Τα μηνύματα από ΗΠΑ για την ελληνική οικονομία

«It’s the economy, stupid»

• Το αποτέλεσμα στις αμερικανικές εκλογές είναι απλό και εξηγείται εύκολα σύμφωνα με τον κ. Σπύρο Θεοδωρόπουλο, ο οποίος μνημόνευσε την καμπάνια του Μπιλ Κλίντον το μακρινό 1992 και το περίφημο προεκλογικό σλόγκαν «It’s the economy, stupid». Και μπορεί, όπως ανέφερε χθες ο πρόεδρος του ΣΕΒ στο CEO Initiative Forum, η οικονομία των ΗΠΑ να συνεχίζει να ευημερεί, ωστόσο «μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού το οποίο λόγω της ακρίβειας δεν βγάζει εύκολα τον μήνα, ενώ νιώθει ανασφάλεια από τις μεταναστευτικές ροές, ψήφισε αντισυστημικά. Δεν άκουσαν τους… νομπελίστες και ψήφισαν με… θυμό, όπως συνέβη και στην Ελλάδα το 2015». Σχολιάζοντας την κατάσταση στην Ευρώπη, ο πρόεδρος του ΣΕΒ σημείωσε ότι η Εκθεση Ντράγκι έχει ήδη αναλύσει με πολύ ακριβή τρόπο τα προβλήματά της, ωστόσο είναι δύσκολο να υλοποιηθούν οι προτάσεις για τις επενδύσεις ύψους 800 δισ. ευρώ ετησίως και για διαχωρισμό σε χώρες δύο ταχυτήτων, με παράλληλα άρση του βέτο. Πάντως έδειξε να συμφωνεί με την άποψη ότι αν η Ευρώπη δεν αλλάξει, θα… διαλυθεί.

«Μονάχος σου χόρευε, κι όσο θέλεις πήδα»

• Αναφερόμενος στο ζήτημα της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, ο πρόεδρος του ΣΕΒ παρατήρησε ότι το πρόβλημα τραπεζικού δανεισμού εντοπίζεται κυρίως στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με τζίρο κάτω των 10 εκατ. ευρώ. Ανέφερε ότι οι τράπεζες κάνουν περιφερειακά συμβούλια που καλούν τους πελάτες για να τους εκπαιδεύσουν στα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, ενώ ανάλογες πρωτοβουλίες παίρνει και ο ΣΕΒ για την ενημέρωση των επιχειρήσεων-μελών του Συνδέσμου. Υπογράμμισε πάντως ότι το πολύ μικρό εταιρικό μέγεθος δεν βοηθάει στην ανταγωνιστικότητα. Παραδέχτηκε δε ότι δεν είναι στην κουλτούρα μας καθώς στο εγχώριο επιχειρείν κυριαρχεί το «μοναχός σου χόρευε κι όσο θέλεις πήδα». Ανέφερε δε ότι το 90% των εταιρειών απασχολούν κάτω από 10 εργαζόμενους.

Δεξαμενές εργατικού δυναμικού

• Για να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις σε εργατικό προσωπικό, ο πρόεδρος του ΣΕΒ υπογράμμισε ότι πρέπει να φέρουμε στην εργασία ένα ποσοστό της τάξης του 16% στην κατηγορία 15-29 ετών (ειδικά αυτούς μεταξύ 18-29) οι οποίοι ούτε δουλεύουν ούτε εκπαιδεύονται αλλά απλά…κάθονται. Δεύτερη τεράστια δεξαμενή είναι οι γυναίκες καθώς έχουμε το μικρότερο ποσοστό εργαζόμενων γυναικών στην Ευρώπη κυρίως λόγω… οικογενειακών καθηκόντων. Πρόσθεσε ότι πρέπει να δημιουργήσουμε δομές για να συνδυάσουν και τα δύο. Αν δεν φθάσουν οι δύο… δεξαμενές, «πρέπει να πάμε σε ελεγχόμενη και περιορισμένη μετανάστευση για κάλυψη συγκεκριμένων ειδικοτήτων που έχουμε μεγάλη ανάγκη προσωπικού». 

Χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ

• Ο κ. Θεοδωρόπουλος υπογράμμισε ότι η χώρα μας έχει την ανάγκη ενός…επενδυτικού σοκ, καθώς, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις συγκριτικά με το ΑΕΠ. Πρόσθεσε ότι ασφαλώς χρειαζόμαστε αυτές με το μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό όφελος, ωστόσο «δεν έχουμε την… πολυτέλεια να αρνηθούμε καμία επένδυση». Τόνισε δε ότι η χώρα μας δεν είναι ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμός για τους ξένους, συγκριτικά με τις ανταγωνίστριες χώρες και πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στις επενδύσεις ξένων εταιρειών οι οποίες ήδη δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Ως ένα από τα βασικά εργαλεία που πρέπει να χρησιμοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, ο ΣΕΒ προτείνει τις υπεραποσβέσεις, καθώς οι εταιρείες δεν χρειάζεται να περάσουν από μια χρονοβόρα διαδικασία εγκρίσεων των νέων επενδύσεων σε υφιστάμενες μονάδες (π.χ. σε κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανολογικό εξοπλισμό, αυτοματοποιήσεις κ.ά.), ενώ και από δημοσιονομικής πλευράς «αντέχεται» για το κράτος, αποδίδοντας μεγαλύτερα φορολογικά έσοδα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο κ. Θεοδωρόπουλος τόνισε ότι με αυτό το μοντέλο η Πορτογαλία έλυσε πολλά προβλήματα, ενώ αποκάλυψε ότι «η ελληνική κυβέρνηση θέλει να το συζητήσουμε το επόμενο διάστημα».

Η μεσαία τάξη έχει… πυροβοληθεί 

• Το όραμα του Σπύρου Θεοδωρόπουλου από τη θέση του προέδρου του ΣΕΒ είναι να βοηθήσει τις επιχειρήσεις-μέλη να μεγαλώσουν, να αναπτυχθούν και να προσφέρουν. Θέλει ακόμα να προσφέρει στην ελληνική οικονομία με ιδέες και προτάσεις και να άρει μια ανησυχία που έχει αυτή τη στιγμή. «Στους δείκτες με τους οποίους μετράμε την απόδοση μιας οικονομίας πρέπει να προσθέσουμε την ευημερία των ανθρώπων, κυρίως των χαμηλόμισθων» ανέφερε ενώ έκανε ιδιαίτερη μνεία στην μεσαία τάξη: «Αν δεν είναι δυνατή η μεσαία τάξη, καμία οικονομία δεν μπορεί να σταθεί. Μετά τα μνημόνια, η μεσαία τάξη έχει…πυροβοληθεί και το σύστημα την πιέζει να κατέβει προς τα κάτω. Πρέπει να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη με ευημερία».

