Το ΝΒΑ βρίσκεται αντιμέτωπο με μία από τις σοβαρότερες κρίσεις αξιοπιστίας της σύγχρονης ιστορίας του, έπειτα από τη δημοσιοποίηση δύο ομοσπονδιακών ερευνών που αφορούν παράνομο στοιχηματισμό και χειραγώγηση παιχνιδιών πόκερ με τη συμμετοχή εν ενεργεία και πρώην μελών της Λίγκας. Από την Πέμπτη, ο προπονητής των Portland Trail Blazers, Τσόνσι Μπίλαπς, ο γκαρντ των Miami Heat, Τέρι Ροζίερ και ο πρώην παίκτης και προπονητής Ντέιμον Τζόουνς αντιμετωπίζουν σοβαρότατες κατηγορίες στο πλαίσιο των δύο αυτών υποθέσεων, που ερευνώνται από το FBI και το υπουργείο Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, οι δύο έρευνες είναι ξεχωριστές, αν και παρουσιάζουν κοινά σημεία και κοινούς κατηγορούμενους. Η πρώτη αφορά στοιχήματα σε αγώνες του ΝΒΑ, που τοποθετήθηκαν με χρήση εμπιστευτικών πληροφοριών, ενώ η δεύτερη αφορά στημένα παιχνίδια πόκερ υψηλών πονταρισμάτων που φέρεται να είχαν δεσμούς με την ιταλοαμερικανική Μαφία. Και στις δύο υποθέσεις αναφέρεται ο ρόλος πρώην παικτών του ΝΒΑ ως μεσολαβητών ή «προσώπων-βιτρίνα».
Σύμφωνα με το ESPN, η πρώτη δικογραφία περιγράφει ένα εκτεταμένο δίκτυο παρανομίας που φέρεται να εκμεταλλεύθηκε εσωτερική πληροφόρηση για την κατάσταση παικτών και ομάδων, προκειμένου να στοιχηματίσει με ασφάλεια σε συγκεκριμένες αγωνιστικές εξελίξεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία του FBI, η δράση του κυκλώματος εντοπίζεται στο διάστημα Δεκέμβριος 2022 – Μάρτιος 2024, με επίκεντρο τουλάχιστον επτά αγώνες στους οποίους συμμετείχαν ομάδες όπως οι Charlotte Hornets, Orlando Magic, Portland Trail Blazers, Los Angeles Lakers και Toronto Raptors.
Ο Τέρι Ροζίερ, τότε παίκτης των Hornets, φέρεται να ενημέρωσε φίλο του ότι σκόπευε να αποσυρθεί από έναν αγώνα λόγω τραυματισμού. Η πληροφορία αυτή φέρεται να πωλήθηκε έναντι 100.000 δολαρίων σε στοιχηματίες, οι οποίοι πόνταραν σε «under» επιλογές για τις επιδόσεις του. Ο Ροζίερ αποχώρησε ύστερα από μόλις εννέα λεπτά συμμετοχής, ενώ, σύμφωνα με την κατηγορία, στη συνέχεια έλαβε μερίδιο από τα κέρδη. Ο ίδιος, μέσω του δικηγόρου του, αρνείται ότι έχει οποιαδήποτε εμπλοκή με τον τζόγο και δηλώνει αποφασισμένος να υπερασπιστεί την αθωότητά του.
Ο Ντέιμον Τζόουνς, πρώην παίκτης και μέλος του προπονητικού επιτελείου των Lakers την περίοδο 2022-2023, κατηγορείται ότι πούλησε πληροφορίες για τη διαθεσιμότητα αστέρων παικτών σε τρίτους που στοιχημάτιζαν σε αγώνες. Ανάμεσα στις περιπτώσεις που διερευνώνται αναφέρονται αγώνες των Lakers στους οποίους εμπλέκονται οι ΛεΜπρόν Τζέιμς και Aντονι Ντέιβις, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν κατηγορίες εναντίον των παικτών αυτών. Σε μία από τις αναφερόμενες περιπτώσεις, οι πληροφορίες που διέρρευσε ο Τζόουνς αποδείχθηκαν ανακριβείς, γεγονός που προκάλεσε ένταση με τους στοιχηματίες.
Αν και ο Τσόνσι Μπίλαπς δεν κατονομάζεται ρητά στο κατηγορητήριο για το στοίχημα, περιγράφεται ως ένας «συνωμότης» που φέρεται να είχε αποκαλύψει σε παίκτη του στοιχήματος ότι οι Trail Blazers σκόπευαν να παρατάξουν αποδυναμωμένη σύνθεση σε αγώνα του Μαρτίου 2023. Ο Μπίλαπς, μέσω του δικηγόρου του, δηλώνει ότι «ουδέποτε στοιχημάτισε ή παρείχε εσωτερική πληροφόρηση», χαρακτηρίζοντας τις κατηγορίες «αδιανόητες».
