηφιακές άμυνες.
8.
Κάποιος έφτιαξε μια γλώσσα προγραμματισμού ονόματι “Tabloid“, στην οποία οι διάφορες εντολές μοιάζουν με ατέκες από clickbait τίτλους ιντερνετικών άρθρων, και όλα τα προγράμματα πρέπει να τελειώνουν με την εντολή “PLEASE LIKE AND SUBSCRIBE”.
9.
Φέτος έμαθα, επίσης, ότι στη Βέρνη της Ελβετίας κάποιοι πηγαίνουν στη (ή έρχονται από τη) δουλειά όχι περπατώντας, όχι με το μετρό, το λεωφορείο ή το ποδήλατο, αλλά κολυμπώντας. Βάζουν τα ρούχα, κινητά και άλλα πολύτιμα σε ειδικές σακούλες, φοράνε το μαγιό, και αφήνονται στο ρεύμα να τους παρασύρει πιο κάτω, μέχρι την όχθη που τους βολεύει. Είναι κάτι που σκέφτομαι συχνά, κολλημένος στην κίνηση της Αθήνας.
10.
Τα τελευταία δέκα χρόνια η ποσότητα οικονομικών στοιχείων που ανακοινώνει δημόσια η κυβέρνηση της Κίνας έχει μειωθεί κατά 90%. Τι μας κρύβουν;
ΛΙΝΚ σ.28
11.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά πράγματα που δεν ήξερα και έμαθα φέτος, είναι ο λόγος για τον οποίο τόσοι άνθρωποι έρχονται στην Ελλάδα από το εξωτερικό κάθε χρόνο. Γιατί έρχονται, πια, πάνω από 35-36 εκατομμύρια; Επειδή δεν φτιάχνονται αρκετά αεροπλάνα. Κανονικά θα έπρεπε να έρχονται περισσότεροι -η ζήτηση υπάρχει. Αλλά οι αεροπορικές εταιρείες δεν μπορούν να προγραμματίσουν όσες πτήσεις θα ήθελαν με προορισμό την Αθήνα ή άλλους ελληνικούς προορισμούς, επειδή δεν έχουν αρκετά αεροσκάφη. Και δεν έχουν αρκετά αεροσκάφη, επειδή οι εταιρείες που κατασκευάζουν κινητήρες αεροσκαφών και οι εταιρείες που συναρμολογούν και παραδίδουν αεροσκάφη, δεν μπορούν να τα φτιάξουν αρκετά γρήγορα. Η αγορά είναι πολύ ιδιαίτερη και λειτουργεί με εντελώς διαφορετικό τρόπο από άλλες αγορές ακριβών και “δύσκολων” προϊόντων. Γι’ αυτό έχουν απομείνει ελάχιστες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο. Περισσότερες χώρες έχουν καταφέρει να φτιάξουν ατομική βόμβα, λέει, από όσες έχουν καταφέρει να φτιάξουν τζετ αεροσκάφη.
ΛΙΝΚ
12.
Στην Αλαμπάμα ζορίστηκαν πάρα πολύ να εγκαταλείψουν τη δουλεία. Τόσο πολύ, που ακόμα και σήμερα βαρυποινίτες φυλακισμένοι αναγκάζονται να δουλεύουν δωρεάν ή για ελάχιστα χρήματα τόσο στις φυλακές τους όσο και σε εξωτερικές δουλειές για λογαριασμό της Πολιτείας, αλλά και για ιδιωτικές επιχειρήσεις. Το κράτος έχει βγάλει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από αυτά τα εξαναγκασμένα, φτηνά εργατικά χέρια.
ΛΙΝΚ
13.
Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα έχει στο γραφείο του ένα ασυνήθιστο έργο τέχνης: μια προτομή του Αβραάμ Λίνκολν που διαβάζει ένα βιβλίο με τουίτ του Ντόναλντ Τραμπ.
ΛΙΝΚ
14.