Η… ταμπακιέρα και η λογική των αμερικανικών δασμών

• Για τη σημασία που έχουν οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2024 σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας – ΗΠΑ μίλησε στο CEO Initiative 2024 ο Ιωάννης Δ. Σαρακάκης, πρόεδρος του Ομίλου Επιχειρήσεων Σαρακάκη και αντιπρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου. Ο κ. Σαρακάκης ανέφερε πως η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ «δείχνει πως η Ευρώπη πρέπει να… ξυπνήσει. Εχει γίνει συνείδηση σε όλους μας πως κάτι πρέπει να αλλάξει και να αλλάξει επειγόντως». Ανέφερε κάτι που κυκλοφορεί στα παγκόσμια φόρα ότι «στην Αμερική καινοτομούν, στην Κίνα παράγουν και στην Ευρώπη βάζουμε τους κανόνες. Ασφαλώς χρειάζονται οι κανόνες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά πρέπει να συζητήσουμε και για την… ταμπακιέρα, πώς θα αποκτήσουμε παραγωγή στην Ελλάδα», προσθέτοντας ότι είναι σημαντικό για την Ευρώπη, αλλά κυρίως για την Ελλάδα, να ενισχύσουν την παραγωγικότητά τους. Για τις επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ μετά την εκλογή του Tραμπ, ο κ. Σαρακάκης εκτίμησε πως στο τέλος της ημέρας θα επικρατήσει η λογική. «Θα υπάρξουν ορισμένοι δασμοί από τις ΗΠΑ σε ορισμένα προϊόντα, είτε σε κάποια που θεωρούνται στρατηγικά είτε άλλα όπου η χώρα χάνει κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα, αλλά το εύρος τους δεν θα είναι μεγάλο» εκτίμησε. Ο ίδιος ανέφερε πως οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις – εμπορικές και διπλωματικές– είναι αυτή τη στιγμή στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, προσθέτοντας παράλληλα πως υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης. Πρόσθεσε ότι, εδώ και πάρα πολλά χρόνια οι αμερικανικές εταιρείες επενδύουν στην Ελλάδα και θα συνεχίσουν να επενδύουν στη χώρα μας, κάνοντας μεταξύ άλλων αναφορά σε εμβληματικές επενδύσεις που έγιναν το τελευταίο διάστημα από κολοσσούς όπως η Amazon, η Google, η Microsoft, η Pfizer και η Deloitte.

Το κόστος της προεδρίας Τραμπ

• Απορρύθμιση, μειώσεις φόρων, δασμοί και σκληρή στάση απέναντι στη μετανάστευση φέρνει η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ σύμφωνα με την Berenberg Bank. Ο τελικός «λογαριασμός» είναι θετικός για την παγκόσμια οικονομία, καθώς ο γερμανικός επενδυτικός οίκος αναβαθμίζει οριακά τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη. Σε μία πρώτη προσπάθεια να αποτυπώσει τα νέα οικονομικά δεδομένα που προκύπτουν από τις αμερικανικές εκλογές, η Berenberg προβλέπει ανάπτυξη 2,7% για την παγκόσμια οικονομία το 2025, από 2,6% προηγουμένως. Βέβαια, το όφελος εντοπίζεται κυρίως στην αμερικανική οικονομία, όπου πλέον αναμένεται υψηλότερη ανάπτυξη, αν και μόνο για τα επόμενα δύο χρόνια, μαζί όμως με υψηλότερο πληθωρισμό και μια μη διατηρήσιμη δημοσιονομική πολιτική. Για την Ευρώπη, το κόστος της προεδρίας Τραμπ φαίνεται μικρό, αλλά είναι σαφώς πιο βαρύ για τη γερμανική οικονομία.

«Η εξόφληση καθυστερεί δραματικά»

• Λίγοι θα αμφισβητούσαν ότι ο κλάδος των κατασκευών διάγει τις καλύτερες ημέρες των τελευταίων ετών, από πλευράς όγκου δημοπρατούμενων έργων. Ωστόσο, τα «σύννεφα» δεν λείπουν. Για παράδειγμα, το Δημόσιο εξακολουθεί να αποτελεί κακοπληρωτή, ενώ ευρύτερα η κρατική μηχανή λειτουργεί σε βάρος των τεχνικών εταιρειών. Ετσι, με κοινή επιστολή τους προς την υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως οι κορυφαίοι εργοληπτικοί φορείς της χώρας (ΠΕΔΜΕΔΕ – ΠΕΣΕΔΕ – ΣΑΤΕ) κάνουν λόγο για δυσλειτουργία και τεράστιες καθυστερήσεις των διοικητικών υπηρεσιών του ΕΦΚΑ στην υλοποίηση των δημόσιων συμβάσεων λόγω μη συμμόρφωσης του φορέα με απόφαση του 2019 του υπουργείου Εργασίας. Πριν δηλαδή, την απόφαση του 2019, ο υπολογισμός των απαιτούμενων ασφαλιστικών εισφορών για την υλοποίηση ενός δημόσιου έργου ήταν προσεγγιστικός και όχι πραγματικός ελέω αδυναμίας αντικειμενικού υπολογισμού. Ωστόσο, αυτό αν και άλλαξε με την απόφαση του υπουργείου Εργασίας του 2019 (το Ε12 υποβάλλεται ηλεκτρονικά), ο ΕΦΚΑ, σύμφωνα πάντα με τις εργοληπτικές οργανώσεις, δεν έχει ακόμη προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Ως αποτέλεσμα, η εξόφληση των εργασιών, που έχουν ήδη εκτελέσει και πληρώσει οι τεχνικές εταιρείες, καθυστερεί δραματικά. Με μία ακόμη επιστολή, οι τρεις φορείς διαμαρτύρονται διότι έχουν αποκλειστεί από την ομάδα εργασίας της Γ.Γ. Υποδομών που έχει ως αντικείμενο την επεξεργασία του νομοθετικού πλαισίου για την ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων. Στην ομάδα εργασίας συμμετέχουν μόνο νομικοί.