Η δεύτερη έρευνα αποκαλύπτει ένα δίκτυο παράνομων παιχνιδιών πόκερ που λειτουργούσε από το 2019 σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, τα παιχνίδια αυτά είχαν οργανωθεί από μέλη τεσσάρων οικογενειών της Cosa Nostra –τις Gambino, Lucchese, Genovese και Bonanno– και είχαν στόχο να αποσπούν μεγάλα χρηματικά ποσά από εύπορους συμμετέχοντες.
Ο Τζόουνς και ο Μπίλαπς φέρονται να χρησιμοποιούσαν τη φήμη τους ως πρώην παίκτες του ΝΒΑ για να προσελκύουν πλούσιους αντιπάλους στα τραπέζια, τα οποία όμως ήταν στημένα με τη χρήση τεχνολογικών μέσων. Στην υπόθεση γίνεται λόγος για τραπέζια με ακτινογραφική απεικόνιση, ειδικά γυαλιά που επέτρεπαν την αναγνώριση σημαδεμένων φύλλων και συσκευές που μετέδιδαν σε πραγματικό χρόνο τα χαρτιά των αντιπάλων.
Ολα τα άτομα πλην των θυμάτων –συμπεριλαμβανομένων των «ντίλερ»– συμμετείχαν στο σχέδιο και λάμβαναν ποσοστό επί των απωλειών των παικτών. Σε περιπτώσεις που οι χαμένοι αρνούνταν να καταβάλουν τα οφειλόμενα ποσά, η Μαφία φέρεται να κατέφευγε σε εκβιασμούς και βίαιες πρακτικές.
Τόσο ο Μπίλαπς όσο και ο Ροζίερ αντιμετωπίζουν κατηγορίες για ηλεκτρονική απάτη και ξέπλυμα χρήματος, με κάθε αδίκημα να επιφέρει έως και 20 χρόνια φυλάκισης. Οι δύο κατηγορούμενοι παρουσιάστηκαν ενώπιον δικαστηρίου στη Φλόριντα και αφέθηκαν ελεύθεροι υπό όρους, παραδίδοντας τα διαβατήριά τους και καταβάλλοντας χρηματικές εγγυήσεις.
Το ΝΒΑ ανακοίνωσε ότι ο Μπίλαπς τίθεται σε διοικητική άδεια, ενώ ο βοηθός προπονητής Τιάγκο Σπλίτερ, πρώην τεχνικός της Παρί, αναλαμβάνει προσωρινά τα καθήκοντα πρώτου προπονητή των Trail Blazers. Η υπόθεση έρχεται σε μια περίοδο που η ομάδα του Πόρτλαντ είχε θέσει στόχο την επιστροφή της στην κορυφή της Δύσης, έχοντας πρόσφατα ανανεώσει τα συμβόλαια του ίδιου του Μπίλαπς και του γενικού διευθυντή Τζο Κρόνιν.
Σε ανακοίνωσή του, το ΝΒΑ ανέφερε ότι «λαμβάνει τις καταγγελίες με τη μέγιστη σοβαρότητα» και ότι η ακεραιότητα του παιχνιδιού αποτελεί «την ύψιστη προτεραιότητα». Η Λίγκα, η οποία υπήρξε η πρώτη μεγάλη αμερικανική επαγγελματική διοργάνωση που τάχθηκε υπέρ της νομιμοποίησης του αθλητικού στοιχηματισμού, καλείται πλέον να επανεξετάσει το πλαίσιο εποπτείας της.
Από το 2018, όταν η νομιμοποίηση του online στοιχηματισμού επεκτάθηκε σε μεγάλο μέρος των ΗΠΑ, η διοίκηση του Ανταμ Σίλβερ έχει θεσπίσει αυστηρότερες οδηγίες διαφάνειας, όπως την τακτική ενημέρωση των δελτίων τραυματισμών και την επιβολή προστίμων σε ομάδες που αποκρύπτουν πληροφορίες. Ωστόσο, η υπόθεση αποκαλύπτει τα όρια των υφιστάμενων μηχανισμών, καθώς η παραμικρή διαρροή πληροφοριών για τη συμμετοχή ενός παίκτη μπορεί να μεταφραστεί σε τεράστια χρηματικά ποσά στις στοιχηματικές αγορές.