Ο αριθμός των μουσικών που έβγαλαν πάνω από $1 εκατομμύριο από τα streams του Spotify παγκοσμίως ήταν μόλις 1250 άτομα. Παγκοσμίως! Και μόλις 11.600 καλλιτέχνες έβγαλαν πάνω από $100.000, και άρα μπορούν να ζήσουν άνετα από αυτή τη δουλειά. Τα νούμερα αυτά, μάλιστα, είναι αυξημένα τα τελευταία χρόνια (έχουν τριπλασιαστεί από το 2017) οπότε το Spotify τα παρουσιάζει με καμάρι. Αλλά ταυτόχρονα, η εταιρεία λειτουργεί με περιθώριο κέρδους 30%, αυξάνει την τιμή της συνδρομή τουλάχιστον μια-δυο φορές το χρόνο, η κεφαλαιοποίησή της αγγίζει τα $100 δισ. και ο ιδρυτής της είναι ένας από τους 500 πλουσιότερους δισεκατομμυριούχους στον κόσμο.
ΛΙΝΚ, ΛΙΝΚ
15.
3 στους 4 Αμερικανούς ζουν σε Πολιτεία όπου η χρήση κάνναβης είναι πλέον νόμιμη, κι αυτό οδήγησε σε ένα πρωτοφανές αποτέλεσμα: πλέον οι άνθρωποι που κάνουν καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση κάνναβης είναι περισσότεροι από αυτούς που καταναλώνουν καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά αλκοόλ.
ΛΙΝΚ
16.
Κάτι που δεν μου είχε περάσει καν απ’ το μυαλό: η καταστροφή του Τσερνόμπιλ οδήγησε στο θάνατο 4 εκατομμυρίων ανθρώπων. Ναι, τόσο. Όχι από το ατύχημα -η έκρηξη προκάλεσε το θάνατο 60 ανθρώπων, και άλλες 60.000 πέθαναν αργότερα από τις συνέπειες της έκθεσής τους στη ραδιενέργεια. Αλλά σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε φέτος, το ότι πολλές χώρες του κόσμου μείωσαν δραματικά τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας έκτοτε, και την αντικατέστησαν με εργοστάσια που έκαιγαν άνθρακα για να ικανοποιήσουν τις ενεργειακές τους ανάγκες, οδήγησε σε εκατομμύρια νεκρούς από την ατμοσφαιρική μόλυνση που προκαλεί αυτή, η πιο “βρώμικη” μορφή παραγωγής ενέργειας.
ΛΙΝΚ
17.
Μέσα στο χαμό, υπάρχει μία Ευρωπαϊκή χώρα η οποία έχει κάθε χρόνο πλεονάσματα, ανεργία κοντά στο 4%, σφριγηλή ανάπτυξη και ολοένα αυξανόμενα φορολογικά έσοδα ενώ και ταυτόχρονα μειώνει τους φόρους και προσφέρει δωράκια κι επιδόματα στους ψηφοφόρους. Είναι, φυσικά, η Ιρλανδία. Μια ιδιαίτερη περίπτωση. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έβαλε πρόστιμο δισεκατομμυρίων στην Apple για αποφυγή πληρωμής φόρων, η οποία καλείται να το πληρώσει στην Ιρλανδική κυβέρνηση. Η οποία (κυβέρνηση), αρχικά, δεν το ήθελε.
ΛΙΝΚ
18.
Τα «παλιά καλά χρόνια» μερικές από τις διασημότερες πλατείες της Ευρώπης ήταν πάρκινγκ.
ΛΙΝΚ
19.
Οι συνολικές ώρες θέασης του Apple TV+ παγκοσμίως κάθε μήνα είναι λιγότερες από τις συνολικές ώρες θέασης του Netflix σε μια ημέρα.
ΛΙΝΚ
και τι άλλο; Α, ναι.
20.
Φέτος, λοιπόν, μάθαμε και ότι ένας καταδικασμένος για 34 κακουργήματα, υπόδικος για απάτες, αντιδημοκράτης, άξεστος, απατεώνας, αγενής, εγωπαθής, μισογύνης, ασυνάρτητος υπερήλικας νάρκισσος μπορεί να εκλεγεί δημοκρατικά αρχηγός του ισχυρότερου κράτους στον κόσμο, και με λαϊκή πλειοψηφία. Για να δούμε πώς θα πάει αυτό.
ΛΙΝΚ
Χρόνια πολλά και καλή χρονιά σε όλες και σε όλους