Η Αθήνα στη λίστα 1.143 διεθνών επενδυτών ακινήτων

• Την 22η θέση (από 23η πέρυσι) ανάμεσα σε 30 πόλεις της Ευρώπης καταλαμβάνει η Αθήνα από πλευράς ελκυστικότητας για επενδύσεις στον τομέα του real estate. Αυτή είναι η εκτίμηση 1.143 διεθνών επενδυτών ακινήτων, που συμμετείχαν στην ετήσια έρευνα “Emerging Trends in Real Estate Europe 2025” που διενήργησε η PwC για λογαριασμό του Urban Land Institute. Το Λονδίνο διατήρησε την πρώτη θέση στην κατάταξη για τέταρτη συνεχή χρονιά, ενώ το Παρίσι έχασε μία θέση πέφτοντας στην 3η θέση της κατάταξης. Οι γερμανικές πόλεις, οι οποίες είχαν υποχωρήσει στην κατάταξη από το 2021, παρουσιάζουν σημάδια μέτριας ανάκαμψης παρά τις ανησυχίες για την οικονομία της χώρας. Μόναχο, Φρανκφούρτη και Αμβούργο ανέβηκαν στην 5η, 8η και 9η θέση αντίστοιχα, ενώ το Βερολίνο διατηρεί την 4η θέση του. Η Λισαβόνα υποχώρησε δύο θέσεις στη 10η, και η Βαρκελώνη βγήκε από την πρώτη 10άδα, επηρεασμένη από την πολιτική αστάθεια. Σε ό,τι αφορά στις κατηγορίες ακινήτων που ενδιαφέρουν τους διεθνείς επενδυτές, στην πρώτη τριάδα βρίσκουμε τα data centers, τις νέες ενεργειακές υποδομές και τις φοιτητικές κατοικίες.

Εξοικονόμηση κόστους και μείωση των επισφαλειών

• Η ενίσχυση του κύκλου εργασιών της με παράλληλη διατήρηση ή και μείωση των λειτουργικών εξόδων, προκειμένου να βελτιώσει την κερδοφορία της, παραμένει βασικός στόχος της διοίκησης της GlaxoSmithKline (GSK) και για τη φετινή χρονιά στην Ελλάδα. Επίσης, σημαντική παραμένει η επίτευξη ταχείας είσπραξης των οφειλόμενων ποσών και η αποφυγή δημιουργίας επισφαλειών. Κατά την περυσινή χρονιά, η εταιρεία ενίσχυσε τις πωλήσεις της κατά 15%, στα 138 εκατ. ευρώ, ενώ η διοίκηση συνέχισε την προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων και ελέγχου του κόστους λειτουργίας της, με τις δαπάνες να ενισχύονται σε μικρότερο ποσοστό σε σχέση με τις πωλήσεις και πιο συγκεκριμένα κατά 11,78%. Τα έξοδα της εταιρείας πλην της αγοράς των εμπορευμάτων διαμορφώθηκαν στα 32,8 εκατ. ευρώ διατηρώντας σχεδόν σταθερό το ποσοστό τους επί των καθαρών πωλήσεων στο 23,8% από το 23,2% του 2022 (στα 27,8 εκατ. ευρώ).