Οι συνεργάτιδες εταιρείες του ΝΒΑ, DraftKings και FanDuel, εξέδωσαν κοινές δηλώσεις υπογραμμίζοντας ότι το ρυθμισμένο περιβάλλον του νόμιμου στοιχήματος συμβάλλει στην έγκαιρη ανίχνευση ύποπτων δραστηριοτήτων. Παράλληλα, ορισμένα στελέχη της Λίγκας φέρεται να εξετάζουν περιορισμούς στα prop bets που αφορούν μεμονωμένες επιδόσεις παικτών, καθώς αυτά θεωρούνται ευάλωτα σε χειραγώγηση.
Η υπόθεση φέρεται να συνδέεται με την προηγούμενη ομοσπονδιακή δίωξη του Τζοντέι Πόρτερ, πρώην παίκτη των Toronto Raptors, ο οποίος είχε ομολογήσει την ενοχή του για συμμετοχή σε κύκλωμα στοιχηματισμού το 2024. Οι αρχές εκτιμούν ότι οι ίδιοι λογαριασμοί που χρησιμοποιήθηκαν για στοιχήματα στους αγώνες του Ροζίερ και του Πόρτερ είχαν επίσης εμπλακεί σε ύποπτες τοποθετήσεις σε αγώνες κολεγιακού μπάσκετ, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε νέες διώξεις.
Παράλληλα, εξετάζονται πιθανές διασυνδέσεις με άλλες υποθέσεις, όπως εκείνη του Γκίλμπερτ Αρίνας, ο οποίος συνελήφθη τον Ιούλιο για παράνομα παιχνίδια πόκερ στην Καλιφόρνια, χωρίς όμως να υπάρχουν αποδείξεις άμεσης σχέσης των δύο ερευνών.
Οι οικονομικές και αγωνιστικές επιπτώσεις
Η προσωρινή απομάκρυνση του Μπίλαπς προκαλεί αναστάτωση στους Trail Blazers, που βρίσκονται σε φάση αναδόμησης. Στο Μαϊάμι, ο Ροζίερ έχει συμβόλαιο αξίας 96,3 εκατομμυρίων δολαρίων έως το 2026, εκ των οποίων 24,9 εκατομμύρια είναι εγγυημένα για την επόμενη σεζόν. Αν αποδειχθεί ότι παραβίασε τον κανονισμό περί στοιχηματισμού, το ΝΒΑ διατηρεί το δικαίωμα οριστικής αποβολής του, με συνέπεια την πλήρη ακύρωση του συμβολαίου του και τη διαγραφή του ποσού από το μισθολογικό όριο των Heat.
Παρότι καμία ενοχή δεν έχει αποδειχθεί, η υπόθεση υπενθυμίζει την ευθραυστότητα της σχέσης μεταξύ επαγγελματικού αθλητισμού και στοιχηματικής βιομηχανίας. Οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς θεωρούν ότι οι ίδιες οι στοιχηματικές εταιρείες υπήρξαν θύματα απάτης, καθώς οι τοποθετήσεις που έγιναν βασίστηκαν σε μη δημόσια πληροφορία, γεγονός που καθιστά τα στοιχήματα παράνομα.
Η εξέλιξη των δύο ερευνών αναμένεται να επηρεάσει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο το ΝΒΑ και οι υπόλοιπες επαγγελματικές λίγκες θα διαχειρίζονται τη σχέση τους με τον νόμιμο στοιχηματισμό. Παρά τις διαβεβαιώσεις της Λίγκας για διαφάνεια και προστασία της ακεραιότητας του παιχνιδιού, οι νέες αποκαλύψεις δείχνουν ότι η γραμμή μεταξύ επαγγελματικής πληροφορίας και παράνομης εκμετάλλευσής της είναι λεπτότερη από ποτέ.
Οι ομοσπονδιακές αρχές αναμένουν επιπλέον κατηγορίες, πιθανόν και σε επίπεδο κολεγιακού μπάσκετ, καθώς οι ίδιες στοιχηματικές πλατφόρμες που χρησιμοποίησαν οι κατηγορούμενοι συνδέονται με ύποπτα στοιχήματα σε NCAA αγώνες.
Η υπόθεση Μπίλαπς – Ροζίερ – Τζόουνς αναμένεται να εξελιχθεί στη σοβαρότερη κρίση αξιοπιστίας του ΝΒΑ από την εποχή του σκανδάλου Ντόναχιου, με επιπτώσεις που ίσως αναγκάσουν τη Λίγκα να επαναπροσδιορίσει τη σχέση της με τον νόμιμο στοιχηματισμό.