Δεν έσωσαν την παρτίδα

• Οι συνεχείς αυξήσεις στην τιμή εισόδου στην Ακτή Βουλιαγμένης, αλλά και η μετατροπή μεγάλου μέρους της σε “Gold” (με ελάχιστη χρέωση 50 ευρώ το σετ 2 ξαπλωστρών) φαίνεται ότι δεν έχουν καταφέρει (τουλάχιστον ακόμη) να σώσουν την παρτίδα για τη μισθώτρια εταιρεία του ακινήτου (ανήκει στον Βλάση Σταθοκωστόπουλο). Το 2023 η Ακτή Βουλιαγμένης ενίσχυσε κατά 25%, σε περίπου 1 εκατ. ευρώ τον τζίρο, αλλά παρέμεινε με ζημίες, έστω κι αν αυτές περιορίστηκαν. Κι ενώ το κόστος πωλήσεων (231,5 χιλ. ευρώ) δεν είναι μεγάλο, σε σχέση με τον τζίρο, τα έξοδα διάθεσης (συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες μάρκετινγκ και προώθησης) μοιάζουν να είναι μεγάλα. Αντιστοιχούν στο 65% των εσόδων και ανέρχονται σε 656,1 χιλ. ευρώ. Η Ακτή Βουλιαγμένης εμφάνισε ζημίες 89,7 χιλ. ευρώ από 304 χιλ. ευρώ το 2022. Σημειωτέον ότι η τιμή του εισιτηρίου εισόδου που ανερχόταν το 2019 σε 5 ευρώ, σήμερα έχει εκτοξευθεί στα 10 ευρώ τις καθημερινές και σε 15 ευρώ τα Σαββατοκύριακα.

Πλήγμα για την Ευρώπη οι δασμοί Τραμπ

• Η ευρωπαϊκή οικονομία θα υποφέρει εάν ο Ντόναλντ Τραμπ εφαρμόσει τις δεσμεύσεις του για δασμούς και εμπορικούς φραγμούς και αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας. «Θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή οικονομία και θα έχει επιπτώσεις και στη συναλλαγματική ισοτιμία, άρα αυτό έχει κάποιες επιπτώσεις στη νομισματική μας πολιτική», όπως επισήμανε κατά τη διάρκεια του διεθνούς συνεδρίου που διοργάνωσε η ΤτΕ στην Αθήνα. Οπως πρόσθεσε ο Ελληνας κεντρικός τραπεζίτης, το πραγματικό αποτέλεσμα εξαρτάται από τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν από την επερχόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η πολιτική της ΕΚΤ θα συνεχίσει στην τρέχουσα πορεία της αναμένοντας τα συγκεκριμένα βήματα από την Ουάσιγκτον, όπως πρόσθεσε.

Σύσταση προς ΟΣΕ για καθαρισμό γραμμών

• Προηγούμενη σύσταση προς τον ΟΣΕ, με την οποία ο οργανισμός υποχρεώνεται να αποστείλει ακριβές χρονοδιάγραμμα σχετικά με την ολοκλήρωση του καθαρισμού των σιδηροδρομικών γραμμών από δέντρα, κλαδιά και άλλα τυχόν φερτά υλικά, υπενθύμισε με νέα απόφασή του ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ (Οργανισμος Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων). Σε αυτήν αναφέρει πως για τον άμεσο καθαρισμό της γραμμής «οφείλουν να συνεργαστούν όλοι οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς», δεδομένου ότι οι φορείς από τον ΟΣΕ μέχρι και τα δασαρχεία πετούν το μπαλάκι ο ένας στον άλλον για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν. Υπενθυμίζεται ότι το πρόσφατο περιστατικό με την πτώση του δέντρου στη Σφενδάλη και την είσοδό του στην καμπίνα μηχανοδήγησης, έφερε στο προσκήνιο ακόμη μία παθογένεια του σιδηροδρόμου, ενώ οι διαστάσεις που έλαβε το συγκεκριμένο γεγονός οδήγησαν –έως ένα βαθμό– και στην επίσπευση της ολοκλήρωσης της θητείας του πρώην προέδρου του οργανισμού.